ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Teşekkür ediyorum.

Benim sorularım Türkiye Barolar Birliği Kadın Hukuku Komisyonuna yönelik olacak fakat sorularıma geçmeden önce iki küçük eleştiride bulunacağım müsaadenizle.

İnternet sayfanızda "Yasa Değişikliği Önerileri" şeklinde bir başlık mevcut ve bu öneri başlığı altında da 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun'da yapılması gereken değişiklik önerileri söz konusu. Hatırlatmak istiyorum sadece, 6284 sayılı Kanun'la birlikte bu kanun hâlihazırda mülga konumundadır. Hukuk alanındaki güncel gelişmeleri Türkiye Barolar Birliğinin ulaşmakta...

ANKARA BAROSU GELİNCİK MERKEZİ KOORDİNATÖR YÖNETİM KURULU ÜYESİ AV. ASLI ARIHAN - Hangi internet sitesi...

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Türkiye Barolar Birliğinin kendi internet sitesinde.

Hani konu alanınız bu olduğu için söylüyorum, bunlar önemli şeyler takip açısından.

Bir diğer eleştirim de yine, internet sitenizi araştırdığımı zaman orada yer aldığınız etkinlikler, takip ettiğiniz etkinlikler söz konusu. Yakın zamanda da Cumhuriyet Halk Partisi Kadın Kolları tarafından 23 Kasım 2024 tarihinde düzenlenen Çare Eşitlikte Çalıştayı'na Komisyonunuzun katılım sağladığına ilişkin haberler mevcut. Şimdi, Türkiye Barolar Birliğinin avukatlık mesleğinin çatı meslek birliği olduğu fikrinden hareketle farklı partilerin de benzer nitelikteki organizasyonlarına katılımınızı açıkçası görmek isterdim. Nitekim, Milliyetçi Hareket Partisinin 14-15 Eylül 2024 tarihlerinde -çok kısa bir fark var arada tarih olarak- Aile Kurumu Çalıştayı gerçekleştirildi. Bunu görememek üzücü oldu açıkçası. Hani bu anlamda siyasi yelpazenin daha geniş tutulması çatı birliğinin konumu açısından daha iyi olur kanaatindeyim.

Şimdi sorularıma geçiyorum ben. 31 Ekim 2024...

ANKARA BAROSU GELİNCİK MERKEZİ KOORDİNATÖR YÖNETİM KURULU ÜYESİ AV. ASLI ARIHAN - Kusura bakmayın, bir itham gibi oldu.

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Eleştiri dedim, itham dedim.

ANKARA BAROSU GELİNCİK MERKEZİ KOORDİNATÖR YÖNETİM KURULU ÜYESİ AV. ASLI ARIHAN - Hemen bir şey söyleyebilir miyim?

BAŞKAN MUSTAFA HULKİ CEVİZOĞLU - "Bize bakmayın." dediniz ama siz bize bakıyorsunuz.

ANKARA BAROSU GELİNCİK MERKEZİ KOORDİNATÖR YÖNETİM KURULU ÜYESİ AV. ASLI ARIHAN - Çok önemli, çok hassasım bu konuda, incindim.

BAŞKAN MUSTAFA HULKİ CEVİZOĞLU - Baktığı taraf cevap verse daha iyi değil mi?

ANKARA BAROSU GELİNCİK MERKEZİ KOORDİNATÖR YÖNETİM KURULU ÜYESİ AV. ASLI ARIHAN - Söylemek istiyorum, sonuçta ben de o baronun, Barolar Birliğinin mensubuyum. Ufak bir şey söylemek istiyorum. Öncelikle, bütün çağıran kamu kurum, kuruluş, partinin hepsine gidiyoruz, memnuniyetle gidiyoruz, bir sürü partiyle çağrılan her yerdeyiz. Belki hani sunulmuştur -şey de zaten bizimle ilgili değil gibi düşünülüyor- her yerdeyiz, çağrılan her yere -Barolar Birliği belki şey gitmiştir, onu koymamıştır, ben bilemem ama- biz özellikle Ankara Barosu olarak... Çünkü bunun gerçekten de siyasetüstü olduğunun çok net farkındayız ve şunu da...

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Biz de bunu görmek istediğimiz içindi zaten, buna dikkat çekmek istedim.

