İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Teşekkür ederim Başkanım.

Sayın Başkanım, çok değerli Komisyon üyelerimiz, milletvekillerimiz, çok değerli bürokratlar ve basın mensupları; ben de hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Bu kanun teklifimizin hayırlara vesile olmasını diliyorum. 35 maddeden olan kanun teklifimizde, tabii ki...

2017 yılında bir referandum yaşadık ve bu referandumla parlamenter sistemden Cumhurbaşkanlığı sistemine geçtik ve bu Cumhurbaşkanlığı sistemine uyum sağlanması adına Türkiye Büyük Millet Meclisi 7142 sayılı Kanun'la Bakanlar Kuruluna yetki verdi ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname çıktı ve Anayasa Mahkemesinin 2018/117 esas ve 2021/125 esas sayılı davalarının neticesinde, bu davalar 2023 yılında kararlaştırıldı, 4 ve 5 Haziran 2024 yılında da yayımlandı ve bir yıllık da bir süre verildi. Bu kararlara baktığımız zaman; işte, bazı maddelerin yetki kanunuyla yapılamayacağı ve bazı maddelerin ise kanun hükmünde kararnameyle yapılamayacağı ve bazı maddelerin de özellikle belediyelerle ilgili kanunların da tabii ki bu, Anayasa’nın 123'üncü maddesinde de görüldüğü gibi, Anayasa'da kimlerin bu yetkiye sahip olduğu açık bir şekilde ifade edildiği için bunları reddetmiş. Şimdi biz, bu maddeden, aşağı yukarı yanılmıyorsam 35 maddeden 23 maddesini aşağı yukarı değiştirmeden kanunlaştırıyorduk ve bir kısmında da değişiklik yapmaktaydık.

Tabii, burada bu maddelerden 1'inci, 11'inci, 27'nci, 32'nci maddelerde Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığının yerine kanun hükmünde kararnameyle Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği kurulmasıyla burada sadece o değişiklikleri yapmaktayız.

Diğer taraftan, tabii, 2'nci madde de Spor Toto'yla ilgili; tabii ki bu madde de 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'yle beraber 2018'den beri zaten yürürlükte olan bir şey. Tabii, burada 7258 sayılı Futbol ve Diğer Müsabakalarda Bahis ve Şans Oyunlarının Düzenlenmesi Hakkında Kanun'un 2'nci maddesinin yedinci fıkrasında buradaki bayiliklerin nasıl kurulacağı belirtilmiş kanunda. Tabii, bunu özel sektör kuruyor ama bunun denetimi tamamen Spor Toto Teşkilatının denetiminde. Tabii, burada esas amaçlardan bir tanesi de yasa dışı bahisle mücadele etmek.

CAVİT ARI (Antalya) - Sonuç alabildiniz mi bu konuda?

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Diğer taraftan, tabii ki burada işte, 18 yaşından küçüklerin oynayamaması, işte, kredi kartından para çekilerek, kredi çekilerek bu oyunların oynanması gibi birtakım tedbirler de bunun yanında alınmakta.

CAVİT ARI (Antalya) - Yasa dışı bahisle ilgili düzenlemeler geçti, bu konuyla ilgili sonuç alabildiniz mi? Onu da bir açıklarsanız...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Arı, lütfen...

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Tabii ki yüzde 100 önledik mi? Önleyemedik ama tabii ki bu dijital sistemle kolayca mücadele etmek mümkün değil.

Burada, tabii, 3'üncü maddede subayların rütbe bekleme sürelerinin Cumhurbaşkanı tarafından değiştirilmesi. Tabii, bu da 2018'den beri oradaki 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'de de var olan ama şimdiye kadar Cumhurbaşkanımız tarafından hiçbir şekilde kullanılmamış bir yetki, sadece yetki verilmiş. "Bunu niye verdiniz?" diyebilirsiniz. Tabii, burada teğmenlerin bekleme süreleri var; asteğmenin sekiz ay, teğmenin üç yıl, üsteğmenin altı yıl, yüzbaşının altı yıl, binbaşının beş yıl, yarbayın üç yıl gibi bekleme süreleri var. Buradaki temel amaç şu: Tabii, bir darbe girişimi yaşadık ve bunun neticesinde bu darbeye katılmış olan terör örgütü üyelerinin Türk Silahlı Kuvvetlerinden atılmasıyla beraber burada belli kademelerdeki subaylarımızda eksilmeler oldu. Siz yeni asteğmeni hemen alabilirsiniz ama onu hemen yüzbaşı, binbaşı, yarbay yapamazsanız ve dolayısıyla da buradaki eksiklikleri gidermek adına, neticede herhangi bir ihtiyaç olduğu zaman burada bir subayı erkenden albay yapma veya yüzbaşı yapma veya ihtiyacınız var o kademede, diyelim ki albaya ihtiyacınız var, onları bekletme... Bu kullanılmış mı; kullanılmamış ama ihtiyaç olursa kullanabilir. Burada şunu diyebilirsiniz: "Ya, burada siz ferdi işlem yapabilirsiniz, kişi bazlı işlem yapabilirsiniz." Bu, arkadaşlar, kişi bazlı değil, dönem bazlı; diyelim ki: "Şu dönem mezunlarının bekleme süresi altı yıldı beş yıla düşürüldü." gibi bir işlem ama kullanılmamış bir şey.

