Komisyon Adı | : | (10/1899,1900,1901,1902,1903,1904) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
Konu | : | SGK Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürü Eren Usul'un, sağlık hizmetlerinin finansmanı, özel sağlık hizmetleri sunucularının nasıl finanse edildiği, yoğun bakım tedavisi geri ödeme kural ve kriterleri, fatura ve eki belgelerin incelenmesi, risk analizine yönelik veri çalışmaları ve yoğun bakım tedavisi tahakkuk tutarları hakkında sunumu |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 08 .01.2025 |
KAYIHAN PALA (Bursa) - Teşekkürler Sayın Başkan.
Kök nedeni saptayalım, aslında burada temel sorun genel sağlık sigortasının artan düzeyde özel sektörden hizmet satın almasıyla ilgili. Dolayısıyla, bunu bir kere saptayalım ama ben konuyu dağıtmadan özellikle sizin sunumumuzla ilgili birkaç noktada soru sormak isterim.
Bir tanesi, bu daha önce soruldu ama kayıtlara tekrar geçsin: Sistematik ve süreklilik kavramı ne zaman gündeme geldi? Genel sağlık sigortası ilk gündeme geldiğinde özel sektörle yapılan anlaşmalarda bir problem yaşanması hâlindeki müeyyideler daha farklıydı, bunlar ne zaman değiştirildi ve hangi gerekçelerle değiştirildi; bunların açıklanmasında yarar var. Ayrıca, siz üç yıl süreyle fesihten söz ettiniz. Örneğin, çok yüksek sayıda özel sağlık kuruluşuyla anlaşmanız var, üç yıl süreyle fesih alan kurum sayısı kaç? Bunların ne kadarı İstanbul'da?
Bir başka önemli kavram, doğru anladıysam, vakıf üniversitelerinin hastanelerini de kamu sayıyorsunuz. Doğru mu?
SGK GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRÜ EREN USUL - Evet.
KAYIHAN PALA (Bursa) - Bakın, bu doğru değil çünkü kamu olabilmesi için kamu kurumunun olması lazım, vakıfların hepsinin hizmet sunduğu hastaneler özel hastaneler, onlar Sağlık Bakanlığı mevzuatına göre özel hastane sayılırken sizin kamu saymanız burada bir kötü kullanımı daha fazla gündeme getiriyor, özellikle bu konuyu vurgulamak isterim.
Çok önemli bir kavramdan, sunumda MEDULA'da 2016'dan bu yana kontrolden söz ettiniz. Bakın, elimde -isterseniz verebilirim ama Sayın Kurum Başkanı da benden daha iyi bilir, Teftiş Kurulu Başkanı da- kurumun kendi müfettişleri tarafından yapılmış soruşturma sonuçları var, şöyle: Bir hastanedeki yatak sayısından fazla hasta faturalandırılmış. Şimdi, 2016'dan bu yana, bu kadar ciddi kontrol varsa, bir hastanenin yatak sayısı da Sağlık Bakanlığına göre belli yatakla ruhsatlandırılmışsa -pandemi dönemini dışarıda tutarak konuşuyorum- siz yatak sayısından fazla size faturalandırıldığını niye anlayamıyorsunuz, niye ortaya koyamıyorsunuz da bu bir biçimde süreklilik gösteriyor; bunu da söylemek isterim.
Bir başka soru şu: Örneklemeden söz ediyorsunuz haklı ve doğal olarak, bütün faturaların incelenmesi söz konusu değil, bu örneklemeyi neye göre yapıyorsunuz? Bir "random" örnekleme mi yoksa sorun çıkaran kurumlar, kuruluşlar, iller bazında özel bir tabakalandırma örnekleme yöntemi kullanıyor musunuz? Çünkü bizim yenidoğan soruşturmasından edindiğimiz izlenim bu örneklemenin pek ihtiyaca yanıt vermediği biçimindedir.
