MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Sayın Başkan, Sayıştayın kıymetli denetçileri, Sayın Genel, Müdür ve değerli hazırun; herkesi saygıyla selamlıyorum.

Doğru ve sağlıklı bilgi alabilmek, bilgi kirliliğini engellemek adına konuşmamda kamuoyuna yansıyan bazı iddiaları dile getireceğim. Bahse konu iddialarla birinci ağızdan sizler de net cevaplar verirseniz memnun oluruz.

Türkiye Elektrik İletim ihalelerindeki usulsüzlüklerle ilgili bazı iddialar var. Bu iddialar soru önergesi olarak Meclis gündemine de girmiş durumda. İddialar arasında ihaleye konu olan en az maliyet bilgilerinin belli firmalara önceden açıklanması, üçüncü kişilerle ilgili bilgi sızdırarak rekabetin ortadan kaldırılması gibi tespitler bulunuyor. Öncelikle bu iddialarla ilgili soracağım sorulara sözlü ve yazılı olarak yanıt bekliyoruz. Yine, şayet denetim yapıldıysa bu denetimler sonucunda ortaya çıkan usulsüzlüklerle ilgili olarak herhangi bir idari işlem yapılıp yapılmadığını da merak ediyoruz. 4734 sayılı İhale Kanunu'nun "Yaklaşık maliyet" başlıklı 9'uncu maddesi, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesinin yapılmadan önce idarece her türlü fiyat araştırmasının yapılmasını ve katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyetin belirlenmesini öngörüyor. Bu bilgilerin ihale ve ön yeterlilik ilanında da yer alması ve üçüncü kişilere de açıklanması yasalarla sabit. "Yasak fiil veya davranışlar" başlıklı 17'nci maddesinde "Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek; isteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak; sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek; alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek; ihaleye katılamayacağı belirtildiği hâlde ihaleye katılmak yasaktır." denilmekte, 60'ncı madde ise görevlilerin ceza sorumluluğunu düzenlemektedir: "Bu Kanun kapsamına giren işlerden dolayı yargı organlarınca herhangi bir ceza verilmiş olanlar, bu Kanunun ve ilgili diğer mevzuatın uygulanmasıyla görevli ve yetkili kadrolara atanamaz ve görev alamazlar.

Bu bağlamda, bir, Kamu İhale Kurumunun Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) internet sitesinde 2023/765173 ve 2023/693062 ihale kayıt numaralı ihalelerin yaklaşık maliyetleri hangi sebeple ihale tarafı ile aynı sektörde faaliyet yürüten şirket ve firmalar başta olmak üzere bütün vatandaşların erişimine açılmıştır? İki, Kamu İhale Kurumunun Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) internet sitesinde yine 2023/765173 ve 2023/693062 ihale kayıt numaralı ihaleler haricinde iptal edilenler dâhil olmak üzere yaklaşık maliyetleri ilgili firmalarca öğrenilen başka ihale var mıdır? Yine, TEİAŞ 1. Bölge Müdürlüğü İstanbul Davutpaşa tarafından EKAP'ta ihale kayıt numarası 2023/693062 olarak ihale edilmeyi müteakip ihale iptali sonrası yeniden ihale edilen İkitelli TM atölye binaları ihalesi EKAP'ta belirtilen bir önceki ihalenin yaklaşık maliyetinin yüzde kaçı oranında azaltma içeren sözleşmeyle sonuçlandırılmıştır? Kamunun zararına sebebiyet verecek şekilde yaklaşık maliyetlerin EKAP internet sitesinde belirtilmesine ilişkin uygulama, maliyet etkinliğini ve verimliliğini artırmaya yönelik ihale stratejisi bağlamında çeşitli gerekçelerle iptal edilenler öncelikli olmak üzere benzeri nitelik ve nicelikte gerçekleştirilecek ihaleler için rekabetçi tekliflerin elde edilmesi ve değerlendirilmesi, ihale sürecinin etkin bir şekilde yönetilmesi, mali kaynakların verimli şekilde kullanılması ilkesiyle örtüşmekte midir?

Beş, idare tarafından tespit edilen yaklaşık maliyetin gizliliği esas olup ihale onay belgesi ve eki hesap cetveli dışında yaklaşık maliyetin hiçbir kimseye açıklanmaması ve hiçbir belgede yaklaşık maliyetlere yer verilmemesi gerektiğinden hareketle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 9, 17 ve 60'ıncı maddeleri ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 235'inci maddesi düzenlemesi uyarınca EKAP internet sitesinde 2023/765173 ve 2023/693062 ihale kayıt numarasıyla belirlenenler başta olmak üzere benzeri ihalelerin yaklaşık maliyetlerini ihmal ya da kasıtla EKAP internet sitesi aracılığıyla açıklayan ilgili personel hakkında bugüne kadar herhangi bir idari ve adli soruşturma başlatılmış mıdır, başlatıldıysa sonucu ne olmuştur?