ANKARA BAROSU GELİNCİK MERKEZİ KOORDİNATÖR YÖNETİM KURULU ÜYESİ AV. ASLI ARIHAN - O yüzden çok hassasız. Şu anda bile bir sürü parti çağırdı, çağrılan her yere görevlendirmelerimizi yaptık, birçok yerde de konuşmacıyım. Yani hiç fark etmeden, nerede, kim, ne istiyorsa gidiyoruz. Bu, öyle siyasetle bilmem neyle yapılacak bir iş değil.

BAŞKAN MUSTAFA HULKİ CEVİZOĞLU - O açık ve net belli oluyor zaten.

ANKARA BAROSU GELİNCİK MERKEZİ KOORDİNATÖR YÖNETİM KURULU ÜYESİ AV. ASLI ARIHAN - Hani böyle de hassasızdır, gerçekten de bir partiyle ilişkilendirilmek iyi bir şey değil.

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ KADIN HUKUKU KOMİSYONU DÖNEM SÖZCÜSÜ AV. ASLI ÇELİKAĞ ÖZCAN - Ben de hazır konu gelmişken, temmuz ayında -TÜBAKKOM'da ilk dönemimdi benim, 16'ncı Dönem- bir randevu almıştık, milletvekillerimizle, KEFEK'le Adalet Hanım, Elif Hanım, hepsiyle görüşmüştük. Hangi parti olarak bilmiyorum ama sadece bize dönüş yapmayan, bilgi vermeyen bir MHP'yle görüşememiştik çünkü hiçbir şekilde dönüş alınmamıştı. Hepsiyle tek tek görüştük. MHP'nin özellikle de hani, neden dönmediği hususunda Nilay Hanım'la söyledik, ona ilişkin belgeleri de verebilirim, belki yanlışlık olabilir ama Elif Hanım'la, Adalet Hanım'la çok net görüştük, çok da güzel sohbet etmiştik, tam Soyadı Kanunu'nun olduğu 9'uncu yargı paketiydi yani kesinlikle siyasi anlamda bir tercih meselesi değil, herkesle görüşmüştük.

Bunu söyleyeyim sadece.

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Peki, eğer sorularımı sonuna kadar dinleyebilecekseniz başlayabilir miyim?

Şimdi, 31 Ekim 2024 tarihinde Birleşmiş Milletler Kadın Birimi tarafından desteklenen Avrupa Konseyi Kadınların Deprem Sonrası Adalete Erişimi Konferansına katılım sağlanmış ve Birleşmiş Milletler Kadın Birimi ve Türkiye Barolar Birliği ortaklığıyla "Depremin Ardından Kadınlar ve Kız Çocukları" başlıklı bir rapor yayınlanmış, 2024 tarihli yayınlanan bir rapor ve buradaki asıl konu 6 Şubat depremleri sonrasında bölgedeki kadın ve kız çocuklarının genel durumu. Ben, depremin merkez üssü Kahramanmaraş'ın Milletvekili olarak burada raporda geçen ifadelere yönelik birtakım sorular sormak istiyorum: Asrın felaketini yaşamış olan ülkemiz ve bölgemizde depremin ilk günlerinde biliyorsunuz herkes can derdindeydi ve raporda şöyle ifadeler var: "Kaos ve kriz atmosferinde hâlihazırda işleyen mekanizmalar yok veya işlevsiz hâlde. Vatandaşlar sorunları karşısında başvuracak yer bulamadı. Kadınlar haklarına, adalet hizmetine sınırlı ve erkeklerle eşit derecede olmayan biçimde erişebildi. Kadınlar deprem sonrasında maddi, hukuki ve idari anlamda başvuracak yer bulamadı ve sisteme olan inançlarını kaybetti. Başvuru makamlarından yanıt alamayan kadınlar başka kurumlara yönlendirildi ve sorunlarının önemi zayıflatıldı, temel ihtiyaçlar açısından sadece kendilerine sağlananlara şükretmeleri istendi." Bakın, ben bu ifadeleri bir Kahramanmaraşlı olarak, Kahramanmaraş Milletvekili demiyorum, bir Kahramanmaraşlı olarak en hafif tabiriyle, inanın Türkiye düşmanlığı olarak görüyorum çünkü deprem bölgesinde verilen mücadeleye, en zorlu koşullarda dahi Türk milletinin ayakta kalma gayretine sırt çevirmek ve görmezden gelmek olarak görüyorum çünkü depremin ilk zamanlarında belli başlı sıkıntılarla karşılaşılması gayet normal. Ben bunu eski bir AFAD yetkilisi olarak ve bütün ailesi, bütün akrabaları Kahramanmaraş'ta yaşayan bir Kahramanmaraşlı olarak söylüyorum. Depremin ilk günlerinde birinci önceliğimiz ve en temel önceliğimiz maksimum sayıda can kurtarabilmekti; insan canı, insan güvenliğiydi birinci önceliğimiz. İkincil olarak, kamu hizmetlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanmasıydı ki bu sıralama elbette doğal ve olağandır diye düşünüyorum açıkçası. Ben deprem bölgesi milletvekili olarak bir kez daha ifade ediyorum: Kamu hizmetlerinin sürdürülebilirliği hukuk devleti ilkesinin bir gereğidir, evet, ancak canımızın derdine düştüğümüz bir dönemde noksanlıkların cımbızla ayıklanarak bir rapora yazılmasını ve genel olarak böyleymiş gibi ifade edilmesini de açıkçası hiç adil bulmuyorum ve acılarımız üzerinden bu tür istismar alanları oluşmasını da çok acıyla, teessüfle karşıladığımızı ifade etmek istiyorum.

