| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Bazı Kanunlar ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/3046) münasebetiyle |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 16 .04.2025 |
ERHAN USTA (Samsun) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Şimdi, burada 15'inci maddeye katılıyoruz, buna olumlu oy kullanacağız. Yani ilk kez doğru bir madde gelmiş oldu bir kanunda. Yani Adalet Bakanlığı müsteşarlığı ihdasına katılıyoruz arkadaşlar fakat 17'nin Anayasa'ya aykırı olduğunu, zaten az önce düşüncemizi ifade etmiştik. Onunla ilgili bir önerge de verdik, önergemiz reddolundu, o ayrı bir şey.
Şimdi, sayın vekilimiz dedi ki 15'inci maddeyi açıklarken: "Adalet Bakanlığı Müsteşarlığını ihdas ediyoruz." Tamam, ihdas ediyorsunuz, güzel, hoş; hakikaten buraya atama yapılacak mı; bir.
İkincisi yani bu ihdas samimiyse sadece burada müsteşar ihdas etmekle olur mu? Bunun özlük hakları -çünkü müsteşarlık sistemini tamamen kaldırdık, müsteşarlık yok- soruşturulması, şu, bu, dünya kadar yapılması gereken diğer mevzuatı var. Onlar nerede? Dolayısıyla, burada bir samimiyetin olmadığını hepimiz biliyoruz. Bu, Anayasa'daki HSK üyesi müsteşar olarak ifade edildiği için müsteşar koyuyorsunuz fakat geçici maddeyle Anayasa'ya net bir şekilde aykırı olarak -aykırılık gerekçelerini söylemiştim- orada sayılmış, tek tek sayılmış olmasına rağmen hem lafzına hem de ruhuna aykırı bir şekilde bir bakan yardımcısı tarafından bu görevin yerine getirileceğini söyleyen bir geçici madde getiriyorsunuz. Dolayısıyla burada kanuna karşı bir hile yapılmaya çalışılıyor ama bu hile de Anayasa'ya aykırı; bu çok net. Bu, Anayasa Mahkemesine gidilmesi durumunda iptal edilecektir. Hani "Bile bile yaptınız." dediğimizde "Niyet mi okuyorsunuz." diyorsunuz. Bunun niyet okumayla alakası yok arkadaşlar. Yani bunu bilmemek daha büyük şey. Yani bilerek yapmak kötü, yanlış, doğru karşılamam ama bunun Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmeyeceğini düşünen bir hukukçu varsa burada, o zaman hakikaten onun diplomasını bir gözden geçirmek lazım. Bu sıralar moda bu diploma işi yani bir bakmak lazım. Dolayısıyla, burada bir samimiyet yok. Buraya bir atama yapılmayacak. Arkasından dolanma gibi bir şey yapılıyor. Açık bir şekilde de Anayasa'ya aykırı.
Eğer samimiyseniz, o zaman bunu takip eden müsteşarlıkla ilgili diğer düzenlemelerin de yapılması lazım. Oradan da zaten onları yapmadığınızdan da anlaşılıyor ki burada bir müsteşar yerine bakan yardımcısı üzerinden bu iş Anayasa'ya aykırı bir şekilde götürülecek, iptal edilinceye kadar en azından yaparız diyorsunuz; bu yanlış.
Tekrar kayıtlara girmesi açısından söylüyorum: Sadece Adalet Bakanlığı Müsteşarlığında değil kamunun tamamında bu müsteşarlık müessesesini, devletin hafızası olan bu müsteşarlık müessesesini ihdas etmek lazım, yeniden getirmemiz lazım. Bu yanlıştan Türkiye'nin dönmesi gerekir diye de kayıtlara geçsin istiyorum.
Teşekkür ediyorum.
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Teşekkür ederim.
Sorular var.
Kurum yetkilisine söz veriyoruz.
ERTUĞRUL KOCACIK (Sakarya) - Adalet Bakanlığımızın yetkilisi vekilimizin sorularına cevap verecektir.
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Buyurun.
ADALET BAKANLIĞI MEVZUAT GENEL MÜDÜR YARDIMCISI HAKAN ŞEKER - Komisyonu ve hazırunu saygıyla selamlarım.
