ORHAN SÜMER (Adana) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Sayın Bakan, Plan ve Bütçe Komisyonunun değerli üyeleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Sayın Bakanın sunumuyla iktidar partisinin milletvekillerini dinleyince Türkiye'de her şey tozpembe maşallah, üretici de memnun, tüketici de memnun, vatandaş da memnun ama maalesef gerçek öyle değil. Türkiye ekonomisi bugün derin bir durgunluk ve güvensizlik sarmalının içinde. İç piyasa nefes alamaz hâle gelmiş, ticaretin çarkları ağır dönmektedir. Bu tablonun en net görüldüğü şehirlerden biri de maalesef memleketim Adana. Bir zamanlar tarımın, sanayinin ve ticaretin başkenti olan Adana bugün ekonomik olarak ciddi bir gerileme içindedir. Adana'da küçük sanayici üretimi yapamıyor, esnaf kepenk kapatıyor, KOBİ'ler ise yüksek faiz ve artan maliyetler nedeniyle ayakta kalmakta zorlanıyor. Artan enerji fiyatları, kira giderleri, sigorta primleri, ham madde maliyetleri Adana esnafının belini bükmüştür. Bir ülke sanayide çok çalışıp az kazanıyorsa, gelir azalıp borçlar artıyorsa, her döviz dalgalanmasında maliyetler patlıyorsa bu üretim modelinin tıkandığını göstermektedir. Türkiye artık ucuz iş gücüyle değil, yüksek katma değer üretimiyle ayakta kalmak zorundadır. Ancak hâlâ markalaşma, dijital dönüşüm ve teknoloji tabanlı ticaret ve ihracat konusunda ciddi bir yol alamadık. Adana bu dönüşümden gerektiği kadar pay da alamamıştır. Organize sanayi bölgemizde fabrikalar üretim kapasitelerini düşürmüş, yeni yatırımlar durma noktasına gelmiştir. Özellikle tekstil fabrikası ve atölyeler Mısır'a taşınmaktadır. Kentimizin ihracat hacmi son iki yılda reel olarak gerilemiştir. Oysa Adana hem limanlara yakınlığı hem üretim potansiyeliyle Türkiye'nin üretim üssü olmaya en uygun şehirlerimizden biridir ama bu potansiyel iktidarın maalesef kötü yönetimi ve yanlış ekonomik politikalarıyla heba edilmektedir. KOBİ'ler bu ülke ekonomisinin omurgasıdır ancak bu omurga Adana'da çatırdamaktadır; vergiler yüksek, destek mekanizmaları maalesef Adana'da yetersiz, krediye erişim neredeyse imkânsız hâle gelmiştir. Deprem sonrası toparlanmaya çalışan küçük işletmeler şimdi ekonomik krizle boğuşmaktadır.

Adana'da en popüler caddelerde bile her gün yeni bir dükkân kepenk kapatıyor. Adana Ticaret Odasının kayıtlarına göre yalnızca 2025 yılında binin üzerinde işletme faaliyetini durdurmuştur. Eğer Türkiye ekonomisini yeniden ayağa kaldırmak istiyorsak önce küçük esnafın nefes almasını sağlamalıyız. Adana'daki esnaf rahatladığında zincirleme etkisiyle üretim, istihdam ve ticaret de büyür. 2026 bütçesinin bu önceliği sağlaması gerekirdi ama görüyoruz ki yine kaynağın büyük kısmı üretime değil, rant ekonomisine bağlı.

Ekonomiyi sadece rakamlarla değil, insan emeğiyle okumalıyız. Gerçek büyüme halkın cebinde hissedilir. Adana'da hem vatandaşın hem ticaret erbabının nefesi kesilmiş durumdadır. Bizim görevimiz bu sesi, feryadı Meclise taşımak, iktidarın da çaresini bulmasıdır.

Sayın Bakan, bugün Adana'da sabahın erken saatlerde kepengi açan esnaf akşam eve giderken "Yarın dükkân açabilecek miyim?" diye düşünüyorsa bu ülkede uygulanan ticaret politikası sağlıklı değildir.

Maalesef tarımda da hem don vurdu şehrimizi birçok ilimizde olduğu gibi, bir de ürünler maalesef para etmedi. Patates, soğan, narenciye, hatta fıstık bile üreticinin elinde kalmış durumda. Ayrıca, büyük marketler üreticiyi her geçen gün daha darboğaza itiyor; hem ürünü ucuza alıyor hem de çok uzun vadeli ödeme yapıyor. Bu tabloyu düzeltmek, maalesef, iktidarın görevi ama o da vurdumduymaz hâlde. Adana üretmek istiyor, emek vermek istiyor, ayağa kalkmak istiyor, yeter ki, iktidar üretim ve emeğin önünü açsın.

Bazı sorularım da olacak. 2025 yılı içerisinde KOBİ olarak nitelendiren işletmelerden kaç ihracat ve ithalat işlemi gerçekleşmiştir? 2024'e göre artış ya da azalış oranı nedir Adana'da? Yine, Adana'nın ihracat hacmi 2025 yılında ne kadar olmuştur, en çok gerileme yaşanan sektörlerimiz hangileridir?

Yine, 2025 yılında Adana genelinde kaç esnaf kredi yapılandırmasına başvurmuştur? Faiz oranları belirlenirken Adana Esnaf Sanatkârlar Odasının görüşü alınmış mıdır?

Adana'da son iki yılda kapanan işletme sayısı kaçtır? Bu sayı Türkiye ortalamasına kıyasla ne durumdadır?

Teşekkür ederim.