Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
Konu | : | Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumunun (TKİ) 2021 ve 2022 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 20 .05.2025 |
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Sayın Genel Müdürümüz, Sayın Bakanımız; hoş geldiniz.
Şimdi -gerçi Deniz Bey'in konuşmasını dinleyemedim ama mutlaka değinmiştir diye tahmin ediyorum- Sayıştay raporlarında bu TKİ'nin Soma Termik Santralinden olan alacağı: Sayıştay raporuna göre 31/12/2023 tarihi itibarıyla 3 milyar 273 milyon liralık bir alacak söz konusu; bunun içerisinde faiz yok, sadece anapara var Sayıştayın raporundan anladığımız kadarıyla ve 19/4/2023 tarihinden itibaren herhangi bir ödeme yapılmadığı belirtilmekte. Bizim Soma'da konuşulan konu ise bugün bu güncel borcun 14 milyar liraya çıktığı konuşuluyor, öncelikle bu doğru mudur? Yani Soma Termik Santralinin, Torkunun Kurumunuza olan borcu ne kadardır yani bugün itibarıyla güncel borç ne kadardır, 14 milyar lira rakamı doğru mudur? Ve şöyle bir sıkıntı da var: Bildiğim kadarıyla uzunca bir zamandan beri Soma Termik Santrali sadece bölgesel ısınmanın ihtiyacını karşılamak için çalışıyordu, bugün itibarıyla o da kalkacak ve çok ciddi bir sıkıntı var Soma'da. Yani özellikle taşıma kooperatifinde büyük sıkıntı var, diğer ocaklarda büyük problem var; artık kapanma noktasına gelmiş durumda. Yani zaten herhangi bir yatırım yapılmamakta, filtre takılmamış durumda, çeşitli iş kazaları oluyor. Yani bu konuda -ciddi bir alacaklısınız da- herhangi bir planınız var mıdır, onu öğrenmek istiyorum.
Tüvenan üretimine baktığımız zaman, satılabilir kömür üretimine baktığımız zaman yıllar içerisinde özellikle ELİ'de çok ciddi bir azalış söz konusu yani planlanan programa veya yapmış olduğunuz programlara göre üretimlerde çok geride kalınmakta. İşte, 2023 yılında programa göre yüzde 50 daha az üretim yapılmış, 2022 yılına göre de yüzde 40 daha az üretim yapılmış. Benzer durum dekapajda da söz konusu. Dekapajda daha çok anladığım kadarıyla kamu eliyle dekapaj yapılmakta ancak yükleniciyle ilgili 2023 yılında 13 milyon metreküplük dekapaj yapılması planlanırken gerçekleşme fiiliyatta 370 bin metreküp yani bunun gerekçesi nedir? Gerçekten de yani ben bu rakamlara baktığımız zaman, fiiliyattaki çalışmanıza baktığımız zaman Sayıştay raporlarına da bu yansımış yani Soma'da gördüğümüz manzara Sayıştaydan çok farklı değil. Yani çok yaşlı bir araç filosuna sahipsiniz, araçların birçoğu çalışmıyor, birçoğunun artık üretimi yok, araç bozulduğu zaman beş ay, altı ay boyunca yatıyor. Şu yapılmaya başlanmış: Yedek parça bulmak için araçlar hurdaya çıkartılmaya başlanmış, hurda araçlardan diğer araçlara yedek parça getiriliyor ve günden güne zaten çalışan sayısı da azalmış; 800 küsur çalışan var bildiğim kadarıyla ve bunların yarısından çoğu da çok kısa bir süre içerisinde emekli olacak. Yani benim sormak istediğim şey size, artık TKİ, Soma'da ELİ üretimden çekilecek mi? Yani sadece kontrol amaçlı bir şube müdürlüğü hâline mi gelecek? Çünkü rakamlar bize onu göstermekte. Gerçekten de ciddi problemler var, bu konuda sizlerin de görüşlerinizi bekliyorum.
Bir de şöyle bir şey vardı: Zannedersem iki yıl önce MADEN-İŞ Sendikası Eynez'deki açık ocakla alakalı bir eylem geliştirmişti, yaklaşık kırk gün boyunca eylem yapmışlardı. Eynez'de dekapajı yirmi yılı geçkin süren bir saha vardı. İşçilerin söylediğini söylüyorum size: "Burada artık dekapaj bitti, kömür gözüktü ancak özelleştirme söz konusu." demişlerdi. Kırk gün boyunca bir eylem yaptılar, daha sonra "Tamam, özelleştirme yapılmayacak, bu ruhsat sahası özelleştirilmeyecek." denmiş olmasına rağmen sonradan öğrendik ki bu ruhsat sahası da özelleştirilmiş. Bu konuda bilgi almak istiyorum sizden.
Teşekkür ederim.