Diğer taraftan, tabii, bu mayın temizlemede zaten bu da aynı şekilde gümrük vergisine tabi olmaması. Birtakım mayın temizleme işlemlerinde yurt dışı destekler de alınıyor ve burada tabii ki maliyetlerin artmaması için gümrük vergisinden muaf; bu da 2018'den beri yine 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'yle uygulanan.

Şimdi, diğer 6, 7, 26'ncı; işte, Yükseköğretim Kurulunun oluşumu. Tabii, daha önce arkadaşlarımız da sayın milletvekillerimiz de söyledi; işte, 21 üyeden işte 7'sini Cumhurbaşkanı seçiyor, 7'sini Bakanlar Kurulu seçiyordu ama şimdi Bakanlar Kurulu olmadığı için onu da Sayın Cumhurbaşkanımız seçiyor. Diyelim ki 7'si de Yükseköğretim Kurulundan yapılan oylama neticesinde Cumhurbaşkanımıza veriliyor ve Cumhurbaşkanımız tarafından atanıyor; atanmazsa iki hafta süre içinde tekrar bir oylama yapıyor o, ondan sonra atanıyor.

Diğer taraftan, tabii, rektörlerin atama usulüyle ilgili, 2008 yılından önce de rektörleri YÖK tavsiye ediyordu ve Cumhurbaşkanı atıyordu o dönemde de bizden önceki dönemde de...

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Ya, o öyle değil; seçim yapılıyordu.

AYYÜCE TÜRKEŞ TAŞ (Adana) - Hayır, seçiliyordu rektörler.

SUAT ÖZÇAĞDAŞ (İstanbul) - Hayır, öyle değil, seçim yapılıyordu.

CAVİT ARI (Antalya) - Üniversitelerde seçim yapılıp en yüksek oy alan 3 kişi öneriliyordu.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Bir dinleyin arkadaşlar...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Güneş, bir saniye...

Değerli arkadaşlar, ekranımda ışıklar yanıyor; birazdan hepinize söz vereceğim.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Hayır, tutanaklara yanlış ifade geçmesin diye, düzeltsin diye uğraşıyoruz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Siz doğru olarak geçirirsiniz.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - İsmail Bey'i sevdiğimizden yapıyoruz bunu.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Bakırlıoğlu, siz doğru olarak geçirirsiniz.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Tamam.

CAVİT ARI (Antalya) - İsmail Bey'in söyledikleri genelde sorun yaratıyor sonrasında, gündemde sorun yaratıyor.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Arı, lütfen.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Sıkıntı yaratıyor.

CAVİT ARI (Antalya) - Partisiyle ilgili sorun yaratıyor, şahsıyla ilgili sorun yaratıyor.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Arı, lütfen böyle bir usulümüz yok.

CAVİT ARI (Antalya) - Baştan engellemeye çalıştı arkadaşlarım.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Arı, lütfen, böyle bir yetkiniz yok sizin.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Şöyle söyleyeyim ben: 2008 yılına kadar rektörlerin atamasını, diyelim ki 2005 yılında kim yapıyordu?

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Gene Cumhurbaşkanı yapıyordu ama seçim vardı diyoruz biz de.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Cumhurbaşkanı yapıyor, onu söylemek istiyorum ben.

AYYÜCE TÜRKEŞ TAŞ (Adana) - Rektör seçimi...

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Bir dakika, onu da söyleyeceğim. 2008'den sonra 2016 yılına kadar, darbe oluncaya kadar, üniversitelerdeki en fazla oyu alan 6 üye YÖK'e gidiyordu, YÖK'ten bu 3'e düşüyordu, 3'ten de Cumhurbaşkanına geliyordu ve Cumhurbaşkanı yine bunu atıyordu. Yaşadığımız darbe sonucu tekrar bizden önceki dönemde olduğu gibi atamaya dönüldü. Tabii, bu tartışılabilir, bu şekilde mi atanacak şöyle mi atanacak? Bu ikisinin de avantajı ve dezavantajları var. Yani şöyle bir şey benim yaşadığım olay, diyelim ki seçim güzel bir şey ama burada üniversitelerde maalesef rektörler istedikleri gibi hareket etmede serbest olamıyorlar. Sürekli işte, "Ona oy verdin, bana oy vermedin." psikolojisinden kurtulamıyorlar. Yani bu, biraz da bizim ülkemizdeki demokrasi şeyiyle alakalı bir şey. Şimdi, biz de seçimle geliyoruz, bazen toplumsal baskı veya diyelim ki bize istemediğimiz yanlışları da yaptırabiliyor mu? Yaptırabiliyor, değil mi?

