| Komisyon Adı | : | SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Niğde Milletvekili Cevahir Uzkurt ve Kars Milletvekili Adem Çalkın ile 132 Milletvekilinin Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/2859) |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 15 .01.2025 |
TÜRKER ATEŞ (Bolu) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, değerli bürokratlar; çoğunluğu TÜBİTAK'ı ilgilendiren, KOSGEB'in de bulunduğu kanun maddeleri içeren kanun teklifini görüşmek üzere Komisyon olarak bir araya geldik.
Dün bürokrat arkadaşlarımızla birlikte çok verimli bir toplantı yaptık. Gerçekten sorunlar belli, net. Maddelerde zaten çok problemli maddeler yok ama önümüzde şöyle bir sorun var, az önce diğer vekiller de söyledi, vekil arkadaşlarımız da söyledi: Torba yasaların gerçekten önünde bir sıkıntı var. Anayasa Mahkemesi her an her şeyi iptal etme yetkisine sahip ve bu kanun tekrar gelebilir ama aldığımız notlara bakıldığında en önemli not şu benim için: Şu anda bütün maddeler, 9 madde de geçse Anayasa Mahkemesi yine itiraz edebilir, maddeleri tekrar sorgulayabilir düşüncesindeyim. Tam olarak, net olarak sonuca gidilmiş değil. Bu önümüzde bir problem hem de bizim enerjimizi tüketiyor. Verimli çalışabilme noktasında da bu sorunları çözerek, tek tek yani kanun hükmünde kararnameyle, torba yasayla değil de direkt kanunlarla gelse, Meclise gelse biz bunları değerlendirsek diye düşünüyorum.
Gelelim TÜBİTAK'la ilgili konuya. TÜBİTAK hakikaten ülkemizin göz bebeği olan kurumların başında geliyor. 2025 yılında bütçesine bakıldığında 56,5 milyar liralık bütçesi olan, en çok kaynak ayrılan 5 özel bütçeli kurumdan bir tanesi. 21'inci yüzyılın dünyasında önde gelen ekonomilerden biri olmak istiyorsak TÜBİTAK'ın faaliyetlerini, işlevlerini artırmamız gerekiyor.
TÜBİTAK'ta her şey bu kanunla, buradaki düzenlemelerle düzelecek mi? Hayır, düzelmeyecek ama bir bütçesi var. Bu bütçeyi de sağlıklı kullanabildik mi kullanamadık mı, onun da kriterleri var. Burada performans kriteri var, bunu görmemizde fayda var, bunu biliyorsunuzdur.
Burada Cevahir Bey olsaydı da konuşsaydık. "2024 yılında planlanan, 15 bin destek kararı verilen üniversite sanayi iş birliği, AR-GE ve yenilik projesi sayısı." diyor. Gerçekleşen 6.500, bu kaynak doğruysa. Bu rakamlara baktığınızda böyle bir bütçeyi çok sağlıklı kullanmadığımızı görebiliyoruz.
BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Bu kaynak nereden Sayın Vekilim?
TÜRKER ATEŞ (Bolu) - Burada, sizin Bakanlığın şeyi. Bunu arkadaşlara dağıtabilirim.
Öncül araştırma kapsamında desteklenen araştırmalarda Avrupa Araştırma Konseyinden fon almayı başaran araştırma oranı hedeflenen, 2024'te planlanan 60, gerçekleşen 4; 2025'te de 4 diye gitme hedefi koymuşuz yani daha reel bir şey koymuşuz. Hedefler çok afaki midir, yoksa engeller nedir, ne değildir? Aslında işlevselliği arttırabilmek için, bu hedeflerin tutabilmesi için başka şeyler de az önce Ednan Bey'in söylediği gibi bu kanuna ilave edilmeliydi diye düşünüyorum.
Yani kurum bizim kurumumuz, önemli bir kurum. Bakıyorum, üstün yetenekli öğrencilere verilen burslar var. 2010 yılında 2 asgari ücret veriliyormuş öğrencilere, şu anda 1 asgari ücret. Şu anda asgari ücretin de çok sağlıklı olmadığını hepimiz biliyoruz. Enflasyonda çok sıkıntı yaşadığınızı da yani enflasyon oranlarında iyileştirilemediğini de biliyoruz. Açık, net söylemek gerekirse kurumun daha işlevsel çalışabilmesi için bu düzenlemede başka notlar bu maddelerin içerisine konulmalıydı.
2018 yılında bildiride "420 milyar dolar ihracatımız olacak." diye konuşma yapmışız ama 2023'te 255,7 milyar dolar, 2024'e baktığımızda yüzde 2,5 artışla 262 milyar dolar ihracatımız olmuş. İhracatımızda yüzde 62 sapma var. Bunun en önemli sebebi... "Yüksek teknoloji ürünlerin yüzde 4 seviyesinde olan payının yüzde 15'e çıkaracağız." diye konuşmalarımız var. Yani yüksek teknolojiyle bir ihracatımız söz konusu değil. Bu rakamlara, hedeflere ulaşmamız mümkün değil. TÜBİTAK burada inisiyatif almalı, ne gerekiyorsa bizler de destek verelim ama iyileştirme noktasında hep beraber göz bebeği noktasına getirelim TÜBİTAK'ı.
Diğer konulara girmek istemiyorum açıkça söylemek gerekirse, arkadaşlarımız şey yaptı ama TÜBİTAK konusu bizler için önemli. AR-GE, inovasyon gelecek için önemli.
Sayın Bakanım da burada iken -daha önce Bakanlık yaptı-TÜBİTAK ve KOSGEB desteklerinin önemini dile getiriyoruz. Mehmet Şimşek ve ekibinin uyguladığı ekonomi programı sanayi sektörünü gerçekten sıkıntıya soktu. Hepimiz görüyoruz Sayın Bakanım yani bunu sizler daha iyi biliyorsunuz. Yüksek faize dayalı sıcak para girişiyle bir ülkenin ekonomisinin, sanayisinin yüzü gülmesi mümkün değil çünkü bu politika üretimi öldürüyor, yatırımcının elini kolunu bağlıyor, sanayisizleşmeye yol veriyor. Şimşek bu programdan acil vazgeçmeli.
1980 yılında dünyada neredeyse hemen hemen her ülkede bu program uygulanmış ama maalesef herkes bırakmış. Bu programdan acil vazgeçilmeli. "Rezervler artırıyor, cari açık azalıyor." Konuşuyoruz, ediyoruz ama rezervlerin artmasının sanayicilere hiçbir yararı yok. Sanayici sermayeye ulaşamıyor, üretimi destekleyemiyor. Az önce AR-GE'deki çalışmaların gerçekleşmesine baktığımız zaman... Rakamları tutturamıyoruz. Her tarafta sıkıntı var.
Ben hepinize teşekkür ediyorum. Maddelerde de ufak notlar vermek isterim.
Saygılar sunuyorum.
BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Başkanım, teşekkür ediyorum.
Yalnız, oradaki 420 milyar dolar; mal ve hizmetin toplamı.
TÜRKER ATEŞ (Bolu) - Evet, toplamı; mal ve hizmet dâhil.
BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Evet ama 260 sadece mal ihracatı. Dolayısıyla o rakamlar...
TÜRKER ATEŞ (Bolu) - Yok, yok, onun değerlendirmesini yaparsak "hizmet ihracatı dikkate alındığında" diye...
BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Yüzde 60'lık sapma olmuyor yani.
TÜRKER ATEŞ (Bolu) - Yok, yine de oluyor.