Kadına yönelik şiddet meselesinde görev yapan ve koruma hizmetleri sağlayan kurumlarımız da depremde hasar aldı, bu personel de enkaz altında can verdi ya da yakınları enkaz altındaydı. Bu nedenle, depremin ilk günlerinde hizmetlerde kesintilerin yaşanması kadar olayın tabiatına uygun başka bir şey olamaz.

Ben bölgedeydim, ben bölge insanıyım, bunun için söylüyorum size bu rahatlıkla. Elbette ki bu insanlar kendi annesini, babasını, kardeşini, eşini enkazın altından kurtarmaya çalışırken birtakım, hatta hızlı cevap verememe gibi durumlar söz konusu olabilir, oldu da fakat dediğim gibi, bu gibi kriz durumlarında...

ANKARA BAROSU GELİNCİK MERKEZİ KOORDİNATÖR YÖNETİM KURULU ÜYESİ AV. ASLI ARIHAN - Şu anda gerçekten depreme geçme... Bunu benim bilmediğim, bana verilmeyen, sorumluluğumun olmadığı bir şeyle ilgili zan altında bayağı bir suçlama...

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Raporunuzda...

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ KADIN HUKUKU KOMİSYONU DÖNEM SÖZCÜSÜ AV. ASLI ÇELİKAĞ ÖZCAN - Öyle bir söylüyorsunuz ki...

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Sizin 2024 tarihli Birleşmiş Milletler Kadın Birimiyle ortak hazırladığınız rapor ama...

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ KADIN HUKUKU KOMİSYONU DÖNEM SÖZCÜSÜ AV. ASLI ÇELİKAĞ ÖZCAN - "Hazırladığınız..." dediğiniz raporda...

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Müsaade ederseniz ben sorumu tamamlayayım mı?

(Uğultular)

BAŞKAN MUSTAFA HULKİ CEVİZOĞLU - Değerli konuklar, vekilimizin söz hakkına müdahale etmeyelim, bir tamamlasın, söz hakkı size de gelecek. Zaten size soruyor, siz cevap vereceksiniz.

ANKARA BAROSU GELİNCİK MERKEZİ KOORDİNATÖR YÖNETİM KURULU ÜYESİ AV. ASLI ARIHAN - Hayır, biz yapmadığımız bir şeyi...

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ KADIN HUKUKU KOMİSYONU DÖNEM SÖZCÜSÜ AV. ASLI ÇELİKAĞ ÖZCAN - Ama rapora ilişkin...

BAŞKAN MUSTAFA HULKİ CEVİZOĞLU - Tamam, size cevap gelecek, zaten size soruluyor.

Buyurun Sayın Dora.

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Yine, raporda şiddet bildirimlerinin seyrek olması şiddet vakalarının az olmasıyla değil, deprem nedeniyle kamu hizmetlerindeki kesintiyle ilişkilendiriliyor.

