MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - 2021 öneri 7.2.3.1; öneride kapsam dışı personelin niteliklerinden, atanmalarından, haklarından ve yükümlülüklerinden, aylık ödeneklerden bahsediliyor. Bu noktada, 2023 yılı raporunda Sayıştay şu konuya dikkat çekiyor: "2023 yılı için 343 müdür ve üzeri ünvanlarda bulunan kapsam dışı personele iş yerinde bulunma zorunluluğu bulunmadan tutulan nöbetler için saatlik çıplak ücretlerinin yüzde 50'si oranında nöbet tazminatı ödenmektedir. 7551 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı'na göre BOTAŞ ve TPAO'da genel müdürler için 79.584 TL'den, diğer personel için 68.478 TL'den yüksek olamaz." deniliyor. "Yapılan incelemelerde müdür ve üzeri ünvanlarda bulunan kapsam dışı personele ünvanın çıplak ücretine ve tutulan puantaja göre değişiklik gösteren tutarlarda nöbet tazminatı ödendiği ancak ödenen bu tazminatın Cumhurbaşkanı kararına göre belirlenen limit hesaplamalarına dâhil edilmediği anlaşılmıştır." diye vurgulanıyor. Bu noktada, bazı sorularımız olacak. 2023 ve 2024 yıllarında bahse konu şekilde hangi ünvanlarda, kaç kişiye tuttukları nöbetler için ne kadar ödeme yapılmıştır? Yine, 2023 yılı rakamlarına göre BOTAŞ Genel Müdürüne 79.584 TL'den yüksek ödeme yapılamayacağı söyleniyor. Bu anlamda, 2023 yılında BOTAŞ Genel Müdürünün aldığı maaş ne kadardı? Yine, aynı şekilde, BOTAŞ Genel Müdürü 2024 yılında ne kadar maaş almıştır, 2025 yılı maaşı da ne kadar olmuştur? BOTAŞ Yönetim Kurulu üyelerine 2025 yılı için ödenen maaş ve diğer ek haklar nelerdir? Bunları öğrenmek istiyoruz.

Sayın Başkan, Sayıştayın kıymetli denetçileri, Sayın Genel Müdür, BOTAŞ Yönetim Kurulu ve değerli hazırun; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

1974 yılında Irak petrolünün İskenderun'a taşınma faaliyetlerini sürdürmek amacıyla görevlendirilen BOTAŞ, 1986 yılından bu yana doğal gaz konusunda önemli işler yapıyor. Bugün, Türkiye'nin 81 iline ve 915 yerleşim yerine doğal gaz ulaştıran, halkımızı temiz enerjiyle tanıştıran BOTAŞ'ın geçmiş ve şimdiki dönem yönetimine teşekkür ediyoruz. Türkiye'de köyler dâhil tüm yerleşim birimlerinin doğal gaza kavuşmasını biz de gönülden arzu ediyoruz; inşallah en kısa zamanda bu temennimiz kabul olur.

Doğal gaz konutlar için hem ısınmada hem de mutfakta oldukça büyük rahatlık getirmekte, yine, sanayi üretiminde ciddi faydaları ve katkıları var. Doğal gazın hayatımıza getirdiği faydalar elbette çok önemli ancak asıl olan bir konu var ki doğal gaz için halkımızın ödediği ücretler. Ekonomik sıkıntılardan dolayı emeklimiz, işçimiz, esnafımız aylık 4 bin-5 bin lirayı bulan faturalarını ödeyemediği için doğal gazını açamıyor, maalesef doğal gazlar birçok ilimizde -Çorum'da da olduğu gibi- kesintiye uğruyor, insanlar battaniyeyle ısınmak zorunda kalıyor. Ülkemizdeki birçok ürün ve hizmette olduğu gibi doğal gazın fiyatının da ortalamanın üzerinde olduğunu düşünüyoruz. Doğal gaz bizim için seçim malzemesi yapılmayacak kadar kıymetli. Oysa 2023 genel seçimlerinde bir yıl boyunca "Her eve 25 metreküp doğal gaz bedava." diye halkımıza seçim rüşveti verildi. Keşke halkımıza bedava doğal gaz verileceğine halkımızın alım gücüne göre adımlar atılsaydı ve doğal gaz fiyatları geriye çekilseydi de insanlarımız kış aylarını üşümeden geçirseydi.