AYYÜCE TÜRKEŞ TAŞ (Adana) - Yok.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Yahu, EYT doğru bir karar mı arkadaşlar?

AYYÜCE TÜRKEŞ TAŞ (Adana) - Böyle bir şey olabilir mi ya!

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Hayır hayır, öyle değil.

Dolayısıyla şunu söyleyeceğim ben: Bu, daha da geliştirilebilir.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - EYT demiştiniz; bir dakika... EYT yanlış mı?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar...

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Diyelim ki iki dönem seçilebilir ama burada seçilebilmesi için üniversiteyi belli bir yere getirme kriterleri konulabilir diye düşünüyorum ben.

CAVİT ARI (Antalya) - İsmail Bey, EYT'nin yanlışlığını ileri sürdü.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Ben burada tamamen atansın veya tamamen seçilsin kısmında değilim. Daha iyi hâle nasıl getirebiliriz biz bunu; bunun üzerinde milletvekilleri olarak tartışmamız lazım geldiğini düşünüyorum.

SUAT ÖZÇAĞDAŞ (İstanbul) - Ha, onun için de Eğitim Komisyonuna getirmemiz lazım, tam da o yüzden Eğitim Komisyonuna gelmesi lazımdı.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar...

SUAT ÖZÇAĞDAŞ (İstanbul) - Özür diliyorum Sayın Başkanım da çok doğru bir şey söyledi.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, böyle bir usulümüz yok ya, lütfen! Ya arkadaşlar, milletvekilliği saygın bir görevdir, laf atarak... Kendince sayın milletvekili görüşlerini açıklıyor.

Şimdi, her birimiz rahatsız oluyoruz başkası laf attığı zaman, ya yapmayalım. Değerli arkadaşlar, istirham ediyorum.

Sayın Güneş, buyurun.

Siz AK PARTİ Grubu adına konuşuyorsunuz.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Evet.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Buyurun.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Grup adına mı konuşuyor? Ya, "EYT" dedi, bir şey dedi, bir sürü şey söyledi yani.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Şimdi arkadaşlar, şöyle bir şey; burada belediyelerin tüzel kişiliğinin kurulması tabii ki Anayasa gereği ya kanunla kurulur ya da Cumhurbaşkanının kararnamesiyle. Burada tabii, Cumhurbaşkanı kararıyla kurulduğu için bunu biz yine kanuna bu şekilde yazıyoruz. Burada tabii, Sayın Oluç'un dediği, Cumhurbaşkanımızın kastettiği kanuni düzenlemeler bunlar değil; bunlar eskiden beri var olan, 703'te olan, belediyelerin nasıl kurulacağı, 5 bin nüfusun üzerine çıkınca kurulmasının, 2 bin nüfusun altına düşünce bu belediyelerin kaldırılacağı, yine 50 bin nüfusu olanların ve 5 bin kilometreden yakın olanların bunlara bağlanması gibi konular.

Tabii, burada yerel yönetimlerle ilgili, yerel yönetimlerin... Biz yanılmıyorsam 2012 yılında Büyükşehir Yasası'nı çıkardık ve burada, tabii ki uygulamada bazı aksaklıklar görüldü; diyelim ki Antalya'nın bir ucundan bir ucu neredeyse 400 kilometre ve dolayısıyla da hizmetteki aksaklıkları nasıl giderebiliriz, daha etkin nasıl hizmet yapabiliriz konusunda, bunlar hakkında hep beraber çalışacağız diye ben düşünüyorum.

Diğer taraftan...

HAKKI SARUHAN OLUÇ (Antalya) - Ben de bunu sordum zaten İsmail Bey.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Onunla ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanımız, ilgili milletvekillerimiz çalışma yapıyor. Onunla ilgili de mutlaka daha...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

CAVİT ARI (Antalya) - Sırf büyükşehirlerde seçim alabilmek için bu düzenlemeyi getirdiniz. Bugün mü aklınıza geldi İsmail Bey! Bu kanunun yanlışlığını o zaman söyledik; getirdiniz büyükşehirleri alalım diye. Kaybettiniz, yeniden iptal etmeye çalışıyorsunuz belediyelerin yetkilerini. O zaman aklınız yok muydu! Defalarca söyledik bunu yanlış çıkarıyorsunuz diye.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Arı, böyle bir şey yok! Değerli arkadaşlar, böyle bir usulümüz yok.

Sayın Güneş, size de söz kesilmesinden dolayı söz verdim.

Bir dakika vereceğim, toparlayın sözlerinizi.

CAVİT ARI (Antalya) - Yanlışa yanlış diyeceğiz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, söz hakkınızı verdiğim zaman bütün yanlışları anlatın kendi zaviyenizden, istirham ediyorum.

CAVİT ARI (Antalya) - Şimdi, kaybedilmiş belediyeler, belediyeleri nasıl tırpanlayalım, nasıl yetkisizleştirelim, nasıl etkisizleştirelim, onun derdinseniz.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Başkanım, böyle bir şey olmaz!