ZEYNEP YILDIZ (Ankara) - Çok teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Sayın Başkanım, Komisyonumuzun kıymetli üyesi milletvekillerimiz, çok değerli Bakan Yardımcımız, yasama uzmanlarımız, bürokratlarımız; hepinizi saygıyla selamlayarak sözlerime başlamak istiyorum.

Malumunuz, bugün gündemimizde Vakıflar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi var. Bizler de sayın vekillerimizle birlikte ilk imzacısı olduğumuz kanuna ilişkin sizleri bilgilendirmek üzere burada bulunuyoruz. Öncelikli olarak şunu ifade etmek isterim: Kanun teklifimiz tabii ki farklı kanunlarda -az evvel Sayın Bakanımızın da sizlerle paylaştığı üzere- değişiklik yapan bir kanun teklifi; özü itibarıyla Vakıflar Kanunu'nda ve bunun yanı sıra, belirli noktalarda uygulama alanını güçlendirmeye dönük değişiklikler içeriyor. Malumunuz olduğu üzere, her an, insanın bulunduğu her süreç gerçekten dinamik süreçler ve hâliyle bu dinamik süreçlere istinaden sürekli olarak değişiklik yapılması gereken başlıklar olageliyor. Tabii ki vakıflar dediğimizde açıkçası, her birimizin iki kere dikkat etmesi gereken bir başlıkla karşı karşıya geliyoruz çünkü gerçekten biz bir vakıf medeniyetiz ve bu vakıf medeniyeti hüviyeti aslında boş bir söz değil. Türkiye'nin neresine gidersek gidelim ve sadece Türkiye'de değil, dünyanın farklı noktalarında medeniyetimizin bıraktığı vakıf eserleri esas itibarıyla yüz yıllar geçmesine rağmen bugünkü mevcudiyetini koruyor ve bugün gittiğimiz çok farklı noktalarda Vakıflar Genel Müdürlüğünün yaptığı restorasyonlardan tutun sosyal anlamdaki sürdürülen projelere kadar çok fazla çalışmayla karşılaşıyoruz. İşte, Diyarbakır Ulu Cami'nin restorasyonundan tutun -ben bir Ankara vekili olarak söylemek mecburiyetindeyim- UNESCO'nun miras listesine eklenen Ahi Şerafettin Camisine kadar, yine aynı şekilde, Haymana'da bir köy camisini Vakıflar Genel Müdürlüğümüz restore etti, Kara Hoca Camisi ve kalem işleri tamamen muhafaza edilerek gerçekleştirildi bu restorasyon. Dolayısıyla hem bir belleği korurken hem de bir geleneği yaşatıyor esas itibarıyla Vakıflar Genel Müdürlüğü ve gerçekten tarih boyunca, işte, genç kızlara çeyiz hazırlayan vakıflardan tutun duvar yazılarını silen vakıflara, leylekleri koruyan vakıflara, güzel yazı öğreten vakıflara, efendime söyleyeyim, kitapları tamir eden vakıflara, abdest alanlara kışın sıcak su temin eden vakıflara kadar pek çok detay düşünülmüş vaziyette. Dolayısıyla bu kültürün, bu medeniyet yaklaşımının, "vakıf insanı" kavramının sürdürülebilirliğini sağlamak bizler için fevkalade önemli. Bu minvalde de bizler en temelde, vakfedenin iradesini korumaya dönük, bir yandan vakfedenin vakfetmekteki amacını ve iradesini korurken bir yandan da bu vakıfların geleceğe kalabilmesine, sürdürülebilir şekilde geleceğe ulaşabilmesine dönük olarak bir dizi düzenleme öngörüyoruz. Bu düzenlemelerle birlikte inşallah ümidimiz odur ki gerçekten... Biliyorsunuz, bir vakıf duası, bir de vakıf bedduası vardır; dolayısıyla, bizler her zaman burada vakıflardan bürokratlarla da bir araya geldiğimizde söylüyoruz "Üzerinizdeki sorumluluk hakikaten çok ağır." diye, bizler de aynı sorumluluğu üstümüzde taşıyoruz. İnşallah bizler bunun neticesinde vakıf duası alanlardan olalım, vakfı vakfedenlerin iradesini koruyanlardan olalım diyoruz.

