Komisyon Adı | : | ADALET KOMİSYONU |
Konu | : | Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/3147) münasebetiyle |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 31 .05.2025 |
ZÜLKÜF UÇAR (Van) - Sayın Başkan, teşekkür ederim.
12'nci maddeye ilişkin bir önerge vermiştik. "Ses ve gaz fişekleri atabilenler dâhil silahla ateş eden veya patlayıcı madde kullanan kişi bir yıldan beş yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır." diye kanun maddesine bir ekleme var. Tabii, bu kanun maddesinin belirsizliği, caydırıcılık ve uygulanabilirlik sorunu, özgürlükler ve orantılılık dengesine ilişkin bir kısım beyanda bulunmamız gerekiyor. Teklif "ses ve gaz fişeği atabilenler dâhil" ifadesiyle oldukça geniş bir silah yelpazesini ortaya koyuyor, kapsıyor. Ancak ses ve gaz fişekleri genellikle ölümcül olmayan, savunma veya eğlence amaçlı kullanılan araçlar olarak kabul edilir. Bu tür araçların ateşli silahlar veya patlayıcı maddelerle aynı cezai yaptırımla eş tutulması orantılılık ilkesine aykırı olacaktır. Kanun teklifinin caydırıcılığı, cezaların ağırlığından çok uygulamanın etkinliğine bağlıdır. Türkiye'de silah ruhsatlandırma, denetim ve kaçak silah ticareti gibi konularda mevcut sorunlar düşünüldüğünde bu kanunun uygulanabilirliği tartışmalıdır. Örneğin, ruhsatsız silah kullanımı veya patlayıcı madde temini zaten mevcut yasalarla cezalandırılırken yeni bir kanunun bu sorunları nasıl çözeceği belirsizdir. Hukukta cezalar bireylerin özgürlüklerini kısıtlarken kamu güvenliği ile bireysel haklar arasında bir denge kurmalıdır. Bu teklif kapsamın genişliği ve cezaların ağırlığı nedeniyle bireysel özgürlükleri gereğinden fazla kısıtlayabilir. Örneğin, artık kültürel bir uygulama olarak başvurulan havai fişek kullanımı dahi bu kapsamda cezalandırılabilecektir, temel hak ve özgürlüklere yönelik aşırı bir müdahale olma riskini barındırmaktadır. Yine, diğer bir belirsizlik de kanunlar arası çatışma hususudur. PVSK Madde 16'nın (b) bendinde polisin maddi gücü tariflenirken "Maddi güç, polisin direnen kişilere karşı veya eşya üzerinde bedeni kuvvetin dışında kullandığı kelepçe, cop, basınçlı ve/veya boyalı su, göz yaşartıcı gazlar veya tozlar, fizikî engeller, polis köpekleri ve atları ile sair hizmet araçlarını ifade eder." denilmektedir. Polisin maddi gücüne defalarca maruz kalan biz DEM vekilleri ve vatandaşlar olarak söylüyoruz, PVSK kapsamında maddi güç olarak kabul edilen gaz fişekleri yurttaş için silah olarak tarifleniyor, bunu nasıl izah edeceğiz? Kolluk kullanınca maddi güç, yurttaş kullanınca silah gibi bir ayrımın hukuk bakımından açıklanabilir bir tarafı yoktur. Hem aşırı ve ölçüsüz müdahale riski hem de belirsizlik riski sebebiyle bu madde hukuk ilkelerini aşan bir yapıdadır. Bu nedenle, kanun teklifinden maddenin çıkarılması gerektiğini düşünüyoruz, önergemiz de bu yöndedir, kabul edilmesini talep ediyoruz.