ALİ GÖKÇEK (İstanbul) - Teşekkür ediyorum Başkanım.

Burada özellikle diğer bulgularda söz almayıp genel bir tarif yapmak istedim. 2021 yılı raporundan bulgu 7.2.2.1, gelir paylaşımı yöntemiyle özelleştirilmiş olan limanlarda işletici şirketlerin döviz sözleşmelerine aykırı işlem ve uygulamalarda bulunması; bulgu 7.2.3.3, işletici şirketlerin yönetim kurullarında kuruluşu temsilen görev yapan üyelerce her yıl sonu düzenlenmesi gereken raporların bazı limanlar dışında düzenlenmemiş olması; bulgu 7.4.1, işletme hakkı devri yoluyla özelleştirilen limanlardaki işletici şirketlerde TDİ'yi temsilen yönetim kurulu üyelerinin sorumluluklarını yerine getirmelerinde aksaklıklar bulunması; bunların hepsinin üzerinde bir genel değerlendirme yapmak istiyorum. Bu bulgularda özelleştirilmiş limanlarla ilgili sıkıntı var Başkanım. Mülkiyeti Türkiye Denizcilik İşletmelerine ait olan Giresun Rize, Hopa ve Sinop Limanları 1997 yılında otuz yıl süreli olarak özelleştirilmiş, işletici şirketler tarafından elde edilen asli faaliyet gelirleri ve kira gelirlerinin yüzde 25'inin, faaliyet dışı gelirlerin ise yüzde 2'sinin TDİ'ye aktarılacağı öngörülmüş ancak geçmiş yıllarda işleticilerin asli faaliyet niteliğindeki gelirlerini faaliyet dışı gelirler grubuna aktararak TDİ paylarının eksik tahakkuk ettirildiği ortaya çıkmış.

Tabii, tek yapılan usulsüzlük bu değil, şirketler neler yapmış, bakalım: Giresun Limanı'nda 2019 yılında yapılan incelemelere göre işletici şirketten ayrı bir taşeron şirket daha kurularak liman hizmetlerinin bu şirket aracılığıyla yürütüldüğü, her iki şirketin yönetiminde de temsile yetkili aynı kişi ve hissedarların isimlerinin bulunduğu, dolayısıyla iki şirketin birbiriyle bağlantılı olduğu değerlendirilmiş. Bu taşeron şirket tarafından 2019 yılında taşeron şirket gemi ve gemi mümessillerine toplam 11 milyon 878 bin lira fatura kesilmiş ancak asıl işletici şirket taşeron şirketlere kesilen faturanın 1 milyon 763 bin lira olduğu anlaşılmış yani asıl şirket 1 milyon 700 bin lira kazanmış görünüyor ama taşeron şirket 11 milyon 900 bin lira kazanmış görünüyor. İşletici şirket tarafından TDİ payının döviz bazında toplam 445 bin dolarının eksik hesaplandığı ortaya çıkmış.

Yine Giresun Limanı'nda 2020 yılı için hazırlanan rapora göre de TDİ payının 661.611 dolar eksik hesaplandığı tespitinde bulunulmuş. Bu eksik hesaplanan TDİ paylarının ödenmesi için işletici şirkete bildirimde bulunmuş, kısaca anlatayım, anlaşılamamış, TDİ tarafından söz konusu şirket aleyhine tahkim davası açılmış.

Gelelim Hopa Limanı'na. Hopa Limanı'nda da 2015'ten 2019 yılına kadar olan TDİ payları için yine denetim yapılmış. Yine, TDİ liman işletmecisinin de aynı yöntemle taşeron şirketler kurarak TDİ paylarını eksik yatırdığı ortaya çıkmış. Beş yıllık süre için hesaplama yapıldığında 1 milyon 400 bin dolar TDİ payının eksik yatırıldığı belirtilmiş. 2020 yılı için yapılan denetimde de 222 bin dolar TDİ payının eksik yatırıldığı hesaplanmış. Tabii, şirket yine buna itiraz etmiş, sonra yapılan toplantılarda TDİ özetle demiş ki: "Ben mevcut liman hizmetleri tarifesi üzerinden hesapladım senin ne kadar eksik yatırdığını. Taşeron şirketin verilerine ulaşamam. Sen bana o verileri gönderirsen eksik payı bir de oradan hesaplayayım." Bunun sonucunda gelen belgelere göre TDİ yeni bir hesaplama yapmış ve 2015-2019 yılları için eksik hesaplanan TDİ payının 696 bin dolar olduğunu kesinleştirmiş. Ayrıca, 297 bin dolar da faiz tahakkuk ettirmiş. Yani şirket TDİ'yi dolandırdığını kabul etmiş ancak "Sizin zannettiğiniz kadar dolandırmadım. Gelin, ben size belgelerimi vereyim, ne kadar dolandırdığımı bir daha hesaplayın." demiş. Kurum da "Hadi bir bakalım o zaman gerçekten ne kadar dolandırdın?" diye belgeleri almış, ne kadar dolandırdığını hesaplamış.

Bir de Rize Limanı var. Anlaşılan o ki bu işletmeci arkadaşların arası iyi Başkanım, birbirleriyle konuşuyorlar çünkü yöntemler hep aynı. Rize'de yine işletici şirket kurduğu taşeron şirketle TDİ'yi dolandırmış. Rize Limanı'nda yapılan incelemelere göre...