2017 yılında Anayasa'da yapılan değişiklikler sonucunda HSK'nin yapısında da önemli değişiklikler yapıldı. Üye sayısı 22'den 13'e, daire sayısı 3'ten 2'ye düşürüldü ancak bunlar yapılırken herkesin malumu olduğu üzere, kurulun tabii üyesi olması noktasında müsteşarın durumunda değişiklik yapılmadı. Hâliyle şu anki Anayasa'daki düzenlemede kurulun tabii üyesi olarak müsteşar hükmü bulunmakta fakat gerek Anayasa'mızda gerekse diğer kanunlarda, mevcut durumda hatta diğer mevzuatta müsteşara ilişkin başka bir hüküm bulunmamakta. Şu anki mevzuatta, müsteşarın nasıl atanacağı, nitelikleri konusunda -arz ettiğim gibi- başka bir mevzuatta herhangi bir hüküm bulunmamakta. Ancak daha önceki Bakanlıkların kurulum esaslarını düzenleyen mülga KHK'de müsteşarla ilgili olarak 22'nci maddesinde müsteşarın, bakanın emrinde ve yardımcısı olduğu hükmü yer almaktaydı. Aslında müsteşar da bakanın yardımcısı olan bir kişiydi önceki sistemde, şu an Anayasa değişikliği sonucu hükûmet sistemi değişirken müsteşarlık müessesesine yer verilmedi. Şimdi, düzenlemeye baktığımızda, iptal edilen düzenlemede HSK'nin kanununda 2'nci, 3'üncü ve 8'inci maddelerde bakan yardımcısı doğrudan kurulunun üyesi olarak kabul edilmekteydi, huzura getirilen teklifte müsteşar kurulun üyesi olarak kabul ediliyor 2, 3 ve 8'inci maddelerde.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Lütfen tamamlayın.
ADALET BAKANLIĞI MEVZUAT GENEL MÜDÜR YARDIMCISI HAKAN ŞEKER - Fakat sadece 5'inci maddede, müsteşar kadrosu alınıp atama yapılıncaya kadarki süreçte kurulun işleyişinde bir sıkıntı olmaması bakımından, Adalet Bakanlığının belirlediği bakan yardımcısının müsteşara verilen görevleri ifa edeceği düzenlenmekte. Bizim idari teşkilata baktığımızda, geçmiş uygulamalarda buna benzer örnekler de var. Yani bir Bakanlığın veya bir kamu kurumunun teşkilat yapısının değiştirilmesi durumunda, yeni birimler kurulması, yeni unvanlar oluşturması durumunda, yeni birimler kuruluncaya kadar veya o unvanlara atama yapılıncaya kadar mevcutların bu işi yapacağına dair hükümlerin bulunduğu çok örnekler var mevzuatımızda.
ERHAN USTA (Samsun) - Anayasa'da geçen bir kavram var mı? Emsal olacak işleri söyleyin bize.
ADALET BAKANLIĞI MEVZUAT GENEL MÜDÜR YARDIMCISI HAKAN ŞEKER - Anayasa'yla ilgili açıkçası bakmak lazım, şu an için sadece müsteşarla ilgili bir durum oluştu.
ERHAN USTA (Samsun) - Hayır, tartışma ne? Anayasa'da geçen bir kavram var, onu Anayasa'ya aykırı bir şekilde bir bakan yardımcısı üzerinden yürütmeye çalışıyorsunuz, temel problem bu. Şimdi, bundan örnek verin bana. Elbette olabilir, bir şey kuruluncaya kadar bir başka kişiyi yetkilendirirsin. Bakın, siz bir teknisyensiniz yani siz, şimdi, burada Anayasa'ya aykırılık görmüyor musunuz?
ADALET BAKANLIĞI MEVZUAT GENEL MÜDÜR YARDIMCISI HAKAN ŞEKER - Şimdi, müsteşarlık müessesesinin getirilmesi önemli bir düzenleme. Yani sadece buraya müsteşar yazarak hani müsteşarlık müessesesini getirmiş olmayacağız.
ERHAN USTA (Samsun) - Ben de onu söylüyorum zaten, o yüzden samimi değil bu düzenleme diyoruz.
ADALET BAKANLIĞI MEVZUAT GENEL MÜDÜR YARDIMCISI HAKAN ŞEKER - Hâliyle, kadrosunun alınması, diğer düzenlemelerin yapılması önemli bir karar.