Şimdi, burada zaten bir çelişki de söz konusu, birazdan buna da geleceğim ama hep kötü niyetli bir bakış açısı görüyoruz. Bir deprem yaşadık, biz ortak bir acıyla kenetlendik. Böyle bir dönemde, hayatta kalanlarımızın birbirine sarıldığı bir dönemde "Şiddet olaylarındaki bildirimlerin az olması acaba şiddetin olmayışından da kaynaklı olabilir mi?" diye bir soru sormak varken, kamu hizmetlerindeki kesintiyle ilişkilendirmeyi açıkçası ben çok iyi niyetli bulmadım çünkü bununla ilgili bir veri yok. Raporun hazırlanma aşamasındaki sürece baktığımızda verilerin nasıl elde edildiğine, hangi kurumlardan nasıl elde edildiğine ilişkin maalesef bir açıklama göremedim.

Yine, aynı raporda kadınların şiddete uğramaları hâlinde karakola gidebileceklerini düşünmeleri eleştirel bir bakış açısıyla ifade edilmiş. Elbette ki kolluk desteği kadına yönelik şiddet vakalarında başvurulabilecek bir yol olup niçin bunun eleştirildiğini çok anlayamadığımı da ifade etmek istiyorum.

Yine, biz depremi yaşamış Kahramanmaraşlılar olarak bizi oldukça hayrete düşüren suçlamalarla anıldığımızı da ifade etmek istiyorum aynı raporda. Deprem nedeniyle binalarımız yıkıldı. Bu nedenle, işte fiziksel güvenliğin olmadığından bahsedilmekte, kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddetin bu nedenle artabileceği, erken veya zorla evlilik vakalarının gündeme gelebileceği, insan ticareti, uyuşturucu kullanımı ve ticareti ile fuhşun da depremi takip eden süreçte artabileceğinden, bu yönde bir risk olduğundan, bölgede bu konuda duyumlar alındığından -"duyum" diyorum- bahsediliyor. Son derece asılsız, kanıtsız, duyum üzerinden hazırlanan bir raporda geçen ifade ki, dediğim gibi, BM Kadın Birimiyle birlikte hazırlanan bir rapor bu, ortak hazırlanan bir rapor. Deprem bölgesindeki vatandaşlarımızın açıkçası haysiyetine, insanlığına dil uzatan bir söylem olarak alıyorum ve bunu da esefle kınadığımı bildirmek istiyorum.

Yine aynı raporda aynen şu ifade var: "Kahramanmaraş'ta ise kurumlarda genel olarak şiddet başvurularında artış olduğu gözlemlenmektedir." Oysa aynı raporun önceki sayfalarında daha seyrek...

ANKARA BAROSU GELİNCİK MERKEZİ KOORDİNATÖR YÖNETİM KURULU ÜYESİ AV. ASLI ARIHAN - Başkanım, ben gerçekten bu kadar esefle kınanacak...

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Ama siz burada dinlemeyi bilmezseniz biz iletişim sağlayamayız.

ANKARA BAROSU GELİNCİK MERKEZİ KOORDİNATÖR YÖNETİM KURULU ÜYESİ AV. ASLI ARIHAN - İletişim olmuyor, siz bizi kınayıp duruyorsunuz.

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Ama ben soru hakkımı kullanıyorum ve siz buna müsaade etmiyorsunuz. Zaten her soruya siz cevap veriyorsunuz, her şeye konuşuyorsunuz, ilaveten sürekli sözümü kesiyorsunuz bakın.

BAŞKAN MUSTAFA HULKİ CEVİZOĞLU - Buyurun.

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Biz sizi hiçbir şekilde kesmeden dinledik ama, olmuyor.

BAŞKAN MUSTAFA HULKİ CEVİZOĞLU - Sonuç odaklı gidelim.

Buyurun.

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Lütfen...

Ben daha fazla uzatmak istemiyorum ve böyle bir raporu, dediğim gibi, hem bir Kahramanmaraşlı olarak hem depremin merkez üssü olan Kahramanmaraş'ın milletvekili olarak, bu tarz ifadelerle, küçük düşürücü, yargılayıcı, yaftalayıcı, hiçbir kanıta ve bilimsel veriye dayanmadan, şüpheler üzerinden, riskler üzerinden "Böyle olduğu düşünülmektedir." ya da "Böyle olduğuna yönelik duyumlar alınmaktadır." ibareleriyle, acı çeken, korkunç bir felaket yaşamış toplumun yaftalanmasına ilişkin üzüntülerimi ve teessüflerimi bildirmek istiyorum ve bu konuda da bir açıklama...

BAŞKAN MUSTAFA HULKİ CEVİZOĞLU - Kime yönelttiniz, Barolar Birliğine mi?

