Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/278) ve 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/277) ile Sayıştay tezkereleri a)Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 27 .11.2024 |
AYŞE SİBEL ERSOY (Adana) - Teşekkür ederim.
Sayın Başkan, Sayın Bakan, değerli milletvekilleri, kıymetli bürokratlar, basınımızın değerli temsilcileri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Sosyal devlet olmanın en temel ilkesi, refahın toplumun tüm kesimlerine yayılmasıyla mümkün olduğu bir gerçektir. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı 2024 İnsani Gelişme Raporu'nda, küresel insani gelişme seviyelerinin iklim değişikliği, çatışmalar, sağlık krizleri ve ekonomik dalgalanmalar gibi olumsuz etmenlerle nasıl etkilendiği üzerinde durulmaktadır. 2024 Raporu'nda insani gelişme eşitsizliklerine de odaklanılmakta ve özellikle cinsiyet, gelir ve eğitim gibi alanlardaki eşitsizliklerin küresel büyüme üzerindeki etkileri tartışılmaktadır.
Son yıllarda, Türkiye, İnsani Gelişme Endeksi'nde önemli bir artış kaydetmiştir. Türkiye, Birleşmiş Milletlerin İnsani Gelişme Endeksi sıralamasında genellikle "yüksek insani gelişme" kategorisinde yer alır. Bu, ülkenin yaşam beklentisi, eğitim düzeyi ve kişi başına düşen gelir gibi temel göstergelerin ortalamanın üzerinde olduğunu gösterir. Özellikle sağlık ve eğitim alanlarında yapılan iyileşmeler Türkiye'nin bu sıralamadaki yerini güçlendirmiştir ancak Türkiye'nin gelişmişlik seviyesi daha yüksek insani gelişme seviyelerine sahip ülkelerle kıyaslandığında hâlâ bazı zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır. Örneğin, ekonomik eşitsizlikler, bölgesel gelişmişlik farkları ve kadın hakları gibi alanlarda hâlâ önemli iyileştirmelere elbette ki ihtiyaç bulunmaktadır. Sonuç olarak Türkiye, yüksek insani gelişme kategorisinde yer alırken gelişme hızını artırmak ve eşitsizlikleri azaltmak için daha fazla çaba harcaması gereken bir ülkedir.
Milliyetçi Hareket Partisi olarak devleti yaşatmanın yolunun insanı yaşatmaktan geçtiğine, ülkelerin değerinin insanlarına verdiği değerle artacağına ve istikbale güvenle bakabilmek için her bir vatandaşımızın onurlu bir yaşam sürmesinin temin edilmesi gerektiğine inanmaktayız. Türk ve Türkiye Yüzyılı'nda ailenin her türlü zararlı eğilimden korunması; kadınların hak ettiği üstün kıymeti görmesi, hayatın tüm alanlarındaki fırsat ve imkânlardan eşit biçimde yararlanmaları ve şiddet ve ayrımcılıktan uzak şekilde yaşamaları; gençlerin ise güçlü yaşam becerilerine, eğitim ve istihdam imkânlarına sahip olarak yetişmeleri, iktisadi ve sosyal hayata aktif olarak katılımlarının sağlanması; geleceğimizin teminatı çocuklarımızın hayata eşit ve sağlıklı koşullarda başlayabilmeleri için, nitelikli eğitim ve sağlıklı beslenme imkânlarına erişebilmeleri için en uygun ortamın sağlanması adına On İkinci Kalkınma Planı'nda yer alan "nitelikli insan, güçlü aile, sağlıklı toplum" hedefini olumlu buluyor ve destekliyoruz.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; millî ve manevi değerlerin korunarak gelecek kuşaklara aktarılmasında aile kurumu büyük önem arz etmektedir. Türk toplumunun geleneğinde önemli bir yeri olan aile kavramının ekonomik ve sosyal gelişmelerin yol açtığı olumsuz gelişmeler karşısında korunması gerekmektedir. Günümüzde geniş aileden çekirdek aileye dönüşüm, göç, boşanmalardaki artış gibi sorunlar nedeniyle aile kurumunun güçlendirilmesi, ailenin sürekliliğini sağlayan değerlerin korunması ile aile bütünlüğünün sağlanması, geleceğimizi emanet edeceğimiz nesillerin yetiştirilmesi için önem arz etmektedir; bu nedenle, aile kavramını koruyucu politikalar temel hedefimiz olmalıdır. Ailenin korunması ve geleceğe taşınmasında önemli bir role sahip olan ve toplumun yarısını oluşturan kadınların ekonomik, siyasi ve sosyal alandaki temsilini ve etkinliğini artıracak politikaları destekliyoruz.