Çok önemli bir soru, az önce soruldu: Vefat sonrası faturalandırma... Lütfen, bu raporlardan en azından sonuncusunu bizimle paylaşın. Gerçekten bu sizin söylediğiniz saatlerle ilgili mi, yoksa başka bir problem mi var? Çünkü bu problemi şuradan önemsiyorum: Eğer sistemde bir açık varsa, ki sizin sunumuzdan anladığımıza göre sistemde ciddi açıklar var, bu açıkların başka şekilde de kullanılması, kurumun zarara uğratılması ve bu amaçla kötü kullanıma açık çetelerin kurulabilmesi söz konusu olabilir. Aynı şekilde, yoğun bakımda yatan bir hastaya aynı gün farklı bir tesisten faturalandırma yapılması yoğun bakım kavramının ortadan kaldırılması anlamına gelir. Bir kişi yoğun bakımdaysa başka bir tesis tarafından kendisine faturalandırma -diyaliz de dâhil- olmaması gerekir. Eğer böyle bir durum varsa, kurumun o sağlık kuruluşuyla anlaşmasını iptal etmesi gerekir, siz yoğun bakımdaki bir hastaya diyaliz uygulayamayacak bir kurumla anlaşmamalısınız. Bu, sağlık hizmetlerinin doğasına aykırı bir şey. Dolayısıyla, bunların özellikle vurgulanmasında yarar var.
Bu arada size son iki sorum şudur: Birincisi, özel sektörde yenidoğan ödemesi fazlalığı. Siz, oransal yatak sayısı ve kurum sayısı vermemiş olmanıza rağmen burada çok ciddi bir şekilde bizim gözümüze çarpıyor, sizin gözünüze çarpmadı mı? Bu, yıllardır bir sıkıntının varlığını ortaya koyuyor, neden bu sürece müdahale edilmedi? Sırf teftiş açısından söylemiyorum, Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü açısından söylüyorum, bu soruya yanıt almak isteriz.
Son olarak da bu tahakkuk tutarlarını neden 2022'den başlattınız, değerli meslektaşım sordu, ben de sormuş olayım çünkü tahakkuk tutarlarındaki değişimi anlayabilmek için en azından on yıllık bir zaman serisine ihtiyaç var. Üstelik, bu zaman serisini tek başına TL üzerinden, tahakkuk tutarları üzerinden değil; yatak sayıları, hastane sayıları ve buradan yararlanan sigortalı sayıları üzerinden de değerlendirmek gerekir ki gerçekçi ve nitelikli bir analiz yapabilelim.
Teşekkür ederim.
SGK GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRÜ EREN USUL - Teşekkür ederim Sayın Vekilim.
Sayın Vekilim, ilk sorunuzla başlayacak olursak, bu müfettişlik raporuyla, hani, sık kontrol 2022 yılı Haziran ayı itibarıyla sözleşmelerimize eklenmiştir, bunun süreklilik arz etmesi...
KAYIHAN PALA (Bursa) - Bu değişikliğe neden ihtiyaç duyuldu?
SGK GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRÜ EREN USUL - Başkanım, siz bu konuda...
SGK REHBERLİK VE TEFTİŞ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ÇAKIR - Müfettiş raporlarından ortaya çıkan birtakım tespitler oldu Sayın Vekilim.
Özellikle yapılan birtakım sağlık soruşturmalarında yaptırımın bir tık daha artırılması amacıyla, bizim teklifimiz üzerine Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğüne konuyu ilettik, onlar da sözleşmeye eklediler.
KAYIHAN PALA (Bursa) - Ama bakın, az önce Doktor Hanım da sordu yani niye sayısal bir kriter koymak yerine muğlak bir kriter? "Süreklilik arz eden..." Kim karar verecek buna? Örneğin şu niye düşünülmedi: 3 defa böyle bir şey yapmış olanın bütün sözleşmesi üç yıl süreyle değil, tamamen ortadan kaldırılır, neden bunu düşünmediniz?
SGK REHBERLİK VE TEFTİŞ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ÇAKIR - Evet, biz teklif ettik, sonuç itibarıyla bir idari karar. Hani o konularda bilgi sahibi değilim Vekilim, açıklayamam.