Şimdi, ben, dilerseniz, zaten Sayın Bakanımız değişiklik yapılacak kanunları numaralarıyla birlikte teker teker zikrettiler, tekrara düşmemek adına şimdi buna ilişkin detaya geçmeyeyim ama şöyle maddelerde neler düzenlediğimize ilişkin kısa kısa sizlerle bilgiler paylaşmak istiyorum.

Kanun teklifimiz -Sayın Bakanımızın da ifade ettiği gibi- yürütme ve yürürlük maddesi dâhil olmak üzere 19 maddeden teşekkül ediyor. 1'inci maddede malumunuz olduğu üzere... Deprem bölgesinde bütün paydaşlar hayatın olağan akışının bozulması dolayısıyla çok ciddi anlamda etkilendiler, buna ilişkin olarak deprem bölgesindeki acentelere dönük bir düzenleme getiriyoruz, onlara bir sağlanan bir muafiyeti sürdürür şekilde bir değişiklik yapıyoruz. Böylelikle, aslında, malumunuz, bizim kültür turizmi açısından da çok önemli bir bölgeydi aynı zamanda deprem bölgesi; bir an önce yaralarını sarması adına bir destekleyici hüküm oluşturmuş olduk.

2'nci maddeyle, yine, deniz aracı kiralayanlara kimlik bildirme yükümlülüğü getiriyoruz. Böylelikle bir millî güvenliğin tesisine, yine, asayişin tesisine ilişkin bir düzenleme içermiş oluyor bu. Gerçekten günlük hayattaki uygulanabilir alanları güçlendirmek adına belirli noktalarda karşılaşılan, dinamik süreçlerde karşılaşılan sorunları gidermek adına bir düzenleme yapıyoruz.

3'üncü madde konaklama işlemlerini, bu tesisleri de düzenliyor.

4'üncü madde yine benzer amaca hizmet eden konaklama yerlerindeki anlık kayıt tutulmasına ilişkin uygulamayı güçlendirecek bir hüküm içeriyor.

5'nci madde kamu kaynaklarına binen yükü azaltmak adına sponsorluk anlaşmalarına salık veren, imkân tanıyan bir madde olarak karşımıza çıkıyor.

6'ncı madde de bizlerin yaşayan hazineleri olan abdallara ilişkin bir düzenlememiz var ki ben bunu şahsi olarak da çok önemsiyorum açıkçası. Zira gerçekten önemli bir sözlü gelenekten geliyoruz, dolayısıyla bizim de burada Komisyon toplantısına geçmeden evvel misafirimiz oldular, sağ olsunlar, Sayın Bakanımızın da bu sürece katkısı çok büyük; inşallah onların bu noktada korunması ve gerçekten geleceğe bu sözlü geleneğin sürdürülmesi adına bir düzenleme yapmış olacağız.

7'nci madde de belgesiz konaklama işlemlerinin engellenmesine yönelik bir maddemiz olacak.

8'inci madde de Anayasa Mahkemesinin öngörmüş olduğu yetki çatışmasına ilişkin bir hükmü aslında kararnameyle değil de kanunla düzenleyerek bir yönden düzenlemiş olacağız ve böylelikle Anayasa'ya aykırılığı gidermiş olacağız.

Yine 9'uncu maddede kamu taşınmazlarına ilişkin -malumualiniz- hâlihazırda irtifak hakkı, kullanma hakkı, kiraz sözleşmesi, bunlara ilişkin çeşitli hukuki ilişkilerin bulunduğu yerlere dair bu sözleşmelerin uzatımına ilişkin belirsizlikler vardı süre uzatımındaki hukuki belirsizliği ortadan kaldırmaya dönük bir düzenleme getiriyoruz.