TEİAŞ ile bölge müdürlüklerince 2020-2023 yılları arasında Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinin faaliyet alanıyla doğrudan ilişkisi bulunmayan tek bir teklif ile istisna yöntemiyle yapılan mal ve hizmet alımlarının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 3'üncü maddesi fıkrasına aykırı olmasıyla ilgili yaptırım içeren uygulamanız ne olacaktır?

TEİAŞ ile bölge müdürlüklerinin 2020-2023 yılları arasında Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinden faaliyet alanıyla doğrudan ilişkisi bulunmayan işçi ve memur personel koruyucu giyim eşyası alımı, silahlı, silahsız özel güvenlik hizmet alımı, şoförlü araç kiralama hizmet alımı, genel sigorta hizmet alımı, loder kiralama hizmet alımı konularında yapmış oldukları ihalelere ilişkin resmî olarak başlatılmış herhangi bir işlem var mıdır?

Sayın Genel Müdür, yine TEİAŞ 3. Bölge Müdürlüğüyle ilgili olarak da basına bazı iddialar yansıdı. Hem bu iddiaları hem de TEİAŞ'ın genel durumunu öğrenmek adına bazı sorularımız olacak. Yine, TEİAŞ Genel Müdürlüğünde hangi görevdeki kişilere makam aracı tahsis edilmiştir? Bu araçların marka ve modelleri nedir? Son dört yılda makam araçları için yapılan ödemeler toplamda ne kadardır?

İzmir Cumhuriyet Savcılığı tarafından 3. Bölge Müdürlüğüyle ilgili yürütülen bir soruşturma var mıdır, varsa bu soruşturmanın içeriği nedir? TEİAŞ Genel Müdürlüğü ve TEİAŞ bölge müdürlüklerinde son beş yılda doğrudan temin yöntemiyle yapılan alım tutarları ne kadardır? TEİAŞ Genel Müdürlüğü ve bölge müdürlükleri tarafından son beş yılda yapılan ihale sayısı kaçtır ve bu ihalelerin kaçı 21/b usulüyle yapılmıştır? 21/b'yle yapılan ve diğer yöntemlerle yapılan ihalelerin toplam tutarı ne kadardır?

TEİAŞ'a iletim bedelini ödemeyen ve borçlu durumda olan dağıtım şirketleri hangileridir? Dağıtım şirketlerinin TEİAŞ'a ödemesi gereken iletim bedeli borçlarının 15 milyar TL'yi geçtiği iddiaları doğru mudur? Dağıtım şirketinin TEİAŞ'a ayrı ayrı ne kadar iletim bedeli borcu bulunmaktadır? Dağıtım şirketlerinin borçlarını ödeyemeyecek bir durumda olup olmadığı denetlenmekte midir? Vatandaşın faturası içinde iletim bedelini de vatandaştan tahsil eden şirketler bu bedeli TEİAŞ'a aktarmak yerine ucuz finansman olarak mı kullanmaktadır? Borçlarını ödemeyen dağıtım şirketlerine ne gibi yaptırımlar uygulanmaktadır? İcra yoluna da idari başka yöntemlere de başvurulmuş mudur?

Sayın Genel Müdürüm, ülkemizdeki zamlardan elektrik fiyatları da nasibini alıyor. Sanayi, ticarethane ve meskenlerde kullanılan elektrik fiyatlarına 2024 yılı için elektrik perakende satış fiyatında mesken abone grubu için yüzde 38, tarım abone grubu için yüzde 30, kamu ve özel hizmetler sektörü abone grubunda düşük kademeye yüzde 38 ve yüksek kademeye yüzde 20 oranında zam yapıldı. 5 Nisan 2025 tarihinde elektriğe yüzde 25 zam daha geldi. Vatandaş adına soruyoruz: Ülkemizde bu kadar sıklıkla elektriğe zam yapılmasının nedeni nelerdir? Zam yapılması konusunda TEİAŞ bu işin neresindedir? Türkiye son beş yılda hangi ayda elektriğe hangi oranda zam yaptı? Beş yıl önce sanayi, ticarethane ve mesken elektriğinin fiyatı neredeydi, bugün ne kadar oldu?

Yine, kayıp kaçak konusunda ülkemizde ciddi bir sıkıntı var. TEİAŞ'ın kayıp kaçağı önlemek adına yaptığı çalışmalar var mıdır? Sizlerde mevcutsa illere göre son beş yıla ait kayıp kaçak kullanımına ilişkin oranları paylaşmanızı istiyorum. Kayıp kaçak kullanımında ilk 5 ilimiz ve son 5 ilimizi de özellikle merak ediyoruz.

Teşekkür ediyorum.