Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | Adıyaman Milletvekili Resul Kurt ve Bursa Milletvekili Emine Yavuz Gözgeç ile 50 Milletvekilinin Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/3186) |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 03 .07.2025 |
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Evet, teşekkür ederim Sayın Başkanım.
Evet, gene bir torba yasayla karşı karşıyayız. Birbiriyle alakasız 11 tane kanunda değişiklik yapılacak ve 1 tane de kanun hükmünde kararnamede değişiklik yapılacak. Ben maddelerde bunu konuşacağım çünkü bugün bizim konuşmamız gereken başka konular var.
Konuşmamız gereken en önemli konulardan bir tanesi, biliyorsunuz, TÜİK bugün itibarıyla haziran ayının enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre haziran ayında enflasyon 1,37, yüzde 1,37 artmış, yıllık enflasyon yüzde 35,05, altı aylık yüzde 16,67 ve on iki aylık ortalama ise yüzde 43,23. Şimdi, bizde her zaman temmuz ayında ve ocak ayında Türkiye'deki milyonlarca insanın, milyonlarca emeklinin, milyonlarca çalışanın, memurun kulağı her zaman TÜİK'in açıklamış olduğu bu rakamlarda. Rakamlara bakıyorsunuz, benzer çalışmaları yapan bağımsız kuruluşların rakamlarıyla alakası yok, beklentilerin çok altında. Yani haziran ayında aylık yüzde 1,37 enflasyon rakamını açıklamak TÜİK için bile çok fazla bir rakam çünkü piyasa beklentisi 1,55 ile 1,65 arasında değişmekteydi ve diğer işte İstanbul Ticaret Odasının açıklamış olduğu İstanbul Geçim Endeksi aylık artış 1,77, yıllık artış yüzde 44, arada çok ciddi farklar var, ENAG'dan bahsetmiyorum bile.
Gerçekten de bu ülkede yaşamak çok zor, bu ülkede çalışmak çok zor, bu ülkenin vatandaşı olmak çok zor ama en çok zor olan şeylerden bir tanesi bu ülkede emekli olmak. Şimdi, biz Google'da bir arama yaptık, Google görsellerde "Türkiye emekli" yazdık, bir de "Almanya emekli" yazdık, çıkan resimleri ben size şimdi göstermek istiyorum. Yani bunu siz de yapabilirsin, mesela İsmail Bey girerse şu anda Google'a, görsellerde "Türkiye emekli" yaz İsmail Bey, "Almanya emekli" yaz, bu fotoğraf çıkıyor. Burada bir amca var, kederli, dalgın, "Ne olacak benim hâlim?"
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - ANKA Haber mi?
CAVİT ARI (Antalya) - Sokak, sokak.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Yok, şu an gir, şu an girebilirsin.
"Almanya emekli" yazınca da böyle bir emekli çift, ileriye, ufka umutla bakıyor. Birisi dünyayı geziyor, Türkiye'yi geziyor, bütün dünyayı geziyor; öteki, bizim ülkemizdeki yazık, gariban emekliyse en fazla bir parka gidiyor, parkta varsa bir fıskiye, fıskiyenin karşısında oturuyor, bir tane çay içiyor.
Şimdi, Almanya ile Türkiye'deki emeklilerin alım güçlerini karşılaştırdık. Biz daha önce bunu asgari ücret üzerinde de yapmıştık. Türkiye'deki ortalama emekli maaşı 18 bin civarında, Almanya'da da 1.800 euro civarında. Bir paketimiz var bizim, genelde temel ihtiyaç maddelerinden oluşuyor, temizlik maddeleri var, bakliyat maddeleri var, et var, süt var, yumurta var, böyle bir paket var. Şimdi, bizim Türkiye'de bu paketi doldurmak için emeklimiz 2.940 lira para harcamak zorunda, 18 bin lira ortalamadan da bir aylık maaşıyla o paketi 6 defa doldurabiliyor. Aynı sepeti Almanya'da emekli Hans da 89,9 euroya doldurabiliyor ve 21 kez dolduruyor, 21 kez dolduruyor. Bizim ortalama emeklimiz o sepeti 6 defa doldurabiliyor, Almanya'daki emekli ise 21 kez doldurabiliyor. Yani alım gücüne baktığımız zaman arada uçurumlar söz konusu. Şimdi, Almanya'da, birçok ülkede... Genellikle biz hep diyoruz ya "En düşük emekli maaşı asgari ücret kadar olsun." Biz bunu ezbere söylemiyoruz esasında, Avrupa'da bunun örnekleri var. Avrupa'da, genellikle gelişmiş ülkelerin hepsinde, hatta bazılarında en düşük emekli maaşı asgari ücretten fazla. Almanya da bunlardan bir tanesi. Esasında, geçmişte ülkemizde de...
