MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Teşekkürler Değerli Başkanım.

Değerli Başkanım, kıymetli Bakanım, değerli hazırun; hepinizi saygıyla hürmetle selamlıyorum.

Tabii, Şanlıurfa denilince gerçekten mağduriyet geliyor ama yargıyla ilgili Şanlıurfa'nın sorunlarını ilk önce başlıklar şeklinde sayacağım Değerli Bakanım, sonra da ayrıntısını zaman kalırsa izah etmeye çalışacağım:

1) Aşırı dava ve soruşturma yükü var.

2) Uzayan yargılama süreleri var.

3) İlçe adliyeleri yetersizliği var.

4) Uzman personel eksikliği var.

5) Cezaevlerinde aşırı yoğunluk var.

6) Kadına yönelik şiddet birimlerinin yetersizliği,

7) CMK ve adli yardım ödenekleri yetersizliği,

8) Tercüman eksikliği ve çok dillilik sorunu,

9) Kolluk birimlerinin uzmanlaşma eksikliği,

10) Adli tıp şube müdürlüğünün yetersiz kalması, grup başkanının yokluğu,

11) UYAP ve dijital altyapı sorunları,

12) Engellilerin erişimi,

13) Bölünmüş adliye düzeni,

14) Duruşma salonlarının fiziki yetersizliği,

15) İstinaf mahkemesi eksikliği yani adli ve idari istinaf mahkemesi eksikliğinden Gaziantep'e gidiliyor.

16) Nöbetçi noter uygulaması il merkezinde var, ilçelerimizde yok. İlçelerimizin nüfusu 100 bini geçen var, 200 bini geçenler var.

17) Avukatların vekâletname ibraz etmeksizin dosyayı inceleme hakkının engellemesi. Soruşturma aşamasında bu tüm Türkiye'nin sorunu. CMK 153'üncü maddesi bu yetkiyi verdiği hâlde UYAP'a girdiği zaman cumhuriyet savcılarının onayını almadan kısıtlı olan dosyalar hariç olmak üzere... Kısıtlılara aynen katılıyorum ama kısıtlı olmayan dosyalara cumhuriyet savcısı onay vermeden avukatların hiçbirisi buna giremiyor.

18) Hilvan'da Hükûmet konağında, bir katında adliye kurulmuş, sadece 1 tane duruşma salonu var ve o anlamda gerçekten adalete erişim hakkı engelleniyor. Şanlıurfa'nın yargı yapısı yani toplam 13 tane ilçe var, 1 büyük il, 18 tane yargıyla ilgili sorun var ve bugün de zaten yangın çıktı, tekrar geçmiş olsun, yaralılara da acil şifa diliyorum.

Şanlıurfa'nın yargı yapısı hem fiziki hem kurumsal olarak ağır aksaklıklarla mücadele etmektedir. Bu aksaklıklar yalnızca teknik bir sorun değil, adalete erişim hakkını, makul sürede yargılama ilkesini, hukuk devleti güvencelerini doğrudan zedelemektedir. Aşırı dava soruşturma yükü, savcı ve hâkim başına düşen dosya sayısı Türkiye ortalamasının çok üzerindedir. Bu büyük yük soruşturmaların uzamasına ve gecikmelere sebep vermektedir. Uzayan yargılama süreleriyle ceza, aile, hukuk mahkemelerinde davalar yıllara yayılmakta, çok uzun duruşma günleri verilmekte; keşif, bilirkişi ve uzman raporları gecikmektedir. Hilvan ilçesinde Bozova, Suruç, Siverek gibi ilçelerde mahkeme türleri sınırlıdır. Vatandaş en basit işlem için il merkezine gitmek zorunda kalmaktadır.

Dördüncüsü, uzman personel eksikliği; adli tıp uzmanı, pedagog, psikolog ve sosyal hizmetler uzmanı sayısı yetersizdir. Cezaevlerinde aşırı yoğunluk var, ceza infaz kurumlarının kapasitesi üzerinde, doluluk üzerinde çalışılması gerekir.