KAYIHAN PALA (Bursa) - Sayın Başkan, bu soruyu şunun için soruyorum, birazdan Teftiş Kurulundan sonra soracağım ama örneğin benim elimde şöyle bir veri var, adını da vereyim çünkü resmî, Şafak hastaneler grubuyla ilgili 32 tane soruşturma yapılmış yani insan bir sormak ister, 1 değil, 2 değil, 3 değil, 4 değil, 5 değil; 32 tane soruşturma yapılıyor olmasına rağmen hâlen bu sözleşmenin devam etmesi sizce kabul edilebilir bir şey mi?
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKAN YARDIMCISI ADNAN ERTEM - Hepsinde mahkeme kararıyla yürütme durdurma kararı alındı. Bütün sözleşmeler iptal...
ALİ KARAOBA (Uşak) - Demek ki açık noktalar var Sayın Bakanım.
KAYIHAN PALA (Bursa) - Ama şimdi bakın, burada soruyorum gerçekten.
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKAN YARDIMCISI ADNAN ERTEM - Mahkeme kararlarıyla...
KAYIHAN PALA (Bursa) - 32 defa, bendeki bilgi o.
ŞENGÜL KARSLI (İstanbul) - Ne sebeple olduğu önemli.
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKAN YARDIMCISI ADNAN ERTEM - 2 Şafak hastanesi şu anda konkordatoda hâlâ daha fesihle alakalı bir süreci gerçekleştiremiyoruz yani mahkeme kararıyla durduruluyor. Yani Şafak örneği biraz, bu, sizin sorularınızın dışında bir örnek oluyor, gerçekten üzerine de gidilmedi değil. Geçtiğimiz dönem, Sayın Bakanımız, özellikle bunun üzerine gidileceğini de deklare etti Mecliste de bütçede de ve gerçekten de üzerine gidildi ama her defasında alınmış teftiş raporlarına ilişkin ve idari işlemlere ilişkin olarak ihtiyati tedbir kararlarını aldı mahkemelerden. En sonunda da konkordato aldı.
KAYIHAN PALA (Bursa) - 32 defa size mantıklı geliyor mu?
BAŞKAN İSHAK ŞAN - Evet, Genel Müdürüm var mı Kayıhan Hocamın sorusuyla alakalı başka cevaplayacağınız bir şey?
SGK GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRÜ EREN USUL - Tabii, Sayın Başkanım, bir şey söyleyeyim.
Son üç yıl içerisinde fesih olan hastanelerle ilgili Sayın Vekilimin sorusu olmuştu. Toplamda 55 özel sağlık hizmeti sunucusuyla fesih yapıldı. Bu 55'in 24 tanesi İstanbul.
ÜMMÜGÜLŞEN ÖZTÜRK (İstanbul) - Nedenleri ne ama?
SGK GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRÜ EREN USUL - 55 özel hastaneyle fesih sayılarını sormuştunuz.
KAYIHAN PALA (Bursa) - Üç yıllık fesihten söz ediyorsunuz.
SGK GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRÜ EREN USUL - Doğrudur Sayın Vekilim.
ÜMMÜGÜLŞEN ÖZTÜRK (İstanbul) - Belki adamlar kendileri fesih olmak istedi. Onların nedeni ne? Soruşturma sonrası mı feshedildi?
SGK GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRÜ EREN USUL - Yok, onu demiyorum. Yani 2021-2024 yılları arasında özel sağlık hizmetlerinin fesih sayıları toplam fesih sayısı tüm Türkiye için 55 son üç yılda, İstanbul için 24.
Kamu üniversite hastanelerimiz... Diğer soruya geçiyorum Sayın Vekilim. Sayın Vekilim, biz de bu konuya katılıyoruz, vakıf üniversite hastaneleri ile kamu üniversite hastanelerinin aynı durumda olmamasıyla ilgili. Fakat daha önceden de Sağlık Uygulama Tebliği'nde bu iki taraf farklılaştırılarak yapılan kararlarda mahkemeler tarafından hep bu durumu kaybettik çünkü YÖK hem vakfı hem de kamu üniversitesini aynı statüde görüyor. Bunu aynı statüde gördüğü için ödemelerimizi de biz farklılaştıramıyoruz. Biz de bunu çok talep ediyoruz yani bizim de isteğimiz o, vakıf üniversite hastaneleri ile kamu üniversite hastaneleri arasında farkı yapabilmek fakat daha önceki bir iki uygulamamızda da hep mahkeme kararıyla geri döndü. Buradaki en önemli kriterlerden biri de YÖK ikisini aynı statüde görüyor.
