| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 24 .11.2025 |
ORHAN SARIBAL (Bursa) - Sayın Başkan, Sayın Bakan, değerli arkadaşlar; şuradan başlamak isterim: İktidar yetkilileri yirmi üç yılda yaptıklarını anlatmaktalar, bunu bir başarı öyküsü olarak söylüyorlar ama halktan toplanan paralar, vergiler, iktidar olmanın gerekleri doğrultusunda elbette yapacaklar. Peki, niye yapacaklar? Bakın, arkadaşımız konuştu, gitti, söyleyeyim: 1920-2002 tam seksen yılda Sayın Bakan, 57 Hükûmet 713 milyar dolar para harcamış, 713 milyar dolar toplamış ve harcamış. 2002-2025 AKP ve saray iktidarı tam yaklaşık olarak 3 trilyon 464 milyar dolar para harcamış. Kim yapacak? Ben mi yapacağım, ben mi yapacağım bunu?
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Demek ki kazanmış, harcamış.
ORHAN SARIBAL (Bursa) - Dolayısıyla yapacaksınız tabii.
Mesele şu: Yapamadıklarınızı biz gündeme getireceğiz...
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Ülkeyi zenginleştirmiş.
ORHAN SARIBAL (Bursa) - ...iyi şeyleri ortaya koyacağız, siz de onları yapacaksınız. Önceki bakanlar da söyledi, siz de söylediniz "Bu bir millî güvenlik meselesidir." dediniz. E, o zaman bakalım, bütçede millî güvenliğe ayrılan para 2 trilyon 700 milyar TL, faize ayrılan para 2 trilyon 742 milyar TL. Peki, tarıma toplam ayrılan 542 milyar, destekleme bütçesi 168 milyar. Faize verdiğiniz para tam 16 kat daha fazla. O zaman soru şu: Hem yirmi üç yılda elde edilen gelirler açısından, 3,4 trilyon TL dolar açısından hem de 2026 bütçesinde faize ve Millî Savunma Bakanlığı bütçesine ayırdığınız paralar üzerinden bakıldığında bir tercih yapıyorsunuz yani tarımda yaşanan sorunların tümü sizin tercihinizdir, iktidarın tercihidir. Aslında bu tercih açıktır, ithalattan yanadır, ısrarla ithalat ve ihracat dengesini söylüyorsunuz; onu da paylaşalım, ithalat ve ihracat dengesi ne demek? Biz çiftçiyiz, tarlada üretiyoruz, 7-8 değişik yöntem var. Siz rakamlarla istediğiniz gibi oynayabilirsiniz ve ihracatçı olarak bu ülkeyi gösterebilirsiniz ama şunu net bir şekilde söyleyelim: Tarımsal ham madde açısından yirmi üç yılda 101 milyar dolarlık açık var; çok net, çok açık söyleyeyim. Yani bu hiç kimsenin engellemeyeceği bir şey ama bu da yeterli değil, neden değil biliyor musunuz? Ham madde olarak değerlendirdiğiniz yapının içerisinde kösele var. Oysa biz ne diyoruz? Buğday diyoruz, arpa diyoruz, mısır diyoruz. Ne diyoruz? Pamuk diyoruz. Ne diyoruz? Tütün diyoruz. Bunun da değişmesi lazım ve sadece tarım ürünlerinin gerçekten üretilen biçimiyle ithalat ve ihracat... Böyle bakıldığında, 23 milyar dolarlık ihracata karşılık 124 milyar dolarlık bir ithalatı çok net bir şekilde görüyoruz. Yine, aynı şekilde, şunu paylaşalım: Bir dâhilde işleme rejimi kavramı geldi, âdeta başımıza bela. 120 milyon tonun üzerinde buğday ithalatımız var; hesaplıyoruz una, irmiğe, bulgura giden 75-80 milyon ton. Gerisi ne oldu? "Niyedir?" diyorsunuz çünkü burada bir hülle var. Doğruları söylemek kolay olmuyor, haklısınız çünkü yaklaşık burada 30-35 milyon ton civarında buğday içeride kalıyor. Başka bir şey daha yapıyorsunuz, 120 milyon ton buğday parasıyla kepek elde ediyorsunuz. Bu da yetmiyor, her yıl 1,5 milyon ton civarında kepek, 1 milyon ton civarında küspeyi dışarıdan almak zorunda kalıyoruz. Peki, sadece buğdayda mı? Hayır, arkadaşlarıma sordum; sadece 2025 yılında mısır ithalatımız 4,1 milyon ton Sayın Bakan, şimdilik; 3,8 milyon ton da soya, şimdilik; şimdilik çünkü daha devamı var. Soruyorum: Nasıl, hangi fiyatlarla getiriyorsunuz bunu dâhilde işleme rejimi altında. Peki, neden? "E, bunu tavuklara veriyoruz." E, verdiniz, tamam, ne oluyor tavukla dâhilde işleme rejimi? "Bisküvi gibi, un gibi onu da satıyoruz." dediler. Neyi satıyorsunuz? Yumurta ve kırmızı et. 22 milyar yumurta üretiyoruz, 2 milyar adedi ihraç ediyoruz, 20 milyar içeride kalıyor. Nasıl oluyor bu? Soya meselesi de aynı şekilde, beyaz et de aynı şekilde. 2,4 milyon ton beyaz et üretiyoruz, 400 bin tonunu ihraç ediyoruz, geriye kalan 2 milyon ton içeride. Yani şeffaf olmak lazım, gerçekçi olmak lazım Sayın Bakan. Dışarıdan sıfır gümrükle dâhilde işleme rejimi adı altında getirdiğiniz gümrüksüz ürünler gerçekten bir sorun.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)