RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Şimdi, tabii, Plan ve Bütçe Komisyonunda bir konu gündeme geldi, belediyelerin borçlarıyla ilgili. Bunun üzerine bir şeyler söylemek istiyorum. Bu konu önemli bir konu. Burada aslında bu konu hiç gündeme gelmeyebilirdi, Sayın Bakana direkt olarak "Hangi belediyelerin borcu var?" diye sorulmadı ama Sayın Bakan bunu söylemek istedi çünkü bir biçimde Cumhuriyet Halk Partili belediyeleri suçlamak ve "Belediyelerin borcu var." demek istiyor.

Bakın, merkezî genel seçimler gibi bir de yerel seçimler var. Yerel seçimler önemli, beş yılda bir seçim yapıyoruz. Biz önce 2019 yılında sonra da 2024 yılında birçok belediyeyi AKP'den devraldık ya da MHP'den ya da bizim dışımızdaki belediyelerden devraldık yani hepsi bizimle başlamadı, istisnaidir onlar ve sonuç itibarıyla bir süreklilik var. Belediyeler ne yapıyor? Kamu hizmeti yapıyor. Belediyenin yaptığı kamu hizmeti; personeliyle, harcamalarıyla, yatırımlarıyla, sosyal yardımlarıyla kamu hizmeti yapıyor belediyeler. Ben borcu olduğu için belediyelerin suçlanması, borçlarının kaynaktan kesilmesi ve haciz konulması gibi şeyleri ilk defa duyuyorum. Böyle bir şey geçmişte...

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Yapılan şeyler...

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bir dakika, bitirmedim.

İki; pandemi dönemi geçti, bakın, pandemi döneminde belediyelerin hemen hepsinin -sizin belediyelerin de- gelirleri azaldı, giderleri olağanüstü biçimde arttı, özellikle sosyal belediyecilik yüzünden. Bu anlamda buradaki borçların bir ölçüde artması normal ama...

ORHAN YEGİN (Ankara) - Devletin ne olacak?

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bakın, ben size birkaç rakam vereyim, sadece belediye konuşmayalım. Türkiye'nin dış borcu 2002 yılında iktidara geldiğinizde 132 milyar dolar, seksen yılda yapılan borç; bunun içinde kamu iktisadi teşebbüsleri var, kurulmuş Türkiye'nin... Ve 1954 yılına kadar Osmanlı İmparatorluğu'ndan kalan borçları ödedi Türkiye Cumhuriyeti. 132 milyar şu anda ne biliyor musunuz 2024 ikinci çeyrek? 512 milyar dolar; 380 milyar dolar...

ORHAN YEGİN (Ankara) - Oranı ne onu söyle?

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Gayrisafi millî hasılaya göre oranla.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bir dakika bir dakika.

Yahu, burada da rakam konuşuyor, oran mı konuşuyor?

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Aldatmaca o, gayrisafi millî hasılaya göre oranla.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Arkadaş, burada mutlak rakam söylüyor, "96 milyar" mutlak, oran mı mutlak rakam?

ORHAN YEGİN (Ankara) - 2002 yılında ülkenin geliri neydi, gideri neydi?

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bak, bir dakika, niye tahammül edemiyorsunuz? Türkiye'yi söyleyeyim de bilelim.

Ben çok memnun oldum bundan çünkü bunları ortaya koyalım.

Bakın, tekrar söylüyorum: 132 milyar dolardan 512 milyar dolara çıkmış.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Gayrisafi millî hasıladan...

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Ya bırak, mutlak rakam verdi Genel Başkan, boş ver!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Genel Başkan değil, Sayın Bakan.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Sayın Bakan.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Teşekkür ediyorum, sağ olun.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Ayrıca...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar... Sayın Türeli...

ERHAN USTA (Samsun) - Onlar, şimdi, 2002'nin TL rakamlarını vermeye alışık oldukları için...

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bir dakika iç borcu da vereyim.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Usta... Sayın Türeli... Sayın Güneş...

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Arkadaşlar, ben söyleyeyim, eğer varsa bir itirazınız konuşmaya devam edelim burada. Buradayız nasıl olsa, konuşalım.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Türeli, mikrofonunuzu açacağım.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Ama gayrisafi millî hasılaya oranı...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Güneş, Sayın Erdem'e söz vereceğim.

Bir saniye, demek ki bakın, böyle söz kesince konuşamıyormuşuz, uygulamalı görüyoruz şu an. Sayın Türeli de konuşamadı.