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Doğru bilgi değil.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Ağabey, sen mesela "Doğru." demiyorsun. Sorsak şimdi, sana göre domates Almanya'da 20 euro. Yani, şimdi, ben gerçek rakamlardan bahsediyorum sana. Şimdi, geçmişte de bizim ülkemiz böyleydi. SGK'nin rakamlarından bahsediyorum. 2002 Temmuz-Aralıkta 4/A sigorta emeklisinin en düşük maaş 239 liraymış ve aynı tarihte asgari ücret 184 liraymış yani 4/A sigortalı en düşük emekli maaşı asgari ücretin yüzde 30 fazlasıymış. Şimdi, bugünkü zamla hesapladığım zaman, 2025 yılındayız, Temmuz-Aralıkta en düşük 4/A emekli maaşı 18.411 liraya çıktı, asgari ücret 22.104 lira. Bakın, 2002 yılında yüzde 30 asgari ücretten fazlayken asgari ücretin ne kadar altına düşmüş? Peki, asgari ücretin yüzde 30 fazlası olmuş olsaydı, 2002'deki durum olmuş olsaydı, bugün bu maaşın, en düşük 4/A maaşının 28.735 lira olması lazımdı, 18.400 lira. Aradaki 10 bin lira fark nerede? Benzer şey 4/C'liler için de geçerli, memur emeklileri için de geçerli. Memur emeklisi 2002 yılında 376 lira maaş alıyormuş -en düşük memur emeklisi bu, ortalama değil- asgari ücret 184 liraymış, yüzde 104 fazla, 2 katından daha fazla. Bugün hesapladığımız zaman, bugün en düşük memur emeklisinin bu hesapla alması gereken para 45.092 lira, 45 bin lira. Peki, yeni gelen zamla ne kadar alıyor, biliyor musunuz? Yeni gelen zamla beraber 21.800 lira alıyor, neredeyse yarısı, 23 bin liralık fark var. Nerede bu fark, nereye gitti bu fark? 4/B'de de üç aşağı beş yukarı aynı şey. 4/B'de de kafa kafayaymış, asgari ücretle 4/B 12'nci basamaktaki bir emeklinin aldığı para kafa kafayaymış. Bugün 4/B'lilerin neredeyse tamamı 14.469 lira para alıyor, tamamı en düşük emekli maaşını alıyor, asgari ücret 22.104 lira.
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Sen emekli sayısını söyle.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Geldiğimiz nokta bu.
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - 2008'de emekli sayısı kaçmış, şimdi kaç?
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Şimdi oraya da geliyorum, şimdi oraya da geliyorum.
Diyorsunuz ya "Emekli sayısı arttı. SGK batıyor. EYT bizi mahvetti." Rakamlar bunu söylemiyor. 2021 yılında 13 milyon 264 bin tane emeklimiz varmış.
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - 2008 yılında kaçmış?
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - 2024 yılından bahsediyorum.
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - 2008 yılında kaçmış?
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Sana rakamdan bahsediyorum ya.
2024 yılında bu rakam 16 milyon 677 bine çıkmış, yüzde 25 artış var, bakın, yüzde 25 artış. Şimdi, emeklinin sayısı yüzde 25 arttığına göre ne olması lazım? İşte, SGK'ye transferlerin gayrisafi yurt içi hasıladaki payının artmış olması lazım. Mantık bunu gerektiriyor. Ne olması lazım? Emekli maaşlarına yapılan toplam ödemenin gayrisafi yurt içi hasılada en az yüzde 25, yüzde 30 artması lazım. Ne olmuş biliyor musunuz, ne olmuş biliyor musunuz? 2020'de transfer gayrisafi yurt içi hasılaya oranı yüzde 4,93'müş, 2024'te bu 3,32'ye düşmüş, düşmüş. Maaş ödemesi yüzde 6,9'muş gayrisafiye oranı 2020 yılında, 2024 yılında yüzde 6'ya düşmüş.
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Yanlış bilgi.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Düşüyor, ya, bu nasıl olabilir arkadaşlar? Yani emekli sayısı yüzde 25 arttığı hâlde, nasıl maaş ödemelerinin aldığı pay yani emeklinin millî gelirden aldığı pay nasıl düşebilir? Bana bunun bir açıklaması yok. Ha, bunun şu açıklaması var...
