Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/278) ve 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/277) ile Sayıştay tezkereleri a) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı b) Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü c) Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü ç) Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu d) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu e) Nükleer Düzenleme Kurumu |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 18 .11.2024 |
EJDER AÇIKKAPI (Elâzığ) - Teşekkür ediyorum Başkanım.
Sayın Başkanım, Sayın Bakanım, Bakan Yardımcılarım, kıymetli milletvekilleri; bugün sadece bir bütçe tartışmasını değil, ülkemizin enerjide bağımsızlık yolculuğunu ve geleceğe yönelik vizyonunu sizlerle paylaşmak istiyorum.
Türkiye'nin enerji sektöründe attığı dev adımları, madencilikten nükleer enerjiye, elektrik üretiminden enerji verimliliğine kadar tüm alanlardaki başarılarımızı hep birlikte müşahede ediyoruz. Cumhuriyetimizin 2'nci yüzyılını şekillendiren Türkiye Yüzyılı vizyonu doğrultusunda enerji alanında ortaya koyduğumuz hedefler ve yaptığımız yatırımların ülkemizin ekonomik bağımsızlığına sağladığı katkıları görmezden gelmek mümkün değildir. Madencilikte dönüşüm ve başarıları görmezden gelmek, gerçeklerden uzak bir yaklaşım tarzıdır. Yer altı kaynakları açısından dünyanın en zengin ülkelerinden biri olan Türkiye'nin, bu potansiyelini ekonomiye kazandırmak için önce insan, sonra çevre ve katma değerli madencilik anlayışını benimsemiş olması ancak bir vizyon gerektirir ve bu vizyon da AK PARTİ hükûmetlerinin belirgin bir özelliğidir. AK PARTİ hükûmetlerimizin gayretli çalışmalarının bir sonucudur ki 2023 yılında 8.828, 2024 yılı Ekim sonu itibarıyla 7.833 saha denetimi gerçekleştirilmiştir; yıl sonunda bu sayının 9 bine ulaşması hedeflenmektedir.
Çevreye verdiğimiz önemden taviz vermedik, vermiyoruz. 45 ilde 9 bin hektarlık alan rehabilite edilmiş ve 21 milyon ağaç dikilmiştir. Çevreyle uyumlu bir madencilik anlayışıyla faaliyetlerimizi sürdürmeye devam ediyoruz. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü 2002 yılına kadar ortalama 55 bin metre sondaj gerçekleştirirken son on yılda bu rakamın 670 bin metre sondaj seviyesine ulaşması gerçekten takdire şayandır; böylece yer altı zenginliklerimiz ekonomiye kazandırılmaktadır. Madencilik sektörümüzün gelişmesi elbette ki sevindiricidir. İlim Elâzığ'da da Maden ilçemizde ciddi sondaj ve aramalarla Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük bakır madeni AK PARTİ Hükûmetinin gayretleriyle bulunmuştur ve bu maden, yaklaşık bir buçuk yıldır başlamış olan çalışmalarla inşallah birkaç yıl içerisinde gün yüzüne çıkarılacak; böylece gerek ilim Elâzığ gerekse Türkiye ekonomisine büyük bir katma değer sağlanacaktır.
Madencilik sektörü bugünkü fiyatlarla değerlendirildiğinde, gayrisafi yurt içi hasıla içinde 2002 yılında 65 milyar TL olan hacmini yirmi yıl içerisinde -ifade edilmişti- 4 kat artırarak 270 milyar TL'lik bir hacme ulaşacaktır. Aynı dönem içerisinde madencilik ihracatı 7 kat artırılmış ve 2023 yılında 5,7 milyar dolara çıkarılmıştır.
Bor madenindeki küresel pazar payımız yüzde 60'ın üzerinde ve bu alandaki liderliğimizi de sürdürmekteyiz. 2024 yılında 2,5 milyon ton bor ürünü satışıyla 1,3 milyarlık bir rekor gelire ulaşmayı hedeflemekteyiz. İnanıyoruz ki bu hedeflerin çok üzerine çıkacağız, ülkemizin ekonomisinin gelişmesine de bu anlamda ciddi katkılar sağlayacağız.
Ayrıca, Eskişehir Beylikova'da keşfedilen, dünyanın 2'nci büyük nadir toprak elementleri rezervinin Türkiye'nin stratejik madenler konusundaki konumunu güçlendireceğine yürekten inanıyoruz. Petrol ve doğal gazda bağımsızlık hedeflerimize sabırla çalışarak ve emin adımlarla ilerlemeye devam ediyoruz.
Türkiye, enerjide dışa bağımlılığı azaltma yolunda önemli adımlar atmaktadır. Bu adımlar, aynı zamanda cari açığımızın azaltılması anlamında da bir hayli önem atfetmektedir. Karadeniz'deki Sakarya gaz sahası ve yakın tarihimize kadar terörle anılan Gabar Dağı'ndaki petrol keşifleri bu çabanın somut örnekleridir. Karadeniz'de bulunan doğal gaz, 170 kilometrelik bir gaz hattıyla Filyos'a ulaştırılmış ve şu an 3,5 milyon hanenin ihtiyacını karşılamaktadır. Bunu görmezden gelmek, bunu yok saymak, burada emek harcayan, ter döken her bir kardeşimize bir hakarettir. 2026 yılı itibarıyla günlük üretimi 20 milyon metreküpe çıkaracak ve çok daha fazla haneye bu imkânı sağlamış olacağız.