Sayın Bakanım, kadın istihdamının artırılmasının ülkemizin sürdürülebilir kalkınması açısından önemli bir parametre olduğunu biliyoruz. Kadınların istihdamında son yıllarda önemli ilerlemeler kaydedilmişse de hâlen iş gücüne katılım oranları erkeklere göre daha düşük seviyededir. Kadınların ülkemiz geleceğinde etkin rol alması için yapılan çalışmalar ne yazık ki günümüzde kadınlara uygulanan şiddet olayları nedeniyle toplumsal ve vicdani olarak hepimizi derinden etkilemektedir. Önemli olarak gördüğümüz insan hakları ihlallerinden biri olması nedeniyle kadına yönelik şiddetle mücadelenin "sıfır tolerans" ilkesiyle bütün kamu kurum ve kuruluşları ve sosyal taraflarla iş birliği içinde sürdürülmesi gerekmektedir. Kadınların maruz kaldıkları her türlü şiddetten korunması, kadına yönelik şiddetin önüne geçilmesi amacıyla şiddet önleme ve izleme merkezleri, şiddetle mücadele irtibat noktaları ve kadın konukevleri aracılığıyla önemli ve yararlı hizmetler verilmektedir. Aile içi ve kadına yönelik şiddetin önlenmesi açısından Emniyet Genel Müdürlüğümüzün KADES programının yaygın kullanılması için çalışmaların yapılması ve daha çok kadına ulaşmanın sağlanması gerekmektedir. Bu programla ulaşılan kadın sayısının bir tane bile artmış olması çok önemlidir. Kadına yönelik şiddetin önlenmesine dair düzenlemeler daha etkin uygulanmalı ve toplumsal farkındalık daha da artırılmalıdır.
Sayın Bakanım, ülkemizin geleceğinde önemli bir yeri olan çocukların korunması ve topluma kazandırılması için önemli bir devlet desteğine ihtiyaç vardır. Gayriahlaki ve yasa dışı baskılara ve şiddete maruz kalan çocuklarımız devletin etkin koruması altında olmalıdır. Çocuk işçiliğine karşı etkin bir şekilde mücadele edilmeli, çocukların internette, sosyal medyada karşılaşabileceği dijital risklerden, yazılı ve görsel medyanın zararlarından korunması ve bilişim teknolojileriyle yaşlarına ve gelişimlerine uygun bir şekilde kullanmaları için çalışmalar yapılmalıdır. Bağımlılığa karşı mücadele etmek amacıyla çocuklara ve ailelere yönelik bilinçlendirme çalışmaları ve eğitimler devam ettirilmelidir.
Engelli bireylerin haklarını geliştirmek, eşit fırsatlara sahip olmalarını güvence altına almak, onların ekonomik ve sosyal refahını sağlamak sosyal devletin en önemli görevlerinden biridir. Engellilerimize yönelik birçok hizmet uygulamaya konulmuş ve engelli memur sayısında artış sağlanmış olup bu sayının daha da artmasını diliyoruz.
Yaşlı nüfusun gün geçtikçe artmasıyla yaşlı politikalarının onların huzurlu yaşayabilecekleri, olumsuzlukları önleyici şekilde yapılmasının önemini artırmıştır. Ülkemizde 65 yaş üstü yaşlılarımızın korunması ve desteklenmesi amacıyla biyolojik, psikolojik ve sosyal bakıma ihtiyacı olanların yaşadıkları mekânlarda gerekli olan bakımlarının yapılarak yaşamlarını kolaylaştıran Yaşlı Destek Programı vatandaşlarımız tarafından büyük bir memnuniyetle karşılanmaktadır; biz de destekliyoruz.
Gazi ve şehit yakınlarımızın taleplerinin ve sorunlarının giderilmesi partimizin her zaman büyük önceliğini oluşturmaktadır. Özellikle terörle mücadele esnasında yaralanmalarına, birçoğunun vücutlarında kurşun ve şarapnel parçaları bulunmasına rağmen gazi sayılmamakta, hiçbir haktan faydalanamamaktadırlar. Bu konuda 7082 ve 7091 sayılı Kanunlarla, 15 Temmuz darbe teşebbüsünün püskürten kahramanlarımıza yaralanma derecesine bakılmaksızın gazilik ünvanı verilmiş, istihdam hakkı sağlanmış ve diğer haklardan yararlanmaları sağlanmıştır. Terörle mücadelede yaralanmalarına rağmen malul sayılmayan gazilerimize de yaralanma derecesine bakılmaksızın gazilik ünvanı verilmeli, istihdam ve diğer haklardan yararlanmaları sağlanmalıdır. Gazilik onların da hakkıdır. Bu konuda hassasiyetlerinizi bekliyoruz.
Cumhuriyetin 2'nci yüzyılı olan Türkiye ve Türkiye Yüzyılı'nda bireyin, ailenin ve toplumsal değerlerimizin korunması, güçlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik bütüncül ve adil sosyal hizmet politikalarıyla gençlerin ve kadınların istihdamına yönelik teşviklerin artırılmasını, kadınlara ve çocuklarımıza yönelik şiddetin sona erdirilmesini; gazilerimizin, şehit yakınlarımızın, engelli ve yaşlı vatandaşlarımızın sorunlarının çözüme kavuşturulmasını sağlamalıyız.
Kalkınmanın ve gelişmişliğin göstergesi olan ihtiyaç duyan her ferdimizin sosyal hizmetlerden yararlanabilmesini sağlamak en büyük isteğimizdir diyor, bu duygu ve düşüncelerle "güçlü aile, güçlü toplum, güçlü Türkiye" anlayışıyla Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 2025 yılı bütçesinin vatanımıza, milletimize hayırlı olmasını diliyor, saygılar sunuyorum.