AYTEN KORDU (Tunceli) - Şimdi, bu RES'lerle, GES'lerle ilgili aslında bir önceki konuşmamda bazı şeyleri ifade etmiştim. RES ve GES politikalarının kendisi o bölgenin coğrafik koşullarına göre düşünülmüyor. Neden düşünülmüyor? Şimdi, tarım ve hayvancılıkta çok yanlış politikalar yüzünden ve insanların artık mazot, gübre alamaması, hayvanlarının yemini alamaması yüzünden hayvancılıkta ve çiftçilikte çok ciddi sıkıntılar var; hele hele kendi yaşadığımız coğrafya, aynı zamanda bir göç coğrafyası bu konuda. Tarımın ve hayvancılığın düştüğü bir şehirde RES ve GES politikaları orada yaşayan insanların hayvancılık mı yapıyor, tarım mı yapıyor, hangi işi yapıyor, bunu gözetmeden projeleri gerçekleştirdikleri bir yer. Çok somut bir örneği yine kendi ilimden vereyim, Dersim'den. Bilirsiniz siz de belki, Pülümür'de her sene bal festivali yapılır, şimdi Pülümür'e RES koymak hangi akıl işi yani? Pülümür çok ciddi balcılığın yapıldığı bir yerdir. Bir kere orada RES yapmak demek bütün ağrıların ölmesi demektir, bütün endemik bitkinin ölmesi demektir. Pertek, Mazgirt en çok hayvancılığın yapıldığı yerlerdir. Pertek'te tarım arazilerinin içerisine GES yapmak, hele hele şirketler tarafından -gelip köylüye söylemeden GES'i- özel kişilerin gelip arazilerini satın almaya çalışarak oraya GES projesini, işte o ÇED raporlarının sakat yaklaşımından dolayı küçük ölçekte alıp daha sonra ÇED büyütme, kapasite büyütme diyerek bütün alana yayıldığı bir çalışma izlenmekte. Dolayısıyla bölgede RES'ler ve GES'ler halkın ihtiyaçlarına, yaşam alanlarına göre kurulmuyor maalesef.

Şimdi, yenilebilir enerji diye gösteriliyor, doğru, kömüre göre düşündüğünüzde yenilebilir enerji ama yenilenebilir enerjiler dâhil bunlardan kimler yararlanıyor? Bu aktarılırken bazen kurulan yerlerde sanki böyle o köye ya da o ilçeye ya da o ile neyse lütuf yapılıyormuş gibi konuşuluyor, oysaki şirketler yararlanıyor yani elektriği depoluyorlar, sonunda satıyorlar halka. Dolayısıyla böyle sanki halkın çok yararına, faydalandığı bir şeymiş gibiymiş gibi yansıtılıyor. Olumlu yanları olmakla birlikte işletme ve yaklaşım çok da kamu yararına maalesef olmuyor, bundan şirketler kazanıyor en çok, kamunun hiçbir yararı olmuyor, dolayısıyla RES ve GES politikalarında da bunlara dikkat edilmesi gerekiyor. Şimdi, öyle yapılmış ki göç yolları, kuş yolları var, bu maddede de koyulmuş, yalnızca kuş göç yollarında ornitolojik gözlem zorunlu hâle getirilirken diğer doğal alanlarda bu zorunluluk kaldırılmıştır. Bu yanlış bir şey...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Buyurun.

AYTEN KORDU (Tunceli) - ...ÇED'lerin kaldırılarak RES ve GES'lerin, güneş enerjisi ve rüzgâr enerjisi santrallerinin ÇED'ler ortadan kaldırılarak aslında böyle sonuna kadar alanlar açılmış durumda. Bir de şöyle bir şey söylemek gerekiyor: Oralarda yapılan sondaj çalışmaları ki bir önceki konuşmamda da söyledim, o sondajlar toprağa zarar veriyor. Yani "Geleceğim, bakacağım olabilir mi, olamaz mı, deneyeceğim, denedikten sonra çıkacağım alandan." Sondajlar topraklara ve su yataklarına zarar veriyor. Dolayısıyla bu maddenin kendisinin de hem ekosistemleri hiçe sayan hem de biyoçeşitliliği yok oluşa götüren bir madde olduğunu söylemek gerekiyor. Bu teşvikler çok süresiz biçimde uzatılıyor. Ekonomik kaynaklar çevresel öncelik gözetilmeden enerji şirketlerine maalesef aktarılıyor, bu da kamusal yarardan ziyade sadece özel sektörün çıkarını önceleyen bir uygulama olarak karşımızda duruyor, dolayısıyla ekolojik taşıma kapasitesi ve doğal yaşamın korunması esas alınmıyor.

Söz konusu 15'inci madde biyolojik çeşitliliğin korunması, çevresel sürdürülebilirlik, bilimsel çevre denetimi ve kamu kaynaklarının etkili kullanımı ilkeleriyle çeliştiği için 15'inci maddenin teklif metninden tamamen çıkarılması gerekmektedir diyoruz.