25 metreküp ücretsiz doğal gazdan söz açılmışken bu konuda bazı sorularımız olacak. Önce bir yıl denilen sonra iki yıla çıkan ve her mayıs ayında biten 25 metreküp ücretsiz doğal gaz vaadi konusunda iki yıl boyunca toplam kaç aboneye ne kadar doğal gaz ücretsiz verilmiş oldu? Ücretsiz doğal gazın toplam maliyeti ne kadar oldu? Bu doğal gazların parası hazine tarafından kuruma ödendi mi? Sayın Genel Müdür, doğal gaz için 25 metreküp bedava sözü verildi ancak o zamana dek doğal gaza da ciddi zamlar yapıldı. 2019'da konutlar için yüzde 41,14; 2021 yılında konutlar için yüzde 47,15; 2022'de doğal gazın fiyatı bir yılda yüzde 119,37'lik artışla 2 katından fazla pahalandı. 2023'e, seçim dönemine gelince doğal gaza zam yapılmamış; aksine, 25 metreküp ücretsiz doğal gaz müjdesi verilmişti. Genel ve yerel seçimler bittikten sonra yeniden düğmeye basıldı, 2024 yılı Ağustos ayında konutlar için kullanılan doğal gaza yüzde 38... Dolayısıyla 2019 Ocaktan bu yana BOTAŞ konut satış tarifesi yüzde 470 oranında artarak neredeyse 6 kat arttı yani vatandaşa verilen ücretsiz doğal gazın katbekat fazlası geri alındı. Benim burada asıl merak ettiğim konu; bu doğal gazın uluslararası bir fiyatı var, piyasası var fakat bizim ülkemizde doğal gaz fiyatları seçime göre ayarlanıyor ve Hükûmet BOTAŞ'a seçim döneminde zam yaptırmıyor, zararı hazineden karşılıyor, dolayısıyla ülkemizde doğal gaz âdeta bir seçim rüşveti gibi kullanılıyor. İktidarın talimatlarından bağımsız hareket etmesi gerekirken bunu beceremeyen BOTAŞ yönetimi de dünyada savaş çıksa dahi "Zam yap." deyince yapıyor, "Yapma." deyince maalesef yapmıyor. Doğal gaz fiyatları diğer ülkelerde hükûmete veya seçime göre mi belirleniyor, bunu merak ediyoruz.

Bir de doğal gaza devlet desteği meselesi var. Doğal gaza verilen devlet desteği için son dönemde dağıtım şirketlerinden vatandaşlarımıza mesaj geliyor ancak vatandaşların hiçbiri bu desteği inandırıcı bulmuyor; aksine, doğal gaz faturaları önce şişiriliyor, sonra faturada indirim yapılmış gibi gösteriliyor. Kullanım miktarını ve birim fiyatını çarptığınızda zaten kullandığınız kadar size fatura edildiğini anlıyorsunuz. Devlet desteği olduğuna inanmıyor insanlarımız, "SMS olarak gönderilen faturalar Hükûmetin oy devşirmek için kullandığı yöntemlerden biri hâline geldi." diyorlar. Peki, devletin "Destek oldum." dediği o fazla tutar nerede? O tutarsa nasıl ulaşılmış, nasıl ulaşılmış da indirim yapılmış? Yani ortada bir destek yok; destek varmış gibi algı var, rakamlarla oynama var, çaresizlik var, tükenmişlik var. Siz bize bu desteğin nasıl olduğunu ayrıntılı olarak açıklarsanız... Bugün normal şartlarda 1 metreküp doğal gazın fiyatı ne kadar, devlet bunun ne kadarını ödüyor?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Tahtasız, daha öncelerde de hep uyardık, temiz bir dil kullanalım. Şimdi, BOTAŞ önemli bir kurum, hakikaten yaptığı işlerle kıymetli ve değerli, çok özel işler yapıyor, gurur duyduğumuz; Türkiye Petrolleri de aynı şekilde. Eleştirelim ama eleştirirken de temiz bir dil kullanalım; lütfen, rica ediyorum.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Başkanım, vatandaşın kandırıldığını vatandaş kendisi söylüyor. Biz de diyoruz ki: BOTAŞ yetkilileri bu indirim bindirim işinin nasıl olduğunu bir açıklasın, biz de memleketteki vatandaşa bunun böyle olduğunu bildirelim.

Bakın, Başkanım, yine, faturalardan örnek alacak olursak özellikle seçim yılı olan 2023 ve 2024 yıllarında alım maliyetlerimizin yüzde kaçı oranında ucuz sattınız doğal gazı yani bu yıllarda 1 metreküp doğal gazı ne kadara mal ettiniz ve ne kadara sattınız? Son beş yılda sizin alım maliyetiniz yüzde kaç arttı, buna karşın doğal gaz fiyatlarına yüzde kaç zam yaptınız? Satış fiyatlarının alım maliyetinden aşağı olması nedeniyle son beş yılda oluşan toplam zarar ne kadardır? Bu zararlarınızın ne kadarı hazine tarafından karşılandı? Son beş yılda doğal gaz fiyatlarına yıl bazında yüzde kaç zam yapıldı? Hangi yıl, hangi ay doğal gaza yüzde kaç zam yapıldı? Vatandaşımız doğal gaza gelen zamlardan ciddi şekilde şikâyetçi. 2025 yılı sonuna kadar doğal gaza zam yapılacak mı? İran ve İsrail arasındaki savaş nedeniyle Avrupa'daki doğal gaz fiyatları yüzde 15 oranında arttı. Bu artışı siz de zam olarak yansıtacak mısınız? Savaş nedeniyle doğal gaz stoklarımızda ve arzında herhangi bir sıkıntımız var mı? Yine, İran üzerinden ülkemize taşınan Türkmen gazının iletimiyle ilgili İran ve İsrail arasındaki çatışmalardan sonra herhangi bir sıkıntı yaşanmış mı ya da bununla ilgili alınan önemli önlemlerimiz var mı?

