SADULLAH KISACIK (Adana) - Teşekkür ediyorum Başkanım.

Değerli Komisyon üyeleri, değerli milletvekilleri, Sayın Bakanım, değerli bürokratlar ve basınımızın güzide mensupları; sizleri saygıyla selamlıyorum.

Sayın Bakanım, ben konuşmama sizin sunumumuzdan iki soruyla başlamak istiyorum. Şimdi, bize verdiğiniz verilerde asayiş suçlarıyla mücadele ve hırsızlık olayları başta olmak üzere birçok suç oranlarında dramatik bir azalış olduğunu görüyoruz. Yani bakıyoruz, evden hırsızlık olaylarında 2022 ila 2025 arasında yüzde 74 bir azalış var. İş yerinden ve kurumdan hırsızlıkta 2022 ila 2025 arasında yüzde 67 bir azalış var. Otodan hırsızlıklarda 2022 ila 2025 arasında yüzde 84 gibi bir azalış var. Aynı şekilde, motosiklet hırsızlığında yüzde 73,7; oto hırsızlığında yüzde 70,6 gibi azalış var 2022'ye göre. Şimdi, ben tebrik ediyorum siz başta olmak üzere Emniyet mensuplarımızı ama bu başarının sebebi, sırrı nedir; onu da sizden öğrenmek istiyorum. Yani gerçekten de radikal bir azalış var, yöntem mi değişti İçişleri Bakanlığımızda, mücadele tarzı mı değişti? Hani soru olarak bunu o anlamda sormak istiyorum.

Diğer taraftan da yine bize verdiğiniz sunumda afet yönetimi ve ıslah çalışmaları dere temizliği. Şimdi, özellikle bizim Türkiye'de hemen hemen birçok bölgede dereler büyük bir sorun. Şimdi bakıyorum, yalnız mücadele tamamen Karadeniz'de olmuş. Zaten demişsiniz ki: "Envanterimizde bulunan 11 iş makinesi vardı, 100 tane de yeni aldık, 111'in hepsini Karadeniz'e gönderdik ve ıslah çalışması yaptık." dediniz. Yani bunun 3'ünü, 5'ini de böyle mesela Adana, Mersin, Antalya, Muğla'da çok görüyoruz. Yani burada haritaya bakın, sadece her taraf gri bir Karadeniz mavi maşallah yani bakan da çok orada. Yani yapılsın ama bunun 3'ünü, 5'ini, 10'unu da diğerlerine gönderseydiniz Sayın Bakanım.

İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Şöyle söyleyeyim: Son on yılda selle ilgili en çok sınanan yani 10 selin 8'i...

SADULLAH KISACIK (Adana) - Ama Sayın Bakanım, Antalya, Mersin, Muğla... Adana'nın mesela bizim Saimbeyli, Feke...

İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Bu 111, şimdi katlanarak devam ediyor, Türkiye'nin her yerindeki en küçüğünden en büyük metreküp cinsinden bütün derelerin riskini azaltma noktasında bu şekilde bir örnek çalışma yapıyoruz.

SADULLAH KISACIK (Adana) - Yani bir 10'unu da Sayın Bakanım diğer illere.

İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Daha fazlasını göndereceğiz.

SADULLAH KISACIK (Adana) - Eyvallah.

Şimdi, İçişleri Bakanlığı, tabii, Emniyetle ilgili konular çok konuşuldu ama şimdi burada AFAD var ve biz çok büyük bir deprem yaşadık, asrın felaketini yaşadık maalesef, buradan da şehitlerimize rahmet diliyorum tekrar. Şimdi, AFAD'ın görevi sadece afetlerle yaraları sarmak değil ama aynı zamanda da afetleri önlemek ve riskleri azaltmak, riskleri azaltmak.

İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - İşte, o 111'i ondan dağıttık.

SADULLAH KISACIK (Adana) - Tamam, 10'unu da Türkiye'nin diğerine dağıtın Sayın Bakanım.

İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Sağlayacağız merak etmeyin.