ERHAN USTA (Samsun) - Niye getirmediniz onları o zaman? Bu müsteşar ne yiyecek, ne içecek, nasıl atanacak, nasıl soruşturma geçirecek? Nerede bunlar, hani?
ADALET BAKANLIĞI MEVZUAT GENEL MÜDÜR YARDIMCISI HAKAN ŞEKER - Bunlar yapılıncaya kadar biz şimdilik çünkü şöyle söyleyeyim...
ERHAN USTA (Samsun) - Getirseydiniz ya buraya Adalet Bakanlığı müsteşarı için.
ADALET BAKANLIĞI MEVZUAT GENEL MÜDÜR YARDIMCISI HAKAN ŞEKER - 4 Haziranda...
ERHAN USTA (Samsun) - Değerli Genel Müdür Yardımcım, bakın ne getirdiğinizi biz görüyoruz, çalıştık biz bunu yani laf olsun diye konuşmuyoruz, dirsek çürüttük, çalıştık yani onu söyleme bana. O zaman benim sorduğum soruya cevap söyle, o zaman niye getirmediniz? Yani "Bu müsteşarlık müessesini yeniden getiriyoruz." dediniz değil mi? İhdas ediyoruz 15'inci maddeyle, bunu söyleyin. Ha, bununla ilgili söyleyecek bir şeyiniz yoksa da susun, konuşmak zorunda değilsin ki yani hiç olmazsa bizim de sinirlerimiz gerilmez.
OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Erhan Bey, teşekkür ederim.
Herhâlde notlar alınıyor, arkadaşlar bunun karar verici mercileri değiller.
Tekrar bakılsın, önemli şeyler söyleniyor.
ERHAN USTA (Samsun) - Ama savunması gerekmiyor, hiç kimse gidip de... O Zaman şunu da söyleyeyim: Bakın, örnekleri hep yanlış yerden veriyorsunuz arkadaşlar. Bakın, neyden verdiniz örneği şimdi? Müsteşar. İşte bu nereden geliyor? İngilizceden "undersecretary" tamam, öbürüne de yani bakan yardımcısına da işte "undersecretary" falan deniliyor. Ama bakın -bakın, burayı lütfen çok iyi dinleyin, zaten uzun vadeli bir bakış yok, her şey günübirlik yapılıyor- 2017'de bu tercih yapılırken, madem böyle bir müsteşarlık kaldırılacak "Bu sistemin bir parçası olarak kaldırdık." diyorsunuz ya, o zaman Anayasa değişikliği yaparken niye bunları kaldırmadınız, gözden geçirmediniz?
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
ERHAN USTA (Samsun) - O zaman, bakın, böyle bir şey yoktu, bu sırada "Müsteşarlığı da kaldıralım." dedi birisi; aklıevvelin biri söyledi, ondan sonra gitti, yapıldı. Şimdi, bakın, şunu söylemeye çalışıyorum, 2017 yılında Anayasa değişikliği yapılırken sistemde hem müsteşar vardı hem bakan yardımcısı vardı. Orada Anayasa koyucunun, Parlamentonun ve idarenin tercihi bakan yardımcısına -ikisi de yardımcı diyordu- vermek olsaydı bakan yardımcısı yazardı kardeşim, müsteşar yazdı. Şimdi olmayacak bir şeyden bana niye savunma getiriyorsunuz? Yapmayın böyle ya! Çünkü müsteşar farklı, o gün de biliniyordu ki müsteşar farklı bir şey, bakan yardımcılığı farklı bir şey yani o da yardımcı, o da yardımcı, ha o olmuş, ha bu olmuş... O zaman kanunların lafzı niye var, kanunların ruhu niye var? O zaman niye yazıyoruz Anayasa'ya bu kadar şeyi? O zaman kurumu da kurmayın. Anayasa'da Cumhurbaşkanlığı seçimi var değil mi? "Cumhurbaşkanı seçilinceye kadar Cumhurbaşkanlığını filanca yerin muhtarı yapar." diye bir kanun çıkaralım, ya, bundan farksız söylediğiniz şey arkadaşlar, lütfen. Yani olmadı işte, savunmayın hiç olmazsa, zaten herkes biliyor ne olduğunu.
Teşekkür ederim.