MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Evet, herkesi saygıyla selamlıyorum.

Yerli ve millîlikten dem vuran AK PARTİ iktidarı, neyse, herhâlde komşunun tavuğu ona kaz göründü ki Türkiye'nin 3 bin kilometre uzağındaki Sudan'da tarım yapma niyetinde ve teşebbüsünde bulundu. Keşke başarılı olsaydı ama bu da aynı Kanal İstanbul gibi, tıpkı Gabar'da bulunan ve "Traktöre koy, devam et!" denilen petrol gibi, tıpkı "Karadeniz'de doğal gaz bulduk; hadi, açın pencereleri, yakın doğal gazı!" dedikleri gibi verilen vaatlerden öteye gitmedi, bu da başlamadan batan bir proje oldu. Türkiye'nin 78 milyon hektar olan yüz ölçümünün yaklaşık olarak üçte 1'ini teşkil eden 24 milyon hektar alan ekilebilir tarım arazisi iken Türk çiftçisi üretime küstü; bakın, sizin sayenizde Türk çiftçisi üretime küstü.

SAYIN BAYAR ÖZSOY (Kayseri) - Ayıp ya!

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Tahtasız, yani, şimdi, Sudan'ı konuşuyoruz; Gabar'la ne alakası var, doğal gazla ne alakası var?

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - İşte, hayalleriniz var ya, o hayallerden bahsediyoruz.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Doğal gaz olmadığı için gübre fiyatları artıyor.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Tabii, doğal gaz olmadığı için...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Günde 10 milyon metreküp doğal gaz çıkıyor oradan, yaklaşık 4 milyon haneye doğal gaz ulaştırılıyor.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - İnşallah daha çok çıksın, istemeyenin gözü çıksın!

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Gabar'da şu anda günlük 81 bin varil petrol üretimi var.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Şöyle yapalım, bakın, sizlerin sayesinde Sudan'a...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Bunları siz niye görmüyorsunuz?

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Bakın, ben bir soru daha sordum: TİGEM'deki yöneticiler beş yılda hangi ülkelere araştırma için gittiniz?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Şimdi, Gabar'da 81 bin varil günlük petrol çıktığına inanmıyor musunuz?

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Sudan'a, Nijer'e, Venezuela'ya beş yılda seyahat yapmışsınız, bu milletin 276 milyon 573 bin lirasını çarçur etmişsiniz. Sadece gezide kalmış. Sudan'da da... Yazık değil mi? Benim ülkemde 24 milyon hektar ekilebilir tarım arazisi varken bu arazileri, bu çiftçiyi desteklemeniz gerekirken Türk çiftçisini üretime küstüren sizsiniz.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sizi Gabar'a götürmek lazım inandırmak için; gittiğiniz zaman bile inanmazsınız, gördüğünüz zaman bile inanmazsınız!

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Yani köylerden şehre göç hızlandıysa sizin sayenizde hızlandı. Köy yolları köstebek yuvası gibiyse, tarımsal sulamaların benim memleketimde hâlâ yüzde 70'i bitmediyse, çürüyorsa... Köylerdeki sağlık ocakları kapandı, okullar kapandı, internet yok, çoban bile bulamıyorsa köylü... Köyde şu anda insan kalmadı, yaşayan kalmamış. Bakın, siz planlama yapmıyorsunuz, siz çiftçiliği... Hatırlar mısınız, tam üretimi yapmış, ürünü çıkacak, ihracatı yasaklıyorsunuz; tam ürünü çıkıyor, ithalatı serbest bırakıyorsunuz. Soğandan örnek verelim: Benim memleketimde iki yıl önce, üç yıl önce ne yaptınız? Soğan depolarını basmadınız mı? Onları vatan haini ilan etmediniz mi? Ondan sonra ne yaptınız?

SAYIN BAYAR ÖZSOY (Kayseri) - "Basma" ne demek ya! "Basma" ne demek ya, böyle sokak ağzıyla konuşuyorsunuz!

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Şu anda soğanların hepsi Çorum'da çöpe döküldü.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Tahtasız, Sudan'la ilgili konuşalım, lütfen.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Biz bunları konuşacağız.