Sayın Genel Müdür, bir taraftan bedava doğal gaz veriyoruz, diğer taraftan seçim dönemlerinde doğal gaza zam yapmıyoruz ama sizlerin malumu olduğu gibi siyasi hamlelerin BOTAŞ'ta ciddi maliyetleri oluyor. Raporlara baktığımızda, 2017 yılından itibaren BOTAŞ'ın finansman yani faiz giderlerinin bir çığ gibi büyüdüğü çok net görülüyor. BOTAŞ'ın 2017 yılında finansman gideri 62 milyon TL iken aradan geçen altı yılda katlanmış ve 2024 yılında 2017'ye göre -bakın, burayı iyi dinleyin- yüzde 54.972 oranında -yanlış duymadınız- yani yaklaşık yüzde 55 bin oranında artmış. BOTAŞ'ın 2023 yılı faiz giderleri 34 milyar 245 milyon TL olmuş, normal şartlarda 2023 yılında 67 milyar 325 milyon kâr eden BOTAŞ devasa faiz giderleri ve diğer olağanüstü giderler nedeniyle 2023 yılını 672 milyon TL net zararla kapatmış. Tabloya baktığınız zaman, BOTAŞ, faizin "nas" diye nitelendirildiği bir ülkede faiz bataklığına saplanmış ve saplanmaya zorlanmış.

Bu noktada bazı sorularımız var: BOTAŞ'ın 2024 yılında TL ve döviz olarak kullandığı kredi miktarı, katlanmak zorunda olduğunuz faiz giderleri ne kadar olmuştur? 2024 yılında hangi kuruluştan ne kadar kredi temin ettiniz? Yine, 2025 yılın ilk altı ayında ne kadar tutarda kredi kullanılmış ve ilk altı ayda ne kadar faiz ödemesi yapılmıştır? BOTAŞ'ın TL ya da döviz cinsinden kullandığı kredilerin ödemesinde sıkıntı yaşanmış mıdır? Takibe düşen ya da yeniden yapılandırılan kredisi var mıdır?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Toparlayalım Sayın Tahtasız.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Yine, BOTAŞ'ın günümüz itibarıyla hangi ülkeye ne kadar doğal gaz borcu var? BOTAŞ 2024 yılı kâr veya zararı ne kadar oldu? 2024 yılında temsil ve ağırlama giderleriniz ne kadar gerçekleşti? Günümüz itibarıyla BOTAŞ'ın kendine ait araç sayısı ve kiralık araç sayısı ne kadardır? 2024 yılında ve 2025 yılının ilk altı ayında kurum araçları ve kiralık araçlar için ne kadar ödeme yapılmıştır?

Son olarak da kendi ilimle alakalı konuşacağım. Şimdi, her seçim döneminde ilçelerimize AKP milletvekilleri gidiyor "Bu ilçeye doğal gaz getireceğiz." Hangi ilçelerimize? Bayat ilçemize, Uğurludağ ilçemize, Kargı ilçemize. İskilip ilçemizde biraz tamamlandı, Mecitözü ilçemizde tamamlandı. Ama sanki bu yatırımı AKP yapıyormuşçasına anlatıyorlar ve doğal gaz geldiğinde sanki ilçedeki bütün evlere doğal gaz verilecek gibi anlatıyorlar? Ama Çorum'da çok başarılı Ahlatcı Holding var, ÇorumGaz, onların yetkilileriyle görüştüğümüzde biz, beş yıl planlamaları olduğunu ve bunu beş yıl içinde tamamlayacaklarını söylüyorlar ama bizim o siyasetçilerimiz Çorum halkını aynı havalimanında olduğu gibi, acemi birliğinde olduğu gibi, birçok konuda olduğu gibi kandırmaya devam ediyor, sanki doğal gazı kendi getiriyormuş ve geldiğinde de tüm evlere bağlanacakmış gibi kandırıyor. Lütfen, sizlerden ricamız, Sayın Bakan Yardımcım, Genel Müdürümüz; bu siyasetçilere söyleyin, halkı "Doğal gaz gelecek ve evinize hemen bağlanacak." şeklinde seçim öncesi kandırmayı bıraksınlar ve şu anda bütün ilçelerimizde, Kargı'da, Bayat'ta Uğurludağ'da, Laçin'de, her tarafta böyle bir kandırmaca var ve insanlar "Gelmiş doğal gaz..." Beş yıl içinde planlanacak. Diyor ki Belediyeye: "Buraları sen kaz, ondan sonra ben boru geçireyim." Ve birçok yerde sadece bir bölgeye o an için göstermelik doğal gaz verilmiş. Çorum'da olduğu gibi birçok yerde de aynı konu vardır. Lütfen, sizlerden ricamız, Çorum iline bir gelin, bakın, görün, insanlar nasıl kandırılmış anlarsınız.

Teşekkür ediyorum.