| Komisyon Adı | : | (10/434,2104,2716,2717,2718,2719) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
| Konu | : | Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Erişilebilirlik Daire Başkanı Deniz Çağlayan Gümüş'ün, Bakanlık tarafından yürütülmekte olan erişilebilirlik çalışmaları ve yapılan mevzuat düzenlemeleri hakkında sunumu |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 06 .11.2025 |
MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Teşekkür ederim.
Yani, bu sadece teknik insanlara bırakılacak kadar şey bir alan değil; ölçülülük açısından, orantılılık açısından, onu yaparken tüm teferruatıyla, tüm bileşenleriyle... Mademki STK'ler diyoruz, onu hukuktan ayrı koyamayız yani hukukun olmadığı hiçbir alanımız yok Değerli Başkanım. Onun için -bilmiyorum yani- baro temsilcilerini de veya aynı zamanda, ilgili belediyelerin imar komisyonunda bulunan birilerini de katmakta fayda var diye düşünüyorum.
Teşekkür ederim.
AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI ERİŞİLEBİLİRLİK DAİRE BAŞKANI DENİZ ÇAĞLAYAN GÜMÜŞ - Sayın Vekilim, hukukla ilgili tabii ki olabilir ancak denetlenen bir kurumun komisyonda yer almasını... "İçişleri Bakanlığı temsilcisi" olarak bu talepler bize geldi; biz daha çok AFAD, il özel idaresi, YİKOB'lara yönlendirdik, buradan temsilci alalım dedik çünkü belediye burada yoğun denetlenen bir kurum.
OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Ben de bu görüşe katılıyorum.
MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Hukuksuz olamaz çünkü öyle bakarsak , tarafsız, bağımsız bir gözle de denetlemek lazım. Ne olur? Ben çok özür dilerim, bazen öyle oluyor ki... Şu anda ben de bir belediyeyi şikâyet ediyorum Değerli Başkanım, sel olmuş -ismini buradan vermem etik olmaz- üç yıldır uğraşıyorum, evrak gitmiyor. Danıştay diyor ki: "Evrak gelmedi." Valilik göndermiyor yani birbirlerini kolluyorlar âdeta. Bir cezasızlığı ortaya çıkarmaya çalışıyorlar ama peşini bırakmış değiliz. Onun için ben burada üçüncü bir göz... Burada, dikkat ederseniz hepsi kamu kurumu. Kamu kurumu olunca da bir kamu kurumunun binasında... Kamu kurumlarının birbirlerini -psikolojik olur mu, olmaz mı bilmem- kollama, koruma açısından bu olabilir. Bu açıdan, baroların olması da...
OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - İçeriğiyle alakalı, çalışma yöntemiyle ilgili biraz daha detay bilgi alırsak belki sizin bu kaygılarınızı giderici şekilde yöntemler vardır.
Ben bir soru soracağım: Engelli STK temsilcilerinin illa o sivil toplum kuruluşunun yönetim kurulu üyesi vesairesi olması gerekmiyor galiba, değil mi?
AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI ERİŞİLEBİLİRLİK DAİRE BAŞKANI DENİZ ÇAĞLAYAN GÜMÜŞ - Hayır, hayır.
OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Belki bir akademisyeni önerebilirler, belki bir mimarı, belki bir mühendisi, belki bir hukukçuyu önerebilirler.
AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI ERİŞİLEBİLİRLİK DAİRE BAŞKANI DENİZ ÇAĞLAYAN GÜMÜŞ - Evet, evet.
MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Ama onlar da kamu kurumlarında çalıştığı için fazla bir şey söyleyemiyorlar genelde.
OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Nereden biliyoruz kamuda çalıştığını? STK temsilcisi...
MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - İşte, dün gördük, kamu kurumlarında çalışıyorlardı.
AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI ERİŞİLEBİLİRLİK DAİRE BAŞKANI DENİZ ÇAĞLAYAN GÜMÜŞ - Sayın Vekilim, şöyle...
OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Bir dinleyelim...
AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI ERİŞİLEBİLİRLİK DAİRE BAŞKANI DENİZ ÇAĞLAYAN GÜMÜŞ - Sayın Vekilim şöyle: Biz mesela, kanunda bu üyelere huzur hakkı gibi bir şey düşünüyoruz -yine, orada takılıyoruz biraz- istiyoruz daha doğrusu; nedeni de şu: STK temsilcisi esnaf genelde. Mesela, dükkânını kapatıp denetim için gidiyor gibi. Bizim buradaki talebimiz maddi kaybını tazmin etmeye yönelik. Dolayısıyla, hepsi kamu kurumu temsilcisi değil. Kendileri ayrıca... Mesela, Eskişehir'de, İstanbul'da bu oldu, akademisyen temsilcileri de var. Konfederasyonlar direkt illere bildiriyorlar kimin o ilde temsilci olacağını yani il bazlı, bir de oradaki dernek bazlı.
OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Peki, kafamızda daha çok oturabilmesi için bunu olay bazlı anlatabilir misiniz? Bende biraz oturmadı doğrusu.
AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI ERİŞİLEBİLİRLİK DAİRE BAŞKANI DENİZ ÇAĞLAYAN GÜMÜŞ - Şimdi, bizim il müdürlüğümüz bu komisyonun sekretarya görevini yürüten...
OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Şikâyet mi olması lazım?
AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI ERİŞİLEBİLİRLİK DAİRE BAŞKANI DENİZ ÇAĞLAYAN GÜMÜŞ - Evet, tam ona geliyordum, denetleme şekli şu şekilde: Biz, yıllık olarak genelgeyle bir izleme ve denetleme planı yayınlıyoruz ki burada denetleme önceliklerini belirliyoruz. Genelge metninde de genelde bizim komisyonun kuruluş ve işleyişiyle ilgili yakaladığımız, tespit ettiğimiz aksaklıklara çözümler yer alıyor metin kısmında. Bu plana istinaden yani burada denetleme planı hazırlanırken özellikle STK temsilcilerinin rolü çok büyük "Ben şuraya gittim, geçen de şöyle bir sorun yaşadım, bunu programa alalım, takvime alalım." diye, onun orada katkısı çok değerli. Dolayısıyla, biz ama ilk yıllarda sağlık, eğitim yapıları başta olmak üzere -yükseköğretimde var, örgün eğitimde var- planları oluşturduk. Şimdi, mesela, biraz da ana arterler var genelde şeyde, henüz çok sokak ölçeğinde denetim yapmıyoruz, böyle belli bir şeyden sonra başlıyor gibi söyleyebilirim. İllerde komisyonlarımız toplanıyorlar, komisyon başkanı, vali ya da yetkilendirdiği vali yardımcısı, il müdürümüz doğal üye ve kamu kurumlarından birer temsilci var ve STK'lerden de ikişer temsilci var yani aslında başkanı ve bizim doğal üyemizi saymazsak 5 kamu, 4 engelli temsilci var komisyonda; toplam 11 kişi. Takvimi oluşturduktan sonra bu kişiler gidip yerinde... İnceleme komisyonu grubu kurabilir burada, şöyle: Gidip bir binanın denetimi... Mesela, bu binanın denetimi sanıyorum iki gün sürer çünkü bizim çok detaylı formlarımız var. Şu an onların çıktısını size getirmedik ama bu formların binalarla ilgili kısmında 650 küsur tane soru var. Dolayısıyla, biz her kot farkıyla karşılaştığımızda o sorular 15-20 tane daha artarak gidiyor. Bu formlar dolduruluyor ve daha sonra bu formlar karar toplantısına geliyor ancak komisyonun denetimde yönetmelik kapsamında bir de başvuru veya resen denetim şansı da var. Vatandaş başvurduğunda -engelli olmak zorunda değil- komisyon bunu takvime önceliklendirerek almak zorunda. Yine burada gidiliyor, yerinde ilgili form dolduruluyor. Bir yaya geçidi denetlenecekse yaya geçidinin formu ayrı, binanın formu ayrı, duraklar, parklar, kamu kullanımına açık tuvaletler, otoparklar; bunların formlarının hepsi başka formlar dolduruluyor ve geliniyor, tekrar ay sonunda bir toplantı yapılıyor. Biz tabii ki bunun vali ya da vali yardımcısı başkanlığında olması gerektiğini hep genelgelerle de belirtiyoruz. Bu toplantı sonucunda bir karar alınıyor ve bu şekilde denetleme süreci, tabii, ilgili denetlenen yere de denetleme raporları gönderiyor. Bizim özet formlarımız var, isterlerse "checklist"leri gönderiliyorlar, isterlerse özet formları gönderiyorlar. Bu şekilde bir denetim süreci işletiliyor.