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKAN YARDIMCISI ADNAN ERTEM - Ama zaten kanunda vakıf üniversiteleri için "Kamu tüzel kişiliğini haizdir." diye bir betimleme var, ondan dolayı zannedersem.
KAYIHAN PALA (Bursa) - O hastaneler onların hastaneleri değil, o yüzden söylüyorum. Bütün vakıf üniversiteleri bir özel hastaneyle anlaşma...
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKAN YARDIMCISI ADNAN ERTEM - Afiliasyon ama şu anda o yapılmıyor, artık afiliasyona izin verilmiyor.
KAYIHAN PALA (Bursa) - Bu yıldan itibaren izin verilmeyecek.
SGK GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRÜ EREN USUL - 2022'den itibaren afiliasyona izin verilmiyor. Sadece mahkeme kararıyla devam edenler var, onun haricinde herhangi bir afiliasyon protokolü yapmıyoruz.
Sayın Vekilim, diğer sorunuz, örnekleme yöntemimiz "random" örnekleme oluyor. Diğer türlü yaptıklarımız, izole spesifik yapılanlar, veri analiz yöntemiyle yapılanlar. Normaldeki fatura incelemeler yüzde 5 ila 10 arasında "random" örneklemeyle yapılıyor normal fatura incelemeler. Daha önceden de arz ettiğim gibi, tıpta uzmanlık dernekleri, Sağlık Bakanlığı, özel kuruluşlar ve dışarıdan aldığımız bilgilere veya bulgularımıza göre de risk analiz yöntemleri o durumda devreye sokulup ayrı bir inceleme yapılıyor.
Sayın Vekilim, diğer türlü...
KAYIHAN PALA (Bursa) - "MEDULA neden saptamıyor?" diye sormuştum.
SGK GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRÜ EREN USUL - Sayın Vekilim, MEDULA'da...
KAYIHAN PALA (Bursa) - Yatak sayısından fazla faturalandırılmış ya. Sizin raporlarınıza dayanarak söylüyorum.
SGK GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRÜ EREN USUL - Orada Sayın Vekilim, bizim şu anda sadece pandemi döneminde, pandemi dönemi haricinde yani şu andaki bilgimiz...
KAYIHAN PALA (Bursa) - Teftiş Kurulu Başkanınızla konuşursanız ne demek istediğimi bilecektir o, böyle raporlar var elimizde. Pandemi dönemini hariç tutarak soruyorum.
SGK GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRÜ EREN USUL - Anladım Sayın Vekilim.
BAŞKAN İSHAK ŞAN - Evet, oraya da geleceğiz Kayıhan Hocam.
Şimdi, bitti herhâlde değil mi cevabınız? Var mı Genel Müdürüm, başka sorumuz?
SGK GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRÜ EREN USUL - Sayın Vekilim, burada çok ayrıntılı olmasın diye almamıştık, on yıllık veri analizlerimiz de mevcut. Özellikle yenidoğan yoğun bakım harcamalarının özel içerisindeki toplam tahakkuktaki payları 2022 yılında yüzde 6, 2023 yılında yüzde 5, 2024'te de yüzde 5 Sayın Vekilim. Yani genel tahakkuk içerisindeki özeldeki tahakkuklardaki payları yüzde 6, yüzde 5, yüzde 5 gibi seyrediyor.
KAYIHAN PALA (Bursa) - Siz bize bunu on yıllık analiz olarak gönderebilir misiniz?
SGK GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRÜ EREN USUL - Tabii ki, tabii ki.
KAYIHAN PALA (Bursa) - Yatak sayısı, hastane sayısı ve sigortalı sayısına göre.
SGK GENEL SAĞLIK SİGORTASI GENEL MÜDÜRÜ EREN USUL - Tabii, hepsi var, gönderebiliriz Sayın Vekilim.
KAYIHAN PALA (Bursa) - Tamam.