SADULLAH KISACIK (Adana) - 4 no.lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'yle il afet ve acil durum müdürlüklerinin görevleri sayılıyor ve bu görevler arasında da afet ve acil durum azaltma, müdahale ve iyileştirme için il planları yapmak, uygulamak ve uygulatmak için bu görev AFAD'a verilmiş durumda. AFAD da bununla ilgili olarak il afet risk planları hazırlamış her ilde. Sayın Bakanım, hiç bu planları inceleme fırsatı buldunuz mu?

İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - İstanbul'dakindeydim.

SADULLAH KISACIK (Adana) - Evet, şimdi, ben Adana'yla Hatay'a baktım deprem olduğu için. Bu 2021 yılında hazırlanmış bu planlar. Bakın, şimdi, depremde niye devletin geride kaldığının en iyi göstergesi bu planlar Sayın Bakanım. Mesela bu Adana planı. Bu plana bakıyoruz, bu plan 146 sayfa. Bunun içerisinde coğrafi konum ve genel bilgiler, ilin jeomorfolojik durumu, ilin jeolojik durumu, sosyodemografik yapı, nüfus yapısı, nüfus dağılımı, göç hareketleri, incinebilir nüfus, ilin ekonomik yapısı, ekonomik faaliyet sektörleri, kentin gelişim tarihi, planlama geçmişi vesaire gibi bir sürü konu var. 146 sayfada depremle ilgili risk sadece 4 sayfa. Yani şu kadar raporda depremle ilgili plan sadece 4 sayfa. Şimdi, Hatay yerle bir olduğu için Hatay'ınkini indirdim, onu da inceledim baştan sona. Hatay raporu toplam 210 sayfa, burada sadece 6 sayfa depremle ilgili risklere o da genel anlamda değerlendirilmiş.

İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Tek bir cümle olsa bile yeterli olur. Yani kentsel dönüşüm... İyi bak orada, o 4 sayfanın içinde baştan sona der ki: "Yapı stokumuz, kentsel dönüşümle kentleri dirençli hâle getirmek elzemdir." diyor orada.

SADULLAH KISACIK (Adana) - Ama Sayın Bakanım, tamam, şimdi büyük bir deprem yaşadık. Bakın, şimdi, bu depremde günlerce devlet birçok ile gidemedi, geç girdi, bakın geç girdi. Şunu söyleyeyim: Ya, 2023 depreminde hiçbir teşkilatı olmayan, elinde hiçbir kamu gücü olmayan Haluk Levent, AFAD'ın da Kızılay'ın da önüne geçti Sayın Bakanım.

İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Değil, değil. Yapmayın ya!

SADULLAH KISACIK (Adana) - Geçti ama bakın, algıda geçti. Bakın, o günlere dönelim; bu, devlet adına çok üzücü, onu söyleyeyim. Maalesef, millet Haluk Levent'ten çadır istedi, Haluk Levent'ten konteyner istedi. Sayın Bakanım, AFAD eğer orada olsaydı zamanında, Kızılay orada olsaydı... Bakın, bir sanatçının görevi ne, sanatçının eti ne budu ne ki ya, gelip de orada birinci figür hâline gelecekti? Sayın Bakanım, bakın, şimdi...

İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Orada bile siyaset yapıldı, yapma etme ya!

SADULLAH KISACIK (Adana) - Ama devlet buna izin vermemeliydi Sayın Bakanım. Haklısınız siyaset yapıldı; haklısınız, yapıldı. Ama devlet hazırlıklı olsaydı...

İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Depremin ilk anından itibaren "Sandık da gelmeyecek." "Seçim de yapmayacaklar." "Artık bu, burada bitecek." "Enkazın altında kaldılar." dediler, ne oldu şimdi? 350 bin... Daha cumartesi günü Adıyaman'daydım.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Bakanım, size söz vereceğiz.

SADULLAH KISACIK (Adana) - Sayın Bakanım, bakın, depreme anında müdahale etmek ile -biz bak, deprem bölgesinin milletvekilleriyiz- deprem sonrası konutların durumu ayrı bir iş Sayın Bakanım.