10'uncu madde de kırtasiye işlemlerini azaltmaya dönük bir maddemiz olacak

11'inci maddede vakfedenin vakfetme amacını ve iradesini korumaya dönük bir düzenleme getiriyor olacağız çünkü bu irade gerçekten önemli vakfedenin yerine kendimizi koyduğumuzda ve aynı zamanda vakıf kültürü ve vakıf mantığı çerçevesinde önemli bulduğumuz bir madde

12'nci madde... Yine şu an hâlihazırda Vakıflar Genel Müdürlüğü nezdinde 19.290 mazbut vakıf, 84 mülhak vakıf, 240 irtifak mazbut vakfın iş ve işlemleri sürdürülüyor; bu iş ve işlemlerin sürdürülebilmesine ilişkin olarak daha önceki düzenlemeyi baz alarak yeni bir düzenleme yapıldı.

13'üncü madde de yine işgalciliği... Malumunuz, covid sürecinde de bu noktada temerrüde düşenler oldu vakıf kiracılarından; hem onları bu durumdan kurtarabilmek hem de gerçekten -malumunuz- esnaflarımızla hepimiz karşılaşıyoruz, bir yanda, işte, vakıflardan kiralanan yer var, diğer yanda başka bir yerden kiralanan yer var ve haksız rekabete konu olabilecek konularla, hususlarla karşılaşıyoruz. Bunun önünü almak adına bir düzenleme öngörüyoruz, işgalciliğin sonlandırılması ve vakıf kaynaklarının bu noktada rayiç bedel üzerinden değerlendirilmesine dönük aslında vakıfların sürdürülebilirliğini koruyan bir düzenleme getirmiş oluyoruz. Yine, benzer bir şekilde, üç yıl düzenlemesini beş yıla çıkararak Borçlar Kanunu'yla da bir uyumlaşmayı hedeflemiş oluyoruz.

14'üncü madde, Çanakkale savaşları Gelibolu Tarihî Alanına ilişkin bir madde; harita ve koordinatların örtüşmesi adına yapılan bir düzenleme temelde.

15'inci madde, yine tarihî alanın tek elden yürütülmesine ve yetki karmaşasına önlemeye dönük bir madde.

16'ncı madde, Uludağ Alan Başkanlığına ilişkin bir madde ki burada da az evvel belirttiğim Anayasa Mahkemesinde öngörülen çekinceler ortadan kaldırılmış oluyor, kararname ve kanun arasındaki düzenlemeye açıklık getirerek doğrudan doğruya kanuni bir düzenleme getirmiş oluyoruz.

17'nci madde, malumunuz, kamu kaynağını Arkeoloji Vakfında çeşitli hükümler gereği belirli noktalarda "Kamu kaynağı kullanıldığı anlaşılmaktadır, dolayısıyla ücret ve harcırah belirlenmesine yönelik bir ölçüt belirlenmesi gerekirdi." diyerek iptal etmişti Anayasa Mahkemesi. Biz buradaki tereddüt noktasını da ortadan kaldırarak bir ölçüt getirmiş oluyoruz. Dolayısıyla, 16'ncı maddede Anayasa Mahkemesinin... Ki zaten daha önceden 8'inci maddedeki husus da aynı hususu içeriyordu. 104'üncü maddesinin 17'inci fıkrasındaki yetki temelli bir tartışma vardı; hem 8'inci maddeyle hem 16'ncı maddeyle bunu gidermiş oluruz. 17'nci maddeyle de bir Anayasa Mahkemesinin öngördüğü ölçüt belirleme kriterini karşılamış oluyoruz.

Zaten konuşmamın başında da arz ettiğim gibi, 18'inci ve 19'uncu maddeler yürütme ve yürürlük maddeleri.

İnşallah vakıf medeniyetimize katkı sunan, bununla birlikte tarihî alanlarımızın gerçekten en iyi, en verimli şekilde yönetilmesine salık verecek bir düzenlemeyi hayata geçirmiş olacağız el birliğiyle.

Ben hepinize buradaki mevcudiyetleriniz dolayısıyla teşekkür ediyorum, hazıruna saygılarımı arz ediyorum.