Beş, kadına yönelik şiddet birim birimleri yetersizdir. ŞÖNİM ve aile mahkemeleri iş yükünü karşılayamamaktadır. 6284 sayılı Yasa'daki tedbirlerin alınması gecikmektedir.

Altı, CMK ve adli yardım ödemeleri yetersizdir. Başvurular artmış, bütçe aynı oranda artırılmamıştır, avukat ödemeleri de gecikmektedir.

Yedi, tercüman eksikliği çok dillilik sorunu. Arapça ve Kürtçe tercüman eksikliği duruşmaların gecikmesine neden olmaktadır.

Sekiz, kolluk birimlerde uzmanlaşma eksikliği; organize suç, çocuk istismarı, kadına şiddet birimlerinde uzman sayısı düşüktür.

Dokuz, adli tıp şube müdürlüğü yetersizdir. Şanlıurfa'da hâlen adli şube müdürlüğü seviyesinde toksikoloji, kimya, patoloji incelemeleri yapılamamakta, dosyalar Gaziantep'e gönderilmektedir. Bu anlamda, tam teşekküllü grup adli tıp müdürlüğü kurulması bir ihtiyaçtır.

On, UYAP ve dijital sistem yetersizdir. Yoğunluk nedeniyle işlemler sisteme genç düşmekte, duruşmalar aksamakta, icra takipleri yavaşlamaktadır.

On bir, adliyenin girişinde rampalar, yönlendirmeler, asansörler engellilerin çıkışı için yetersizdir ve engelliler adliyeye erişememektedir.

On iki, bölünmüş adliye düzeni var. Ceza muhakemesi ayrı yerde, hukuk mahkemesi ayrı yerde, icralar ayrı yerde; bu şekilde, bu dağınıklık adalet hizmetini yavaşlatmaktadır.

On üç, duruşma salonları fiziki anlamda yetersiz. Sulh ceza salonu küçük, havasız, izleyici alamaz durumdadır. Diğer mahkeme salonları aleniyet ilkesine uygun değildir.

On dört, istinaf mahkemesi zaten en kritik sorularından bir tanesi; hem adli istinaf yok hem de idari istinaf yok.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Teşekkür ediyorum.

Sayın Suiçmez, buyurun.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Şanlıurfa'da nöbetçi noter uygulaması maalesef il merkezinde var, ilçe merkezinden nöbetçi noter bulunmamaktadır.

SİBEL SUİÇMEZ (Trabzon) - Başkanım, baştan başlatın.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Şanlıurfalılar adına tüm bu yargıya yönelik eksiklerimizin bir an önce giderilmesini arz eder, saygılar sunarım.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sizin sürenizden gidiyor, hiç nezaket yok.

SİBEL SUİÇMEZ (Trabzon) - Sayın Bakanım, bu sesle benim mücadele etmem mümkün mü acaba yani? Bunu da dikkate alın yani.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Hayır ama benim yapacağım bir şey yok.

(Uğultular)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Ekmen...

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Sayın Başkanım, Urfa'nın yargı sorunları sizi ilgilendirmiyor mu?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Tanal, Sayın Suiçmez'in süresinden yiyorsunuz.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Anayasa'nın hükümleri uyarınca siz tüm milletin vekili değil misiniz? Siz sadece seçildiğiniz bölgenin vekili misiniz?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli milletvekilleri, Sayın Tanal maalesef Sayın Sibel Suiçmez'in süresini ihlal etmiştir.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Efendim, halkın sorunu mu önemli, bir dakika mı önemli? Kurban olayım, bu halkın sorunlarını bir an önce çözelim.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Dolayısıyla, Sayın Suiçmez'in mikrofonu açık iken burada gereken nezaketi göstermemiştir.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Halkın sorunlarını bir dakikaya kurban edemezsiniz Sayın Başkanım.