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - 2008'de 6 milyon emekli varken...
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - İsmail Bey, size de söz vereceğim.
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Bakın, bu doğru bilgi.
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Karşılıklı konuşmayalım.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Birazdan İsmail Bey siz şey yaparsınız.
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Başkanım, bakın, ben düzeltmek için... Tarihi yanlış yerden...
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - 2020'den bahsediyorum ya, beş sene öncesinden bahsediyorum.
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - 2008'de 6 milyon emekli varken 2024'te 16 milyon emekli var; aşağı yukarı 2,5 katı.
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Söz verdiğimde daha rahat açıklarsınız.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Şimdi, bunu ancak sizin iktidarınız becerebilirdi. Birileri emeklimizin evine girmiş geceleyin hırsız gibi, mutfağından, kasasından, cebinden 10 bin lirasını çalmış.
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Doğru bilgi vermiyorsun.
CAVİT ARI (Antalya) - Sıra sana gelince konuşursun, doğru bilgiyi anlatırsın.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Bunu ancak sizin iktidarınız yapabilir.
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - 2008'de kaç emekli var?
CAVİT ARI (Antalya) - Nüfus da büyüyor, nüfus.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Bu eve girerken bunun kullandığı maymuncuk da TÜİK'tir. Hani, biz diyoruz ya: "Tayyip'i üzmeyen istatistik kurumu." Tayyip'i üzmüyor ama milletin anasını ağlatıyor, milletin anasını ağlatıyor. Bu farklar ancak ve ancak yanlış verilerle olabilir çünkü emekli maaş artışları, memur maaş artışları TÜİK'in açıklamış olduğu enflasyon rakamlarıyla yapılıyor.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Buyurun.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Şimdi...
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Ya, belediyelerle ilgili, belediye çalışanlarıyla ilgili haksızlıkların hiçbirini görmüyorsunuz. Belediye işçileri Çankaya'da, İzmir'de grev yaptı.
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - İsmail Bey, lütfen... Size de söz vereceğim.
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Kendi üzerinize düşeni yapmıyorsunuz, sonra gidip başkasını eleştiriyorsunuz.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Sayın Cumhurbaşkanı 2018 yılında şöyle demişti: "Verin yetkiyi, görürsünüz etkiyi. Verin bakalım yetkiyi, enflasyonla, şununla bununla nasıl mücadele edilir, görün." Sayın Cumhurbaşkanı kendinden öncekilerin, ekonomiyi yönetenlerin veyahut da dünyadakilerin yapmayacağı bir şey yaptı, enflasyonla mücadelede müthiş bir yol buldu; Türkiye İstatistik Kurumu üzerinden şu anda Türkiye'de enflasyonla yapay bir mücadele edilmekte. Olan ne yazık ki ülkemizdeki gariban, açlık sınırının altında yaşamak zorunda kalan 14.469...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Lütfen tamamlayalım.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Ne yapacaksınız? Ne yapacaksınız İsmail Bey, bugün bir teklif gelecek mi? En fazla geleceği, yüzde 15 arttıracaksınız, 2.000-2.500 lira maaş farkı vereceksiniz. Oldu 17 bin lira diyelim, oldu 17 bin lira, açlık sınırı 26 bin lira, açlık sınırı 26 bin lira. Yarın doğal gaza yüzde 25 zam geliyor, yarın bütün tütün ürünlerine ÖTV zammı geliyor, benzine zam geliyor.
Bu duygu ve düşüncelerle hepinizi sevgiyle saygıyla selamlıyorum.
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Bakırlıoğlu, teşekkür ederim.
Komisyon üyelerimize söz vermeye devam edeceğiz ama bir talep var.
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Vallahi, bizi...
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Ya, İsmail Bey, burada savunulacak bir şey yok. Yapmayın, gözünüzü seveyim!
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - İsmail Bey, size söz vereceğiz, o zaman cevaplayın.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Ben 2020'den bahsediyorum sana.
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Biz olayı savunmuyoruz.
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Bakırlıoğlu, teşekkür ederim.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Ya, savunamazsınız zaten, nasıl savunacaksınız bunu yani?
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Lütfen arkadaşlar...
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Emeklilerimizin yanında olduğumuzu bildiriyoruz ama yanlış bilgi veriyorsunuz.
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - İsmail Bey, size de söz vereceğiz, o zaman açıklayın.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Yanlış mı? Benim verdiğim bir tane bilgi yanlış olsun...
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Lütfen...
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Benim verdiğim bilgilerin hepsi SGK'den almış olduğum bilgiler. SGK yöneticileri burada.