İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - Sayın Başkan, değerli vekiller, Sayın Bakanım; öncelikle konuşmama bir teşekkürle başlıyorum çünkü sonrası eleştiri olacaktır. TARSİM'in sigortalama sisteminde ortalama verim yerine parsel bazlı verim sigortasına geçilmesi gerektiğini defalarca tekrarlamıştım, nihayet ses verdiniz, bu sigorta türünün ilk uygulamasını Tekirdağ'da başlayacak olması sebebiyle sizlere teşekkür ediyorum. Bizler takdir etmesini biliriz ama yanlışa doğru demeyiz.

Tarımda sürekli küçülüyoruz, bütçeden ayrılan pay sürekli düşerken gıda enflasyonunda rekorlar kırıyoruz. Nasıl başarı miktarımız var ki enflasyonda zirveyi zorluyor? Savaş yapan, ambargo uygulayan ülkelerden yüksek bir enflasyona sahibiz. Gıda enflasyonunda zirveyi paylaşan ilk 4 ülkeye baktığımızda Güney Sudan yüzde 106, İran yüzde 51,9, Haiti yüzde 35,1, Türkiye ise yüzde 34,87. Peki, savaş hâlindeki Ukrayna'nın yüzde 15,16, Rusya'nın ise yüzde 8,91 gıda enflasyonu size ne anlatıyor? Ukrayna ve Rusya birbiriyle savaşıyor, peki siz kiminle savaşıyorsunuz; üreticiyle mi diye merak ediyorum. Tarımda üretimden hal sürecine kadar her şey çiftçinin aleyhine maalesef. Burada çiftçi de vatandaş da kaybediyor, kazanan sadece birileri, ithalatla kazanıyor. İçinde bazı bürokratların olduğu haberlerine ilişkin yalanlamalar kamuoyunu da artık tatmin etmez hâle geldi.

Sayın Bakan, son yıllarda Türkiye gıda güvenliğinde sınıfta kaldı. Bakanlık da artık ülkenin bu sorununu dikkate alarak daha fazla gıda mühendisine, ziraat mühendisini, su ürünleri mühendisini, veteriner hekimi, veteriner ve ziraat teknikerlerini istihdam etmek zorundadır; sizden atama sayısı ve tarih bekliyorlar bu arkadaşlarımız.

Yine, bakın, sınırlarda kontrol yok diyoruz. Trakya hayvan hastalıklarından ari bölgeydi, şu anda şapla başımız dertte. Trakya'da 19 Kasım itibariyle şap hastalığından dolayı büyükbaş ve küçükbaş hayvan satışı yasaklandı, dün itibarıyla bu yasaklar kaldırıldı ama ödeme dönemi olduğu için üreticilerin Ziraat Bankasına ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçları ötelenmeli ve uzun vadeli yatırım kredileri verilmelidir.

Yine, Sayın Bakan, Kasım 2024 yılında bir konuşma yapmışsınız, büyükbaş hayvan sayısı 16,6 milyondan 17,7 milyona çıkacağını ifade etmişsiniz, küçükbaş hayvan sayısını da "52,4 milyondan 61,1 milyona çıkaracağız." demişsiniz. Gerçekte 2020 yılında 18,2 milyon olan büyükbaş hayvan sayısı 2024'e geldiğimizde ise 17 milyona düşmüş. Ayrıca hedefler tutmuyor, yıllık programa baktığımızda hedefiniz 17,3 milyon iken siz diyorsunuz ki "Hedef 17,7 milyon." ve üstelik üç yıllık dönemde ulaşmak istediğiniz hedef 2020 yılındaki yani beş sene önceki dönemin çok gerisinde. Hayvan varlığını artıramıyor, ithalatı artırıyorsunuz. 2025 yılının ilk altı ayında tam 890 milyon dolarlık hayvancılık ithalatı yapmışız.

Yine, bakınız biraz da tarıma ayırdığımız rakamlara bakalım. İktidarınızın ilk yıllarında 2006 yılında tarımsal desteklerin bütçe içindeki payı yüzde 2,7'yken şimdi ise vahim, bütçe teklifinizde binde 9, bu destekle hiçbir sonuç alınmaz. Çiftçi kazanmıyor, kıyak paralar ise ithalat lobileri ve onların içerideki iş birlikçilerine akıyor. Sayın Bakanım, kıvırcık tarlada 2 lira, tezgâhta 30-40 lira, 30 adet marul satacak ki şu 1 litre mazotu alabilsin o çiftçi. Yine, bakınız 1 kilo ıspanak tarlada 6 lira ama pazarda 30-40 lira, bu çiftçi bu mazotu nasıl alsın, nasıl çıksın? Yine, Manisa Alaşehir'de üzüm 15-20 lira, Tekirdağ'da cumartesi günü görmüştüm esnaftaki fiyatını 80 lira; bu para kime gidiyor? Çiftçide 15 lira, 20 lira ama pazarda 20 lira.

Şimdi, geldiğimiz noktada yine bakınız Tekirdağ'da meralarla ilgili sıkıntımız var Sayın Bakanım. Meralarımızı maalesef koruyamıyoruz, Çerkezköy Kızılpınar ve Saray Çayla şimdi döndü geriye tepkilerimizle ama Kızılpınar'daki mera arazilerine TOKİ konuyor ve birçok yerde TOKİ bu yerlere konuyor. Bunun için sizden hem Kızılpınar hem de diğer meralarımızla ilgili destek istiyoruz, TOKİ gitsin başka yerlere evini yapsın.

Yine, su olarak baktığınızda sizin 2002'de yüzde 6 diyorsunuz kapalı sistem sulama sistemlerine ve bugün de yüzde 38'e geldiğini söylediniz ama Tekirdağ 2002 seviyesinde Sayın Bakanım. Sizden Tekirdağlı çiftçilerimiz için sulama sistemlerine yatırım bekliyorum. Yine, ayrıca Tekirdağ'da susuzluk oranı çok yüksek. Görün artık bu durumu diyoruz. Baraj yok, gölet yok. Bin köye bin gölet projesi patladı. Şu anda 455 metre kuyudan su çıkartıyoruz. Bunun için Süleymanpaşa'ya içme suyu planlanan İnecik 1-2 ve Dedecik Barajı inşaatlarının hızlandırılması ve Tekirdağ Büyükşehir Belediyemizce DSİ'ye 100 milyon lira aktarılması protokolü bekleniyor, 100 milyon lira aktarılacak. Biz de soruyoruz, artık bir an evvel bunları çözelim. Yine, Saray Ayvacık Barajı'ndan gelecek olan yüzeysel suyun Saray ve...