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Barolar Birliği Kadın Hukuku Komisyonuna çünkü dediğim gibi, 2024 tarihli bu rapor Birleşmiş Milletler Kadın Birimi ve Türkiye Barolar Birliği ortaklığıyla hazırlanmış olan rapor.

ALİYE TİMİSİ ERSEVER (Ankara) - Kadın Hukuku Komisyonundan burada arkadaşlarımız var mı acaba?

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Yani Barolar Birliği, ortak hazırlanmış olan rapor.

BAŞKAN MUSTAFA HULKİ CEVİZOĞLU - Tabii tabii, Türkiye Barolar Birliği Kadın Hukuku Komisyonundan arkadaşlarımız, konuklarımız oradan, tabii.

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Türkiye Barolar Birliği ortaklığıyla hazırlanmış olan rapor.

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ KADIN HUKUKU KOMİSYONU DÖNEM SÖZCÜSÜ AV. ASLI ÇELİKAĞ ÖZCAN - Türkiye Barolar Birliğinin düzenlediği bir proje olmayıp şimdi her projede bu...

BAŞKAN MUSTAFA HULKİ CEVİZOĞLU - Evet, buyurun.

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ KADIN HUKUKU KOMİSYONU DÖNEM SÖZCÜSÜ AV. ASLI ÇELİKAĞ ÖZCAN - Kadınların adalete erişimi kapsamında Avrupa Birliği destekli, baroların da katıldığı bir program vardır. Bunda direkt biz iş birlikçi baro olarak değil, ana sponsor Avrupa Birliği ve onun bünyesinde yapılan eğitimdir. Bu eğitimlere ben de bireysel anlamda katıldım, hatta önümüzdeki hafta sonu yine iki günlük bir stratejik davalama eğitimi var ama bunun TÜBAKKOM ya da Barolar Birliğiyle alakası yok.

Şimdi, orada Adıyaman 4 bölgede... "Tutor"luk anlamında Adıyaman, Hatay bendeydi deprem döneminde. Kadınların adalete erişimiyle ilgili yaptığımız projeyi ben burada kendi şahsımda anlatıyorum, Barolar Birliğiyle alakalı değil. Bütün avukatlara fon sağlanması, adli yardımdan fon sağlanması adına yapılan eğitimler de oradaki avukatların girdiği hususlardır. Ama buna ilişkin şiddete maruz kalınmasına yönelik değil, tamamen kadınların adalete erişimi kapsamında, adli yardım dışında kalan ücretlerin Avrupa Birliğinden fonlanması ve şiddet dosyalarına bu doğrultuda fonlama sağlanması için yapılan bir şey ama bahsettiğiniz raporda, şimdi bizim size sunduğumuz sunumlarda öyle bir şey görmedim.

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Hayır, ben internet sitenizde yayınladığınız...

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ KADIN HUKUKU KOMİSYONU DÖNEM SÖZCÜSÜ AV. ASLI ÇELİKAĞ ÖZCAN - İnternet sitesinden... Onun notunu alayım ben ama...

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - ...Birleşmiş Milletler Kadın Birimiyle ortak yayınladığınız rapordan bahsediyorum. "Türkiye Barolar Birliği ortaklığıyla" ifadesi geçiyor.

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ KADIN HUKUKU KOMİSYONU DÖNEM SÖZCÜSÜ AV. ASLI ÇELİKAĞ ÖZCAN - Konunun şiddetle olayını algılayamadım ben. Konunun şiddetle...

ZUHAL KARAKOÇ DORA (Kahramanmaraş) - Oradaki ifadeleri okuduk ya size tek tek "Raporda bu ifadeler yazıyor." diye.

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ KADIN HUKUKU KOMİSYONU DÖNEM SÖZCÜSÜ AV. ASLI ÇELİKAĞ ÖZCAN - Şiddet dosyaları kapsamında bize gelen, kişilerin verdiği bilgilerdir onlar ama onun notunu alayım ben.

BAŞKAN MUSTAFA HULKİ CEVİZOĞLU - Daha sonra yazılı olarak da Komisyona sunabilirsiniz, şimdi de cevap verebilirsiniz.

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ KADIN HUKUKU KOMİSYONU DÖNEM SÖZCÜSÜ AV. ASLI ÇELİKAĞ ÖZCAN - Yok, şimdi önümde rapor olmadığı için Başkanım, ben de hangi konuda, ne söyleyeceğim hususunu da bilmiyorum.