Şimdi, 780.500 hektar yani neredeyse bire bir aynı büyüklükte bizim tarım arazimiz ekilmezken siz Sudan'a gidip bu milletin parasını çarçur ettiniz; biz bunun derdindeyiz, bunun peşindeyiz. Bugün gelinen noktada çiftçiye yapmanız gereken destekleri yapmadığınız için şu anda kendi kendine yetebilen ülkeden maalesef, birçok üründe ihracat yapan ülke konumuna geldik.

Şimdi, bizim sorularımız olacak, sorularımıza da cevap verilmemişti ama... Şimdi, 2003 yılında, Mehdi Eker'in Tarım Bakanlığı yaptığı dönemde gündeme gelen Sudan'da tarım yapma projesi, bir karış bile ekim yapılmadan, tam on yıl sonra, 1 Aralık 2023 tarihinde resmî olarak sonlanmış oldu. Şimdi, burada bizlere de bu ölü doğmuş şirketi denetlemek kaldı. İleriye dönük denetleyeceğimiz bir konu olmadığı için şirketin alt komisyonunda yer alan bir komisyon üyesi olarak şirket için geçmişe dönük bazı sorularımız olmuştu. Ancak, gelen cevaplara baktığımızda, âdeta bizimle dalga geçer gibi yanıtlar verildiğini gördük; daha doğrusu, yanıt verilmemiş. 11 tane soru sordum, tek bir yanıt var, o yanıt da TİGEM'de başka bir konuyla ilgili sorduğum soruya verilen yanıtın bire bir kopyası. Ben Türk-Sudan'ı sormuştum, onlar TİGEM'deki yanıtı kopyalayıp yapıştırmışlar, geriye kalan 10 soruya ise yanıt verme gereği dahi duymamışlar; hatta bunu da sizin odanıza gelip bizzat söylemiştim, oysa sorularımı yazılı olarak özel kaleminize de bizzat ilettim Başkanım. Bir KİT Komisyonu üyesi olarak bu alaycı yaklaşımı asla kabul etmediğimi bildiriyor, denetim yetkimizi eksiksiz yapabilmek adına sorularımıza açık ve net yanıtlar verilmesini istiyorum Sayın Genel Müdür.

Alt komisyonda yönelttiğim sorular: Şirkete kuruluşundan bugüne kadar aktarılan kaynak tutarı toplamda ve yıl bazında ne kadar olmuştur? Ayrı ayrı, net olarak istiyoruz. Bu projenin ortaya atıldığı 2013 yılından günümüze kadar yapılan toplam harcama tutarı ne kadar olmuştur? Şirketin kurulduğu 2015 yılı öncesinde ve sonrasında Sudan'a kaç kez seyahat yapılmıştır? Bu seyahatlerde kaç kişi ve kimler yer almıştır? Bu seyahatlerin toplam masrafı ne olmuştur? Şirketin kuruluşundan tasfiye sürecine kadar Yönetim Kurulu üyelerine ne kadar harcırah ve ücret ödenmiştir? Hangi yılda, kaç Yönetim Kurulu üyesine ne kadar ücret ödendiğini ayrıntılı olarak öğrenmek istiyoruz. Şirket Yönetim Kurulu üyeleri kamuoyundan gelen eleştiriler sonrasında huzur hakkı almayacaklarını ifade etmişlerdi, bu sözleri yerine getirdiler mi? Hükûmetin Nijer'de, Venezuela'da tarım arazisi kiralama fikri vardı, tavsiye hâlinde bu şirketin o projede değerlendirilmesi düşünüldü mü? Tasfiye edilen şirketin pay bedeli Sudan'a ödendi mi? Ödendiyse ne kadar ödendi? Bu şirketin kuruluşundan kapanışına kadar Sudan Hükûmetinin kasasından hiç para çıktı mı? Şirketin son üç yılda ettiği kârlar nereden kaynaklanmıştır?

Biz, millet adına bu soruları soruyoruz; Sayın Genel Müdürüm, lütfen bu soruları net ve gerçekçi olarak cevaplayın.