Şırnak Gabar'da bulunan petrol sahası Türkiye'nin kara alanlarındaki en büyük keşfi olmuştur. Burada 57 bin varil üretim yapılmakta olup bu rakam önümüzdeki yıllarda daha da artacaktır. 2023 yılında enerji ithalat faturamız 70 milyar dolar olmuştur ancak bu tür keşifler ve üretimlerle bu ithalat faturalarımızı, bu rakamları düşürmekte ve cari açığımızı da azaltmakta kararlı bir şekilde çalışıyoruz. Sadece yurt içinde değil, tarihî bağlarımızın geçmişten bu yana güçlü olduğu uluslararası sahalarda da çok ciddi çalışmalar yapıyoruz, uluslararası sahalarda etkinliğimizi arttırıyoruz. Somali'yle yapılan anlaşma çerçevesinde 3 blokta petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerimizin başlamış olması oldukça önemlidir. Yine, Nijer'de yapılan arama çalışmaları devam etmektedir ve 2025 yılında altın madenciliğiyle ilgili üretim çalışmalarının yine Nijer'de başlayacak olması oldukça önemlidir, değerlidir ve kıymetlidir. Bunları görmezden gelmek, gerçekten farklı bir yaklaşım sergilemek hiçbir vatan evladına yakışmaz.
Elektrik üretiminde yenilenebilir enerjinin rolüyle son yirmi yılda elektrik üretim kapasitemizde büyük bir artış gerçekleştirdik. Yenilenebilir enerji kaynaklarındaki başarımızla dünyanın dikkatini çekiyoruz. Elektrik kurulu gücümüz bugün 114.600 megavata ulaşmıştır ve bunun yüzde 60'ı yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanmaktadır. Ülkemizde neredeyse hiç olmayan yenilenebilir enerji konusunda yeni çığırlar açtık ve yeni bir tarih yazıyoruz. Hiç olmayan güneş enerjisi 2002 yılında kurulu güç olarak bulunmamaktaydı, kurulu güç sıfır idi. 2024 Eylül itibarıyla toplam güneş enerji kurulu gücümüzün 16.962 megavatı geçmesi oldukça sevindiricidir. Yine, 2002 yılında kurulu gücü sadece 19 megavat olan rüzgâr enerjisi kurulu gücünün 2024 Eylül ayı itibarıyla 12.342 megavata çıkarılması oldukça önemlidir, değerlidir ve kıymetlidir; görmezden gelinemez. Yine, jeotermal enerjide 2002 yılında kurulu gücü sadece 15 megavat olan jeotermal enerji kurulu gücümüzü 2024 Eylül ayı itibarıyla 1.691 megavata ulaştırdık; bunlar önemli ve kıymetlidir. Yine, hidroelektrik enerjide 2002 yılında 12.177 megavat olan hidroelektrik enerji kurulu gücümüzü 2024 Eylül ayı itibarıyla 32.180 megavata yükselttik. Yine, fosil yakıt enerjisi; 2002 yılında toplam fosil yakıt -doğal gaz, fuel-oil, kömür gibi- kurulu gücü sadece 19.649 megavat iken 2024 Eylül ayı itibarıyla bu değer 44 bin megavata ulaşmıştır. Yine, diğer enerjide de 2002 yılında bu kategoride kurulu güç bulunmamaktaydı. 2024 Eylül itibarıyla biyokütle, atık ısı gibi diğer enerji kaynaklarımızın toplam kurulu gücünü de 7 bin megavata ulaştırmayı başardık. 31 bin megavata ulaşan rüzgâr ve güneş enerjisi kapasitemizle ülkemizdeki tüm konutların elektrik ihtiyacını karşılayabilir duruma geldik. Yenilenebilir enerji yatırımlarımızla 11 milyar dolarlık doğal gaz ithalatını önledik.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Açıkkapı, Elâzığ'a da gelelim.
Mikrofonunuzu bir dakika açıyorum.
Buyurun.
EJDER AÇIKKAPI (Elâzığ) - Bitiriyorum Başkanım.
2053 net sıfır emisyon hedefimize ulaşmak için elektrik üretim portföyümüzü dönüştürmeye devam ediyoruz. 2035 yılına kadar rüzgâr ve güneş enerjisi kurulu gücümüzü 120 bin megavata çıkaracağız.
Sayın Başkanım, Elâzığ'la ilgili zaten söyledim; Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük bakır rezervini Hükûmetimizle birlikte bulduk; bundan dolayı emeği geçen bütün kardeşlerimize teşekkür ediyorum. İlimiz Elâzığ, aynı zamanda, Türkiye'de krom cevheri bakımından da en kaliteli kroma sahip bulunmaktadır.
Ben 2025 yılı bütçemizin hayırlı olmasını diliyorum, emek veren herkese teşekkür ediyorum.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Teşekkür ediyorum Sayın Açıkkapı.