ZİYA ALTUNYALDIZ (Konya) - Başkanım, teşekkür ediyorum.

Müsaadenizle bu konuda kısa bir değerlendirme yapmak istiyorum. Türkiye ile Kırgızistan arasındaki ilişkiler, sizlerin de malumu olduğu üzere, köklü tarihî bağlarımızın, Türk dünyasıyla dayanışmamızın ve ortak kültürel mirasımızın aslında doğal bir uzantısı. İki ülke arasındaki dostluk, yine takdir edersiniz ki yalnızca siyasi ve kültürel düzeyde değil; ulaştırma, ticaret, enerji, güvenlik ve dijitalleşme dâhil pek çok alanda somut projelere dönüşmektedir. Türk Devletleri Teşkilatının sunduğu çok taraflı iş birliği zemini içinde bu ilişkiler her geçen yıl daha stratejik, daha kapsayıcı ve daha derinlikli bir boyut kazanmaktadır. Önümüzde bulunan protokol de bu stratejik hattın önemli bir parçasını teşkil etmektedir elbette. Türkiye ile Kırgızistan arasında 92 yılında imzalanan Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması iki ülke arasındaki ticaretin hukuki temelini oluşturmuş; taşımacılığın kolaylaştırılmasına, karşılıklı transit geçişlerin düzenlenmesine ve lojistik faaliyetlerin öngörülebilir bir zemine oturmasına katkı sağlamıştır. Ancak hepinizin ve sizlerin de malumu olduğu üzere, küresel ticaretin yapısı, lojistik normlar ve bölgesel entegrasyon dinamikleri son otuz yılda köklü değişimler geçirmiştir. Bu protokol, söz konusu değişimlere uyum sağlamak ve iki ülke arasındaki taşımacılığı günün ihtiyaçlarına uygun hâle getirmek amacıyla son derece önemli bir fonksiyon üstlenmektedir.

Ayrıca şunun da altını özellikle çizmek isterim: Bu protokolün önemi sadece ikili ticaret hacmimizi artırmakla kalmıyor, asıl stratejik boyut Orta Koridor kapsamında ortaya çıkmaktadır. Hepimizin bildiği gibi, Orta Koridor Çin'den başlayarak Orta Asya ülkeleri üzerinden Hazar Denizi'ni aşan, Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden Türkiye'ye ulaşan ve Avrupa'yla bağlantı sağlayan en önemli Avrasya ticaret hatlarından birisidir. Bu hat küresel tedarik zincirlerindeki kırılganlıkların arttığı, alternatif güzergâh arayışlarının yoğunlaştığı ve hızlandığı bir dönemde her geçen yıl daha kıymet kazanmaktadır. Bu çerçevede, Kırgızistan, coğrafi konumu itibarıyla Orta Koridor'un doğu ayağında kritik bir kavşak ülke konumundadır. Türkiye'nin uzun vadeli ticari, lojistik ve jeoekonomik vizyonunda Kırgızistan'la ulaştırma alanında geliştirilecek her türlü ortaklık, Türkiye'nin Avrupa-Asya ekseninde bir lojistik merkez olarak konumunu güçlendirilmesine elbette doğrudan katkı sağlayacaktır. Bu protokolün onaylanması işte tam da bu büyük jeoekonomik resim içerisinde kapsamlı bir katkı ve öngörü getirmektedir bu çalışmalara. Yeni nesil ulaştırma standartlarına uyum sağlayan her düzenleme, Türk taşımacısının rekabet gücünü artıracak, ülkemizin ihracat potansiyelini destekleyecek ve küresel ticarette Türkiye'nin rolünü daha görünür, daha etkili ve daha rekabetçi kılacaktır.

Türkiye-Kırgızistan ilişkilerinin stratejik niteliğini güçlendiren, Orta Koridor'un etkinliğini artıran ve ülkemizin küresel lojistik rekabetçiliğine somut katkılar sağlayan bu protokolün hem ulusal çıkarlarımız hem de Türk dünyasıyla entegrasyon vizyonumuz bakımından önemli bir adım olduğunu değerlendiriyorum.

Saygı sunuyorum.