Sayın Türeli, mikrofonu açıyorum, toparlayın, oylamalara geçtim çünkü.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Ayrıca da bu yirmi iki yıllık dönemde 63 milyar dolarlık da özelleştirme yapılmış, Türkiye'nin bütün ata yadigârları, kurumları; 70 milyar doların 63 milyar doları özelleştirme; AKP döneminde yapılmış.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Ne kadar kamu yatırımı yapılmış?

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bir dakika, yok öyle, devam edeceğim.

İkisini topluyorum 575...

ORHAN YEGİN (Ankara) - Kaç kilometre yol yapılmış?

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Türkiye'nin kaynakları. Sizden önceki her iktidar yaptı bunu, böyle kendi... Kim yaptıysa geçmişten beri, 1923'ten beri...

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Sıkıştığınız zaman pandemi diyorsunuz, sıkıştığınız zaman deprem diyorsunuz, onları bahane gösteriyorsunuz, ondan sonra...

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - İki, iç borça geliyorum.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Milli gelir ne olmuş?

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - 2002 yılında iç borç ne kadarmış biliyor musunuz?

ORHAN YEGİN (Ankara) - Kaç kilometre tünel yapılmış, yol yapılmış?

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bir dakika Sayın Yegin.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Gayrisafi millî hasıla o demek işte.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bir dakika, 2002 yılında... Ya, bir dinleyin de ondan sonra itirazınızı rakama... 150 milyar Türk lirasıymış 2002'de, şu anda ne kadar biliyor musunuz? 4 trilyon 280 milyar lira, artış yüzde 2.753...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Teşekkür ediyorum, Sayın Türeli.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Yani böyle bir şey nasıl olabilir?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Teşekkür ediyorum.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Yani Türkiye Cumhuriyeti'nin borçlarını, iç borcunu, dış borcunu...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Oluç, buyurun.

Sayın Türeli, Sayın Oluç'a söz verdim.

Teşekkür ederim, sağ olun.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bir dakika bitirmedim. Hayır, bir dakika SGK'yle ilgili konuya geleceğim tekrar.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Türeli...

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Belediyeler üzerinden gidiyoruz...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Türeli, böyle bir usulümüz yok.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Hayır, bir dakika...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Üçer dakika verdim size yeter, bir dakika daha açtım dört dakika oldu.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Ya, cevap veremedim. SGK'yle ilgili cevap vereyim.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Ne yapabilirim ben Sayın Türeli?

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Hayır, yok öyle!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Bir saniye, değerli arkadaşlar....

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Ya, siz sıkıştığınız zaman "pandemi" diyorsunuz, "deprem" diyorsunuz, "Ekonomik kriz bu yüzden." diyorsunuz, borçlara kılıf arıyorsunuz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, Sayın Türeli; yanlış oluyor, olmuyor, doğru değil.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - SGK'nin vadesi geçmiş alacakları 2023 sonunda 540 milyar lira, büyük ihtimalle 750-800 milyar...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Türeli, oylamada...

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Lütfen, bunları açıklayın.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Türeli, bir dinler misiniz beni?

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bütün bu borçları hangi kurumlara... Kimlere borcunuz, kimlerden alacağınız var?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Türeli, teşekkür ediyorum.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Size borçlu olanları tek tek, kalem kalem öğrenelim, bilelim yani böyle yok.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) -

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Bir saniye değerli arkadaşlar...

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Belediyeleri suçlamak böyle olmaz; bu çok ucuz bir eleştiri. Kabul etmiyoruz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Türeli, teşekkür ederim. Tamam kabul etmeyin siz.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Ayrıca, bu belediyeler hepimizin belediyesi, bu belediyeler hepimize, hangi partiye oy verirseniz verin hepimize hizmet ediyor.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, teşekkür ediyorum.

Sayın Oluç...

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Belediyelerin elini kolunu bağlayın, hizmet ettirmeyin, gelin, belediyeleri suçlayın, böyle ucuz eleştiri olmaz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Teşekkür ediyorum, sağ olun.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Bir sürü konteyner şehir yaptılar, havalimanını yaptılar, yolları yaptılar, altyapı yaptılar. Daha ne yapacaklar!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Bakırlıoğlu, teşekkür ediyorum.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Ankara Büyükşehir Belediyesi 1 milyar lira para harcadı. Neden bahsediyorsunuz?

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Rakamlar ortada, varsa cevabınız...

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Ya, cevabımız var, İzmir Belediyesi 2'nci sırada borçlulukta.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Kayıtlara geçti, çok güzel oldu.