Şimdi, Sayın Cumhurbaşkanı da kabul etti; mesela, özellikle Adıyaman konusunda "Evet, biz geç kaldık." dedi. Sayın Bakanım, evet, devlet bu depremde geç kaldı. Zaten şu plana göre acil durum eylem planı yok burada. Bunu, lütfen, bir an önce güncelleyin Sayın AFAD Başkanı. Bakın, bunlar gerçekten acil durum eylem planı değil. Ben yönetim sistemleri uzmanıyım. Şimdi, eğer acil durum eylem planı olsa Sayın Bakanım, burada yıkıcı bir deprem olduğu zaman Adana AFAD Müdürü bilecek ki "Benim Hatay'da acil görevim var." diyecek, kimseden talimat almadan acil duruma göre direkt gidecek. Kolordu nereye gideceğini, güvenlik alacağını bilecek. Sayın Bakanım, Hatay üç gün yağmalandı, üç gün.

İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA - Adam belediyeye müracaat ediyor, diyor ki: "Deprem etüdünü yaptırdım, binamı güçlendirmem lazım." Güçlendirme ruhsatıyla ilgili müracaatına on bir aydan beri cevap vermiyor belediye. Böyle belediye var Türkiye'de.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Siz de soru önergelerine cevap vermiyorsunuz Sayın Bakan.

SADULLAH KISACIK (Adana) - Sayın Bakanım, siz tecrübeli bir kamu yöneticisisiniz, risk planının ne demek olduğunu iyi bilirsiniz. Şu anda, şu elimdeki risk azaltma... Burada acil eylem planı yok. Bugün yine deprem olsun ve bu plana göre devlet yine aciz. Eğer planımız buysa, net söylüyorum, bugün deprem olsun devlet yine aciz bu plana göre. Onun için, bunların bir an önce güncellenmesi lazım. Halka AFAD umut olacak, halk AFAD'a sığınacak, halk Kızılaya sığınacak, halk devletine sığınacak, halk İçişleri Bakanlığına sığınacak; halk bir sanatçıya sığınmayacak Sayın Bakanım, halk bir sanatçıya sığınmayacak. Biz sosyal medyada gördük, herkes Haluk Levent'e yazdı. Yani devlet adına bu, gerçekten de üzücüdür, onu söyleyeyim. Tabii, Haluk Levent Adanalıdır, hemşehrimizdir, depremde de elinden geleni yapmıştır ama Haluk Levent'in ön plana çıkmasının sebebi devletin orada geri kalmışlığıdır. Devlet varken...

ADEM ÇALKIN (Kars) - Siz ön plana çıkarıyorsunuz.

SADULLAH KISACIK (Adana) - Biz çıkarmıyoruz; mağdur halk çıkardı, mağdur halk. Halk çadırını bulamadı, çadırı bulamayınca kime gitsin yani? Gelin, o günleri unuttunuz, o günleri unuttunuz. Ben ön plana çıkarmıyorum, ön plana çıkarmıyorum.

ADEM ÇALKIN (Kars) - Siz unutmuşsunuz, algı yapıyorsunuz!

SADULLAH KISACIK (Adana) - Hayır, algı yapmıyorum. O günkü sosyal medyaya bakın bir ya, o günkü insanların yakarışlarına, çağrılarına bakın. Biz oradaydık ya, iki ay oradaydım ben, ertesi gün oradaydım. Böyle bir şey olur mu!

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Kısacık, karşılıklı değil.

Arkadaşlar, lütfen sözlerini bitirsin.

Ek süre vereceğim.

SADULLAH KISACIK (Adana) - Time dergisi Haluk Levent'i en etkili 20 insan arasına soktu ya, düşünün. Niye? Devlet olmadığı için bir adam ön plana çıktı.

ADEM ÇALKIN (Kars) - Bütün dünya bu mücadeleye hayran kaldı ya, bir tek siz anlamadınız! Devlet gereğini de yaptı, en güzelini yaptı.

