| Komisyon Adı | : | DİJİTAL MECRALAR KOMİSYONU |
| Konu | : | Komisyon Başkanı Hüseyin Yayman'ın, Komisyonun bugünkü gündemine, dijitalleşmenin hayatın tüm alanlarını kuşattığına, 30 Ocakta yapılacak Komisyon toplantısına, Komisyonun dijital telifle ilgili çalışmalarına, milletvekillerine sanal bahis ve kumar siteleriyle ilgili gelen şikâyetlere, bahis ve şans oyunlarıyla ilgili yapılması gerekenlere, konunun partilerüstü olduğuna ve bugün yapılacak sunumlarda öğrenmeyi istedikleri hususlara ilişkin açıklaması |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 16 .01.2025 |
BAŞKAN HÜSEYİN YAYMAN - Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurul çalışmaları sabaha kadar devam ettiği için bugün biraz gecikmeli başladık. Hepinize yoğun ilginizden dolayı teşekkür ediyorum.
Bugün Netflix'in çok değerli temsilcileri Pelin Hanım ve Özgür Bey'i dinleyeceğiz ve gündeme dair sorulara cevap verecekler, milletvekillerimizin sorularına cevap verecekler.
Çok değerli milletvekillerim, çok değerli basın mensupları; bildiğiniz gibi, Türkiye Büyük Millet Meclisi Dijital Mecralar Komisyonu yoğun bir toplantı gündemi içerisinde çalışmalarına devam etmektedir. Gerçekten, dijitalleşme, artık sadece eğitimde, ticarette, kültürde, sanatta değil, hayatın tüm alanlarını kuşatan bir noktaya gelmiştir. Dijital bağımlılıktan oyun sitelerine, sanal bahisten dijital platformlara, sosyal medya platformlarından dijital geleceğe ve yapay zekâya dair sonsuzluk gibi bir ölçüde yoğun bir gündemle karşı karşıyayız.
Hemen sözlerimin başında, bu toplantı için katılımlarınızdan dolayı bir kez daha teşekkürlerimi ifade ederken 30 Ocakta Aile Bakanımız Komisyonumuza gelecek; çocukların bu dijital bağımlılıktan korunması, zararlı alışkanlıkların önlenmesi, oyun siteleriyle ilgili yapılacak düzenlemeler ve sosyal medyaya giriş yaşı olarak bir yaş tayin edilmesi meselesinde Komisyonumuza Bakanlığın çalışmaları hakkında bilgiler verecek.
Çok değerli milletvekillerim, şunu ifade etmek isterim: Komisyonumuzda çalışmaları olgunlaşan birkaç husus var, sadece başlık olarak değineceğim. Birincisi, bu dijital telif meselesi. Artık çalışmaların sonuna geldik, hep bunu söyledik ama gerçekten artık sonundayız ve emek hırsızlığının önüne geçmek, gerçek gazetecileri koruyup, birtakım içerikleri alarak onun üzerinden, başkasının emeği üstünden gazetecilik yapanları birbirinden ayırmak istiyoruz. Teknolojinin gelişmesiyle beraber, gerçekten hayatımızın tamamen değiştiğini çok iyi bilmektesiniz. Türkiye Büyük Millet Meclisimizde de bildiğiniz gibi Yapay Zekâ Komisyonumuz kuruldu, ilk toplantısını yaptı, çalışmalarına başladı ve inşallah onlar da çalışmalarına devam edecekler.
Şimdi, değerli milletvekillerimle toplantıya başlamadan önce de konuştuk, Türkiye Büyük Millet Meclisi milletimizin iradesinin tecelli ettiği bir yerdir, siyasetin merkezi Türkiye Büyük Millet Meclisidir ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin öznesi de milletin temsilcileri olan milletvekilleridir. Neredeyse tüm milletvekillerimize doğulusu batılısı, kuzeylisi güneylisi bu sanal bahis ve kumar siteleriyle ilgili her gün onlarca yüzlerce şikâyet telefonu gelmektedir. Artık bu konu, gerçekten, bir millî güvenlik sorunu hâline gelmiştir. Aileler yok olmakta, aileler dağılmakta ve kamu düzeni bozulmakta, intiharlara varan birtakım olaylara biz şahit olmaktayız. Bunlar tekil olaylar değildir, bunlar artık toplumu bir yara olarak ele geçiren, kanser hücresi olarak ele geçiren, maalesef, olumsuz gelişmelerdir. Maalesef, dijitalleşmenin de böyle bir olumsuz tarafı bulunmaktadır. Özellikle, kolay para kazanma, şans oyunları, bahis ve cezbedici para kazanma yolları insanlara çok cazip gelmektedir. Bir emek vermeden, bir çaba göstermeden, bir uğraşı vermeden kolay para kazanma anlayışı, maalesef, bir hastalık olarak toplumumuza sirayet etmiştir.
