Komisyon Adı | : | DIŞİŞLERİ KOMİSYONU |
Konu | : | İstanbul Milletvekili Numan Kurtulmuş'un; Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Irak Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi (2/2344) |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 14 .11.2024 |
ALİ ŞAHİN (Gaziantep) - Sayın Başkanım, Değerli Bakanım; Kalkınma Yolu Projesi sadece Türkiye'ye ve saydığımız dört ülkeye değil aslında bütün bir bölgeye hem ekonomik anlamda hem istikrar anlamında çok ciddi katkıları bulunacak ve canlandıracak bir proje. Aslına bakarsanız, proje üç Bakanlığımızı ilgilendiriyor; hem Ulaştırma Bakanlığını hem Ticaret Bakanlığını hem Dışişleri Bakanlığımızı. Bu anlamda, ben fırsat bulduğum bu üç Bakanlıkla alakalı tüm görüşmelerimizde her fırsatta bir noktanın altını çizmeye çalışıyorum. Aslında ya ben çok anlamlı ve değerli buluyorum ya bana çok anlamlı ve değerli geliyor veya Bakanlıkta o beklediğim etkiyi göremiyorum açıkçası; o da şu: Şimdi, Çin ile Pakistan arasındaki Çin-Pakistan Ekonomik Koridor Projesi (CPEC) var. Aslına bakarsanız, aslında bu sadece bölgesel anlamda değil küresel anlamda bütün ekonomik plakaları yerinden oynatacak, bütün ekonomik ilişkileri, siyasi ilişkileri, ticari ilişkileri yerinden oynatacak ve yeni bir süreç başlatacak bir proje. Şöyle ki: Çin, Orta Doğu ve Afrika, Avrupa pazarına Güney Çin Denizi üzerinden, Hint Okyanusu üzerinden on iki günde ulaşabiliyor yani hem enerjiye hem de Orta Doğu, Afrika ve Avrupa pazarlarına on iki günde ulaşabiliyor. Artı Güney Çin Denizi güzergâhı Çin açısından son derece riskli; oradaki o Tayvan gerilimi, Amerika'yla olan, süren gerilim o rotayı Çin açısından çok riskli hâle getirmiş durumda. Çin buna alternatif olarak Çin-Pakistan Ekonomik Koridor Projesi'ni hayata geçirdi ve tamamladı; toplam bütçesi 62 milyar dolarlık olağanüstü bir proje. Çin'in güneybatı kısmı, Kaşgar Bölgesi'nden başlayıp Pakistan'ın kuzeyinden aşağı inerek Gvadr Limanı'na, Basra Körfezi'ne, Hürmüz Boğazı'na yaklaşık 3 bin kilometrelik hem demir yolu hem kara yolu hem enerji hattı hem de çeşitli bölgelere havalimanı kurulmasını öngörüyordu ve tamamlandı proje. Şu an Çin Avrupa pazarına ve Orta Doğu, Afrika pazarına on iki gün yerine üç günde ulaşabiliyor, bütün ürünlerini üç günde bu pazarlara ulaştırabiliyor. Ve daha da önemlisi, ihtiyacı olan enerjiye Hürmüz Boğazı üzerinden, Gvadr Liman'ı üzerinden direkt ulaşabiliyor.
Şimdi, bu, olağanüstü bir proje, tamamlanmış durumda ve Türkiye açısından da dost bir ülke olan Pakistan'ın üzerinde gerçekleştirilmiş bir proje. Aslına bakarsanız, Kalkınma Yolu projemizin tam başladığı noktada biten bir proje aynı zamanda. Yani biz Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru Projesi'ni...
KAMİL AYDIN (Erzurum) - Helal olsun Aliciğim, bu yolu da Pakistan'a çıkardın ya...
ALİ ŞAHİN (Gaziantep) - Yani şöyle: Umarım Bakanlıklarımız da sizin gibi algılamazlar Kamil ağabey.
Değerli Vekilim, şimdi, gerçekten çok kıymetli bir proje, 62 milyar dolar harcanmış, tamamlanmış ve tam da Kalkınma Yolu Projesi'nin başlayacağı noktada bitmiş bir proje. Aslında Kalkınma Yolu Projesi'yle entegre edildiğinde, bir araya getirildiğinde Kalkınma Yolu Projesi'nin etkisini 4-5 kat daha da artırabilecek bir proje. Yani Türkiye'nin bir şekilde iki projeyi entegre ederek oradaki o projenin bir parçası olarak Kalkınma Yolu Projesi'nin etkisini daha da fazla artırması gerektiğine inanıyorum.
Teşekkür ediyorum.