HASAN ÖZTÜRK (Bursa) - Aslında sorunun içinde ilerleyen safhalarda ortaklaştık Sayın Başkanım. Aslında genel veri, açık veri, işte, verilerin standartlaştırılması konusu bence en büyük problemlerimizin başında geliyor. Devletin işte, kullandığı tüm sistemlerde yani kamunun kullandığı farklı bakanlıkların farklı veri tabanları, bu veri tabanlarının verileri tutma şekilleri, seviyeleri, kırılımları ama bunların dışında, dünyada bu genel veriyi... "Genel veri nedir?" gibi bir de tanım konusunda işte, Avrupa Birliğinin bu yapay zekâ tüzüğünde bahsediliyor biraz ama bunlarla ilgili, standartlarla ilgili dünyada örnekler var mı?

Bir de tabii ki verinin sahipliği ve sorumluluğu önemli. Şimdi, büyük, yoğun bir veri oluşturmuşuz. Bu veriyle ticari ürünler veya ticari sonuçlar elde edildiğinde bunların telif hakkı veya bunun bir hakkı veya haklılığı konuları dünyada nasıl konuşuluyor?

Standartlaştırmayı zaten sordum.

Doğruluk ve sahiplik konusunda örnekler var mı? Yani biz tabii çok yeni bir konu olduğunun farkındayız ama evet, var mı örnek hiç?

AÇIK VERİ VE TEKNOLOJİ DERNEĞİ YÖNETİM KURULU BAŞKANI BİLAL EREN - Evet, yeni bir konu Sayın Vekilim. Avrupa Birliği bu konuda, regülasyonlar, yönetmelik, mevzuat onlara çok önem veren bir birlik olduğu için bu konuda çok ciddi çalışmalar yapıyorlar. Dediğim gibi, farklı disiplinlerden insanlarla "open data" regülasyonlarını, açık veri regülasyonunu yayınladılar. Merkezî yönetim dikte ederek 34 ülkenin de açık veri programına sahip olmasını... Bunu sadece teknik bir mesele olarak düşünmemek lazım, kültürel bir mesele, ilk önce oradan başladılar. Hani ilk önce kültür, sonra politika, hukuk, hukuki engellerin... Çünkü kişisel veriler veya GDPR, Avrupa'daki yansımasıyla çeşitli kamu kurumlarınca zorlayıcı bir şey olarak düşünülüyor ve biraz önceki tartışmamıza... Ama Türkiye'de üretilen ceviz miktarını her sene, her ay açıklamamızın bir zararı olmaz bize yani faydası olur. Dolayısıyla, o fayda zarar analizini de yaparak, biraz önceki mekanizmalardan ayrı tutarak regülasyonlar yayınladılar ve Avrupa Birliği bu konuda takip edilebilecek dikkate değer çalışmalar yapıyor. Tüm ülkeler açık veri programına sahip, ilk önce kültür, sosyal anlamda yaptılar sonra da teknik zorlukları aştılar. Biraz önce söylediğiniz şeylerin hepsi aşılacak problemler.

HASAN ÖZTÜRK (Bursa) - Teknik zorlukları aştılar mı?

AÇIK VERİ VE TEKNOLOJİ DERNEĞİ YÖNETİM KURULU BAŞKANI BİLAL EREN - Evet, teknik sorunları da aştılar, bir veri standardizasyonu, yol haritası dokümanı yaptılar. Bütün şeyler, mesela, dediler ki çok teknik şeyleri anlatmak istemiyorum: "PDF bir açık veri değildir, PDF makine okunabilir değildir, onu excel yapalım." İşte, lokasyon verirsiniz "JSON" diye tabir ettiğimiz bir veri seti yaptılar; veri setlerinin formatlarını da belirlediler ve onu çevirecek basit uygulamalar var, tabii, eğitimli 2-3 kişiyle bunu yapabilirsiniz hatta bir ülkenin açık bir portalını iddia ediyoruz uzman 2-3 kişiyle de yönetebilirsiniz. Başlangıç seviyesi olur tabii ki sonra bütün kamu kurumları buna dâhil olarak bu, başka bir seviyeye gidebilir, buradan değer üretilir. Geçen 2016 ile 2024 arasında 100 milyar euroluk tasarruf yaptı Avrupa Birliği kendi kamu yönetiminde, kazaları önlemede, hayatları kurtarmada, tasarruf etmede. Bakın, ülkemizde bugün yolsuzluklarla ilgili... En büyük şeffaflık, zaten açık verinin en büyük şeylerinden bir tanesi o, sosyal anlamda. Avrupa Birliği bu konuda çok mesafe katetti, yayınlama... Hatta şöyle bir tartışma var, biraz uç bir tartışma: Kamu, bir belediye veya merkezî hükûmet verisini yayınlamazsa, bir belediye nasıl çöp toplamazsa bunun karşılığı var, cezası var, işte, görevini yapmadığı için sorumlular hakkında artık ne yapılacaksa verisini yayınlamayan yerel yönetimlere idari işlem uygulanıyor, şu şu verileri yayınlamayan yani o seviyeye geldiler ama kamunun verisini yayımlamak zorundasın bir görev olarak. Dolayısıyla, teknik bahsettiğiniz konuların hepsi basit ve aşılabilecek konular. En önemli şey, o kültürel devrimi yapabilmek diye düşünüyorum.