Bahis ve şans oyunlarının oynanması bireysel ve toplumsal alanda da derin izler bırakmaktadır. Bireysel anlamda kumar, bahis ve şans oyunlarına karşı duyulan kişisel istek, tutku bunun alışkanlık hâline gelmesine ve kaybetme durumunda hem kişisel hem ailevi hem de toplumsal bir çöküntü, yıkıntı ve depresyon durumunun yaşanmasına neden olmaktadır. Aileler dağılmaktadır, aileler yok olmaktadır ve ailelerin, anaların, babaların en büyük talebi; devletin, Türkiye Büyük Millet Meclisinin yasa koyucu olarak bu konuda muhakkak inisiyatif almasıdır.
Değerli arkadaşlar, bahis ve şans oyunları gelişen teknoloji ve teknik imkânlar dâhilinde her geçen gün âdeta daha da büyümektedir. Hızla gelişen bu pazarın ekonomik boyutu ise ürkütücü bir hâl almaktadır. Bu noktada, bahis ve şans oyunlarıyla mücadele için de etkin bir iç hukuk mekanizmalarının kurulması, bunların sağlıklı işleyişinin temini, denetleme mekanizmalarının eksiksiz çalışması ve ilgili kamu kurum kuruluşlarıyla iş birliği yapılması gerekmektedir.
Değerli milletvekilleri, tabiri caizse, devletin yazılımını bu konuda güncellememiz gerekmektedir. Analog dönemin hukuksal mevzuatı, geçmiş dönemin pratikleri ve düzenlemeleri bugün bu sanal kumar, bahis konusunda geride kalmaktadır. Bir anlamda, bizim bu saydığımız hukuksal, yönetsel, siyasal içerikleri, çerçeveyi yeniden yapılandırmamız, tabiri caizse "update" etmemiz gerekmektedir. Almanya'da şans oyunlarıyla ilgili hukuksal ve yasal çerçeveler düzenlenmiştir. Kumar ve bahis bağımlılığını önlemek için, gençlerin korunması için ve çekiliş işlemlerinin doğru biçimde yapıldığından emin olmak için yasa dışı, merdiven altı oyunlara alternatif olacak şekilde oyun teklif etmek aracılığıyla piyasayı düzenlemek istemektedirler. Yine, Fransa'da birtakım düzenlemeler bulunmaktadır. İngiltere'de yine Birleşik Krallık Reklam Standartları Kurulu tarafından düzenlenmiştir buradaki çerçeve ve söz konusu standartlarla çocukların, savunmasız grupların ve 18 yaşın altındaki gençlerin kumar ve bahis oyunlarından korunması ve sömürülmelerine engel olunması amaçlanmıştır.
Kumarın ve bahis oyunlarının yukarıda sayılan birçok olumsuz etkisi bulunmaktadır. Bu nedenle, kumar, bahis ve şans oyunlarının ülkelerin kendi iç hukuk mekanizmalarından ayrı olarak bir küresel problem olarak ele alınması gerekli kılınmaktadır. Gerçekten, bugün yaşadığımız sorunlar konusunda Türkiye'de bir düzenleme yaptığınızda birtakım VPN adresler almak suretiyle; İngiltere'deki Almanya'daki, Fransa'daki, Bulgaristan'daki sanal bahis ve sanal kumar sitelerini takip etmek suretiyle ele alınmaktadır. Dolayısıyla, bugünkü konumuz bu olmamakla beraber, bizim, muhakkak bu konuları Türkiye Büyük Millet Meclisinde ele almamız ve bu konuyla ilgili çalışmaları siyasetüstü bir mesele olarak irdelememiz gerekmektedir. Aksi takdirde, gerçekten... Çocuklarımızın, ailelerimizin korunması bizim için olmazsa olmazdır. Söyledik, daha önce de söylüyoruz: AK PARTİ, MHP, CHP, DEM PARTİ, İYİ Parti, YENİ YOL Partisi, bunlardan bağımsız bir meseleyi ele almaktayız. Çocuğun korunması, ailenin korunması, kadının korunması, ötekileştirme, siber faşizm, dijital zorbalık, ergen mobbingi, dijital bağımlılık ve nefret suçlarının önlenmesi noktasında bunlar bizim olmazsa olmazlarımızdır. Bu, hep ifade ettiğim gibi, partilerüstü bir konudur ve böyle ele almak gerekmektedir.
