İNAN AKGÜN ALP (Kars) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Sayın milletvekillerine, Komisyon üyesi olmamakla beraber Komisyona katkı sunan diğer milletvekillerimize, Sayın Bakan Yardımcısı başkanlığında bugün Komisyonumuza gelen bürokratlarımıza, zeytinini, ormanını korumak için buraya gelen orman köylümüze, zeytin köylümüz başta olmak üzere diğer katılımcılara da saygılarımı sunuyorum.

Sayın milletvekilleri, görüşülmekte olan kanun teklifinin 2'nci maddesiyle 3213 sayılı Kanun'un 3'üncü maddesinde yapılacak değişiklikle ihdas edilecek kurul yasama yetkisinin devri anlamı taşıyacağından Anayasa’nın 7'nci maddesine; yine, görüşülmekte olan kanun teklifinin 3'üncü maddesinde 3213 sayılı Kanun'un 7'nci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen değişiklik orman alanlarının, kültür ve turizm koruma alanlarının, turizm merkezlerinin ve sit alanlarının madencilik faaliyetine açılmasına sebebiyet vereceğinden öngörülen bu değişiklik çevre hakkını düzenleyen 56'ncı maddeye; tarım, hayvancılık ve üretim dallarında çalışanların korunmasını düzenleyen 45'inci maddeye; ormanların korunması ve geliştirilmesini düzenleyen Anayasa’nın 169 ve orman köylüsünün korunmasını düzenleyen Anayasa’nın 170'inci maddesine aykırılık teşkil etmektedir.

Yine, aynı maddenin (4)'üncü fıkrasında öngörülen değişiklikle orman alanları içerisinde maden aranması ve işletilmesiyle madencilik faaliyeti için zorunlu tesis, yol, enerji, su ve haberleşme ile altyapı tesislerine yirmi dört ay süreyle bedelsiz izin verileceğine ilişkin hüküm Anayasa’nın hukuk devleti ilkesini düzenleyen 2'nci maddesi ile ormanların korunması ve gelişmesini düzenleyen 169 ile orman köylüsünün korunmasını düzenleyen 170'inci maddeye aykırılık teşkil etmektedir.

Aynı kanunun 7'nci maddesinde öngörülen değişiklik ruhsat düzenlendikten sonra alanın izne tabi hâle gelmesi hâlinde dahi madencilik faaliyetine devam edileceğine ilişkin hüküm Anayasa’nın hukuk devleti ilkesini düzenleyen 2'nci maddesine ve ormanların korunmasına dair 169'uncu maddeye aykırılık teşkil etmektedir.

Aynı kanunun (11)'inci fıkrasında öngörülen değişiklik çevresel etki değerlendirme sürecinde olumlu görüş bildirmeyen kurumun görüşünün olumlu kabul edileceği, izin verilmiş kurumların ÇED sürecinde olumsuz görüş veremeyeceğine ilişkin hükümler içerdiğinden Anayasa’nın 2'nci maddesinde düzenlenen hukuk devleti ilkesine ve 56'ncı maddesinde düzenlenen çevre hakkı ilkesine aykırıdır.

Aynı kanunun 24'üncü maddesinde öngörülen değişiklik ilgili kurum tarafından stratejik ve kritik madenlere izin verilmemesi hâlinde çerçeve kanunun 2'nci maddesiyle ihdas edilen kurul tarafından üstün kamu yararı çerçevesinde izin verilmesi hakkında nihai karar verilebileceğini düzenlediğinden Anayasa’nın 2'nci maddesinde düzenlenen hukuk devletine, 12'nci maddesindeki temel hak ve hürriyetlere ve temel hak ve hürriyetlerin özüne dokunulmayacağına ilişkin 13'üncü maddeye aykırılık teşkil etmektedir.

Görüşülmekte olan kanun teklifinin 4'üncü maddesinde 3213 sayılı Kanun'un mülga 8'inci maddesinin başlığıyla beraber yeniden düzenlenmesinde yüksek arz riski taşıyan kritik madenlerin kritik maden, arzı kısıtlanabilecek madenleri ise stratejik maden olarak tanımlamakta fakat hangi madenin hangi kritere göre bu tanıma uygun olacağına ilişkin sınırlara belirli ve öngörülebilir tanımlar yerine soyut ve belirsiz tanımlar yapılmakta, düzenleme bu hâliyle öngörülebilirlik ve belirlilik ilkesine aykırılık teşkil ettiğinden Anayasa’nın hukuk devleti ilkesini düzenleyen 2'nci maddesine aykırılık teşkil etmektedir.

Yine, görüşülmekte olan kanun teklifinin 6'ncı maddesinde 3213 sayılı Kanun'un 14'üncü maddesinin beşinci fıkrasıyla yapılan düzenleme işletme ruhsatlarından alınan ruhsat bedelinin yüzde 30'u oranında çevre ve uyum planı çalışmalarını temin etmek üzere alınacak teminatın madde kapsamından çıkarılması suretiyle yapılan değişiklik Anayasa’nın hukuk devleti ilkesini düzenleyen 2'nci ve çevre hakkını düzenleyen 56'ncı maddesine aykırılık teşkil etmektedir.

Görüşülmekte olan kanun teklifinin 11'inci maddesi 3213 sayılı Kanun'a eklenen geçici maddeyle yapılan düzenlemede elektrik ihtiyacını karşılamak üzere de yürütülen madencilik faaliyetlerinin tapuda zeytinlik olarak kayıtlı veya fiilî olarak üzerinde zeytinlik bulunan alanlara denk gelmesi durumunda madencilik faaliyeti yürütülecek kısımdaki zeytin ağaçlarının maden sahasının bulunduğu ilçe veya il sınırlarına öncelik vermek suretiyle taşınmasına Bakanlık tarafından izin verileceğine dair düzenleme hukuk devleti ilkesini düzenleyen Anayasa’nın 2'nci, çevre hakkını düzenleyen 56'ncı ve ormanların korunmasına yönelik Anayasa’nın 169 ile orman köylüsünün korunmasına yönelik 170'inci maddelerine aykırılık teşkil etmektedir.

Görüşülmekte olan kanun teklifinin 19'uncu maddesi ise 6446 sayılı Kanun'a eklenen geçici maddeyle yapı ruhsatı veya kullanma izin belgesi olmaksızın tesis edilmiş işletmelerin daha sonradan uygunluk belgesiyle bir çeşit imar affı niteliğinde ÇED, imar ruhsatı, izin gibi protokoldeki eksikliklere rağmen üretim izni verilmesine yol açacağından söz konusu düzenleme yine Anayasa’nın hukuk devleti ilkesini düzenleyen 2, temel hakları düzenleyen 12, çevre hakkını düzenleyen 56, tarım ve hayvancılık ve üretim dallarında çalışanların korunmasını düzenleyen 45, ormanların korunmasını düzenleyen 169'uncu maddelerinde aykırılık teşkil edeceğinden görüşülmekte olan kanun teklifinin 2, 3, 4, 6, 11 ve 19'uncu maddelerinin Anayasa'ya aykırı olduğunu iddia ediyor ve kanun teklifinin İç Tüzük'ün 38'inci maddesiyle teklif metninden çıkarılmasını talep ediyoruz efendim.