KAMURAN TANHAN (Mardin) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Bakan, Bakan Yardımcıları, sevgili milletvekilleri, değerli hazırun; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Ülkemizde sağlık sisteminin temel sorunlarından biri de aslında hekimlerin aşırı hasta iş yüküdür. Türkiye'de hastalar mevcut sistemde diledikleri zaman uzman hekime doğrudan başvurabilmektedir. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde etkin bir sevk zinciri bulunmadığından bu ortaya çıkıyor. Bu nedenle hastalar aile hekimlerine başvurmak yerine doğrudan ikinci veya üçüncü basamak hastanelerine yönelmekte veya daha iyi hizmet alacaklarını düşünmektedirler. Ancak bu durum kısa sürede çok sayıda hasta muayene etmek zorunda kalan hekimlerin hastalarını yeterince dinleyememesine ve gereksiz tetkik isteme eğilimine yol açmaktadır. Bunun sonucunda hem tanı süreci uzamakta hem gerçekten de ihtiyaç duyan hastaların hekime ulaşmasında gecikmeler yaşanmaktadır. Ayrıca Sağlık Bakanlığı bütçesinin SGK'ya ciddi anlamda bir aktarımına da neden oluyor bu husus.

Sağlık sisteminde adil ve sürdürülebilir bir düzenleme yapılabilmesi için birinci basamakta zorunlu sevk zincirinin yeniden tesis edilmesi gerekir, hatta daha sıkı bir politika izlenmesi gerekir. İkinci ve üçüncü basamak hastanelerde hasta randevu sayılarının azaltılması, muayene sürelerinin uzatılması, performans sistemi adı altında niceliğe dayalı hasta bakışının terk edilerek adil ve nitelikli bir maaş sistemine geçilmesi gerekmektedir.

Ayrıca ülke genelinde plansız şekilde açılan tıp fakültelerinin eğitim kalitesi ciddi şekilde düşmüştür. Klinik uygulaması yetersiz, hasta görmeden ya da uzaktan eğitimle mezun olan hekimlerin artması tıp eğitiminin itibarını ve bilimin kalitesini zedelemektedir. Bu nedenle tıp fakültelerinde eğitimin niteliğini yükseltmek için önlemler alınmalıdır. Akademisyenlerin sosyal, psikolojik ve ekonomik koşulları iyileştirilmeli ve tıp mesleğinin yeniden saygın ve cazip bir meslek hâline getirilmesi için çalışmalar hızla yapılmalıdır. Ne yazık ki bugün tıp eğitiminde ve sağlık hizmetlerinde asırlardır hekimliğin temelini oluşturan önce zarar verme ilkesi terk edilmiş; daha çok iş, daha çok performans anlayışı bu hususun yerini almıştır. Bu durum hem hastalar hem de hekimler açısından zarar doğuran bir döngüye dönüşmüştür. Oysa hekimliğin özü nicelik değil, nitelik üzerine kuruludur. Gerçek reform ancak önce insana ve sağlığa zarar verme ilkesini yeniden merkeze almakla mümkün olacaktır.

Temel sorunlar olarak özellikle büyük şehirlerde acillerde ve polikliniklerde randevu sisteminin aşırı yoğun olması, bir hekimin günde 70, 100, 120'nin üzerinde hastaya bakmak zorunda kalması; MR, tomografi, ameliyat ve tetkik randevuda bekleme süresinin çok fazla olması; sağlık çalışanlarının çalışma koşullarının çok kötü olması, ücretlerinin düşük olması, aşırı nöbet yükü, tükenmişlik hekim ve hemşire göçünü artırıyor. Hastanelerde güvenlik sorunları sağlık çalışanına şiddet riskini artırıyor. Hemşire-hasta oranı OECD ülkelerinin çok altında, SGK'nin sağlık harcamaları sürekli artıyor, geri ödeme listesi geciktiriliyor bu nedenle. Özel hastanelerde ilave ücret yükü hastalar için ciddi bir maliyet oluşturuyor. Kamu hastaneleri bütçelerinde malzeme tedarik sorunları yaşanmaya devam ediyor. Merkezî randevu sisteminde özellikle uzmanlık dallarında yeterli kapasite sunamıyor. Hastanelerde yöneticilik yapanların çoğu profesyonel değiller, sağlık yönetimi yerine idari atamalarla yürütülüyor bu husus yani liyakat yok, daha çok sendikal ve sendikaya yakınlık söz konusu. Bazen bu hususlar başhekimliklere müdahale etmeye kadar varabiliyor. Doğu ve Güneydoğu'da uzman hekim açığı, donanım eksikliği ve erişim sorunları daha yoğun.

Yine, seçim bölgem olan Mardin'de doğum sayısının fazla olması, çocuk sayısının ülke ortalamasının çok üzerinde olması nedeniyle hem kadın doğum hem çocuk yan dal uzmanlıkları eksik; özellikle çocuk nefrolojisi ve çocuk endokrin atamalarına ihtiyaç duyulmaktadır.

Yine, biliyorsunuz 2025 yılı Aile Yılı ilan edildi ama 2025 yılında Bakanlığınıza yapılan kaç aile birleşimi olumlu, kaçına olumsuz yanıt verilmiştir?

Yine, bir hekimin eğitim hakkından bahsedeceğim; Mardin'de, iki defa kamuya atanmasına rağmen üçüncüsünde Çukurova Üniversitesi Çocuk Cerrahi Bölümünü kazanmasına rağmen güvenlik gerekçesiyle başlayışı yapılmıyor. Bunu da size vereceğim.

Ayrıca, hemşirelerin atanması yönünde talepleri var Sayın Bakanım.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Selamlayalım.

KAMURAN TANHAN (Mardin) - Ameliyathane teknikerlerinin de çok ciddi talepleri var, hemşirelere bu işlerin yaptırıldığı söyleniyor. Biliyorsunuz, hemşirelerin iş yükü zaten çok fazla, bir de ameliyathanelerde görevlendirilmeleri hem nitelik açısından hem de nicelik açısından sağlığa erişimi, sağlık alanındaki yönetimi zorlaştırıyor; onların da atama talebi var.

Dargeçit Devlet Hastanesiyle ilgili ihalenin yapılması gerektiğini söylüyorum; 25 yataklı, çok büyük bir maliyet gerektirmeyen bir husus. Bir an önce bunların yapılmasını ve 2026 yılı sağlık bütçesinin sağlığa, insanlığa hayırlı olmasını talep ediyorum.