Ben milletvekillerimize de sizin huzurunuzda şükranlarımı sunuyorum. Gerçekten, bu konuda çok güzel bir tavır sergilemektedirler. Milletimizin beklediği de budur. Sanal bahis konusunun partiler arası rekabete kurban edilmesi mümkün değildir. Çünkü, bu, artık, bir ulusal güvenlik meselesi hâline gelmiştir.
Çok değerli misafirlerimiz, şunu belirtmemiz gerekiyor: Türkiye'nin sorunları bizim de sorunlarımızdır; halkımızın sorunları, ailelerin sorunları bizim de sorunlarımızdır. Biz de bu milletin çocukları olarak parti ayrımı gözetmeksizin bu sorunları gündeme alıyoruz, almaya devam ediyoruz.
Bugün sunumlarını yapmak üzere Netflix platformunun Türkiye direktörü arkadaşlarımız burada. Şimdi sözü onlara vereceğim, daha sonra da milletvekillerinin sorularını alacağım. Bütün kamuoyu bu toplantıya odaklanmış durumda ve herkes, Netflix'in topluluk kuralları nelerdir; ailenin korunması, çocuğun korunması, kamu düzeninin korunması ve bu içerikler konusunda özellikle cinsiyetsizleştirme meselesi ve birtakım başka kurumların yazılımlarının olması ya da desteklenmesi konusunda... Ben de bunu sözlerimin başında milletvekillerime de öncülük etmek bağlamında ifade etmek isterim. Daha önce de konuştuk. Buraya, sağ olsun, diğer platformlar da geldiler, teşekkür ederiz ama milletvekillerimin ısrarla beklediği husus şu: Bu dijital platformlar Türkiye'de ne kadar personel çalıştırmakta, ne kadar vergi ödemekte, Türkiye'yle ilişkileri hangi düzeyde, hangi vizyon belgesine sahipler; bu konularda milletvekillerimizin gerçekten çok -ben önemsiyorum- varoluşsal soruları var. Ben de çok fazla sözü uzatmak istemiyorum; milletin asıl temsilcilerine, milletvekillerimize sözü bırakacağım.
Bu duygu ve düşüncelerle, bir kez daha misafirlerimize hoş geldiniz diyorum.
Halkın sanatçısı, Türkiye'nin sanatçısı Ferdi Tayfur'a -ben de çok severdim, öğrencilik yıllarımda Gülhane konserine gitmiştim Başkanım- bir kez daha Allah'tan rahmet diliyorum.
Türkiye siyasetinin önemli isimlerinden Ahmet İyimaya Başkanımıza da bir kez daha Allah'tan rahmet diliyorum.
Pelin Hanım, size ne kadar süre yeter sunumunuz için, yirmi dakika yeter mi?
NETFLIX KAMU POLİTİKALARI DİREKTÖRÜ PELİN MAVİLİ - Biraz daha uzun olabilir mi Başkanım? Otuz dakika kadar sürüyor bizim yaptığımız sunum genelde ama toparlamaya çalışırım.
BAŞKAN HÜSEYİN YAYMAN - Tamam, yirmi beş dakika olsun.
NETFLIX KAMU POLİTİKALARI DİREKTÖRÜ PELİN MAVİLİ - Tamam, bir iki videomuz var, onları biraz kısa tutarız.
BAŞKAN HÜSEYİN YAYMAN - Çünkü şöyle: Yani bu, dedik ya, algoritmayı yenilemek, yazılımı... Eskiden monolog bir toplantı düzeni vardı; Başkan oturur, konuşur, toplantı biter, dağılır. Bizimki öyle değil. Sunumlar kısa olsun, soru ve cevaplar olsun, interaktif bir biçimde biz süreci yönetelim.
Söz sizin. Tekrar teşekkür ediyoruz.
Buyurun efendim.