KOMİSYON KONUŞMASI

ERHAN USTA (Samsun) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcım, çok teşekkür ederiz, değerlendirmelerinizi bizimle paylaştınız, ben onlara girmeyeceğim ama Trendyol meselesinde anladığım kadarıyla biraz bilgi eksikliği var, o yüzden söz istedim. Yoksa diğer konularla ilgili katılmadıklarımızı Genel Kurulda tartışmaya devam edeceğiz. Biz de size cevabınızı orada veririz.

Şimdi, bu Trendyol meselesi... Biliyorsunuz, bu kanun Temmuz 2022'de çıktı ve bu Meclisin belki de mutabakatla geçirdiği, 1 tane ret oyu olmadan geçirdiği belki de tek kanun.

CUMHURBAŞKANI YARDIMCISI CEVDET YILMAZ - Sonra da Anayasa Mahkemesine götürüldü.

ERHAN USTA (Samsun) - O ayrı bir konu. Ama herkesin mutabakatıyla... Herkes coştu, herkes dedi ki: "Firmalarımızı koruyacağız, çok iyi bir şey yapıyoruz." Bu kanunu geçirdik. Şimdi, şöyle bir şey de yapıldı: Bu kanun hakikaten çok güzel hazırlanmış bir kanundu, kanun geçer geçmez hemen bu yükümlülükler gelmedi. Mesela, o lisans bedeliyle ilgili hüküm tam iki buçuk yıl sonraya tehir edilmiş yani Temmuz 2022'de kanun çıkıyor, 2024'ü sonunda yürürlüğe girecek bir hüküm. Dolayısıyla, firmalara deniliyor ki: "Bak, kardeşim, kendinizi bu kanunundaki kısıtlamalara göre ayarlayın." Tabii, kanunun temel amacı ne? Bir kartel yapısına engel olmak yani bir firmanın bütün bir e-ticaret pazarına, daha doğrusu pazar yerlerine hâkim olmasını önlemek. Bu anlamda çok güzel dizayn edilmiş bir kanun bu kanun. Şimdi, bu da biliniyor; mesela Trendyol, o Çinli Trendyol, o günkü oranda, kanun çıktığı günkü oranda pazar payında kalmış olsa bu lisans bedeliyle karşılaşmıyor -bakın, burası kritik- yani o gün fazla da kendisi düşüremedi payını falan değil ama buna rağmen nasıl, birisinden garanti mi aldı, nasıl oldu, biz bunu bilmiyoruz; adam gaza basıyor, devam ediyor, herkesi eziyor geçiyor. Bir Amazon örneği var önümüzde... Hani hiç olmazsa bir örnek, dersiniz ki: "Ya, ne bilelim ne olacağını." filan... Amerika'da yaşanan örnekler var, başka ülkeler yaşamış; şimdi aynı sıkıntıları göz göre göre yaşamanın bir mantığı yok. Bizim buradaki tek... Tabii, 46 milyar lira arkadaşlar, yıllık 46 milyar lira az para filan değil de ama burada temel amaç para almak filan da değil. Yani hâkim konumda kimse olmasın, aşırı büyümesin, belli bir ölçeğe gelsin...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Usta, toparlayın.

ERHAN USTA (Samsun) - Çok affedersiniz Başkanım, bitiriyorum.

Yani öyle bir şey ki, öyle bir kanun getirdiler ki insan üzülüyor burada bir milletvekili olarak. Nasıl biliyor musunuz? Tam Trendyol'a uydurmak için... Mesela, normalde net işlem hacmi üzerinden alınıyor, yurt içi işlem hacmi, ihracat 1 kere düşürülüyor. Şimdi, bu oran çıkmış ya, adam fırlatmış, o oranı düşürmek için ihracat 1 kere düşüyor, bir daha düşüyor, bir daha düşüyor, "4 defa düşürülür." diyor, ihracat 4 defa düşürülüyor; aynı şey, aynı rakam 4 defa düşürülüyor ki oraya gelsin, yatırım 4 defa düşürülüyor; bu da olmuyor, deniliyor ki: "Ya, o oran eğer tutmazsa orada bir yüzde 15 esneme yapılabilir." Yani, mesela 20 ise yüzde 15'i ne yapar? 3 daha gelir, 23 olsa, yüzde 20 sayılır. Yani bu, adrese teslim bir düzenleme oldu maalesef; bu, Meclis açısından çok kötü bir şey. Dolayısıyla buradan tüketici mağdur olacak, yerli firmalarımız mağdur olacak, üstelik bir de devlet ciddi bir gelirden mahrum olacak. Bunun hiçbir mantığı yok, buna tekrar bir bakılmasında fayda var ve bunun hakikaten ben çok önemli olduğunu düşünüyorum. Tahmin ediyorum ki başka şekilde de anlatılmış olabilir. Şu olmaz: Hani bu adam payını düşürünce birileri, üretici mağdur olacak filan diye bir şey yok. Bunun rekabet ettiği bu pazar rekabetçi bir pazar ama rekabetçi olmaktan çıkmaya başlayan bir pazar. Tek bir firma bu pazara hâkim olursa bizim için hiç iyi olmaz çünkü şu an da bile örnekleri var. Bakın, ben firma sahipleriyle konuştum, "Trendyol'a yüzde 40 para ödüyoruz." diyen firmalar var, yüzde 40; işlem hacmi, ciro üzerinden.

Teşekkür ederim.