SADULLAH KISACIK (Adana) - Şimdi, onun için sonuca gelelim. Bu planların bir an önce düzenlenmesi lazım.

Diğer taraftan, Sayın Bakanım, bugünkü konuşmanızda çeteler konusunda daha vurgulu ve daha kararlı bir mesaj vermenizi açıkçası beklerdim. Şimdi, geçen sene sizle Adana milletvekilleri olarak bir toplantı yaptık -teşekkür ediyoruz- gerçekten de o toplantının ardından Emniyet birimlerimiz, gerek Sayın Valimiz gerek Emniyet Müdürümüz, Sayın Bakan Yardımcımız da süreci titizlikle takip etti; Adana çok kötüydü bu konuda, Adana'da iyi bir yol katettik bu anlamda, gerçekten de asayiş uygulamaları bayağı bir orada karşı tarafa, çetelere gözdağı verdi ama şunu da söyleyeyim: Hâlâ, daha katetmemiz gereken çok büyük aşamalar var. Şunu da söyleyeyim: İçişleri Bakanlığı olarak aslında, bu sizi de aşan bir konu. Yani, siz bu sorunu kucağınızda bulduğunuz. Yıllardır toplumun geldiği noktada, sadece Adana'da değil -bakın, her vekil, her milletvekilimiz kendi bölgesinde örnek veriyor- şu anda çeteler aynı kanser gibi maalesef yurdu sarmış durumda. Size yine, o toplantıda da belirtmiştim, yeni nesil bir suçla karşı karşıyayız. Bu yeni nesil suça aslında, Emniyet birimlerimiz de yabancı ister istemez; yeni nesil bir suç, bunun kökü yok. Bir mahallede, bir bakıyorsunuz, 10 genç bir araya gelmiş, bir yapı kurmuş, mahallenin esnafına, berberine vesairesine gidip "Sana ceza kestik." diyor. Tabii, bu süreçte bunda bir istihbarat toplamak da zor, onu da söyleyeyim.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Son kez mikrofonunuzu açayım çünkü birer dakika birer dakika açtım.

Lütfen, tamamlayalım.

SADULLAH KISACIK (Adana) - Dolayısıyla, biz, bu çeteler konusunda, suça karışan çocuklar konusunda gerekli önlemleri şimdiden almazsak gerçekten de ülkemizi çok zor günler bekliyor. Şu anda terörsüz Türkiye sürecinde inşallah, terör belasından kurtulmaya doğru gidiyoruz ama eğer burada önlem almazsak terörden çok daha büyük bir şekilde kamu düzenini bozan, huzuru bozan, güvenliği bozan bir olayla karşı karşıyayız.

Son olarak, bakın, rakam vereyim: Emniyet birimlerine getirilen, çocuklara isnat edilen suç türlerinden -ya, çocuk bunlar- yüzde 40'ı, yaralamadan geliyor, yüzde 16'sı hırsızlıktan geliyor. Çocuk suç oranının yüzde 40'ı yaralama olur mu? Önemli bu, dediğim gibi. Bu sizi de aşan bir konu yani toplumsal bir gerçek var, gençliğimizin geldiği nokta bu, yetişen gençlerimizin geldiği nokta bu.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

SADULLAH KISACIK (Adana) - Bunun üzerine kararlılıkla gidilmesi gerekiyor.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Lütfen, tamamlayın.

Sözcülere sağladığımız toleransı fazlasıyla verdim.

Teşekkür ederim.

SADULLAH KISACIK (Adana) - Tamam Başkanım.

Zaten üç dakikasını Sayın Bakanım konuştu, iki dakikasını da AK PARTİ'li arkadaşlar.

Ben tekrar çabalarınızdan dolayı Emniyet birimlerimize, Sayın Bakanıma, Bakan Yardımcılarımıza, Genel Müdürümüze ve Jandarma Komutanımıza teşekkür ediyorum; Adana'da gerçekten de belli şey var.