KOMİSYON KONUŞMASI

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Teşekkür ederim Sayın Başkan. Sayın Bakanım, orta vadeli planda Lojistik Performans Endeksi'ne göre dünyada 38'inci sırada olan yerimizi 2025 yılında 30'uncu sıraya taşımak istiyoruz, öyle bir hedefimiz var. Oysa geçmiş yıllara baktığımız zaman, mesela 2012 yılında dünyadaki sıralamamız 27'ncilikmiş, 2014 yılında 30'unculukmuş, şu an 38'inci sıradayız ve 2025'teki hedefimiz de 30'uncu sıraya yükselmek yani şu anki hedefimiz 2012 yılında bulunduğumuz konumdan daha geride. Bu konudaki düşüncelerinizi öğrenmek istiyorum. 2025 yılı bütçesine genel olarak baktığımız zaman, yatırımlarda çok büyük bir farklılık olmadığını görmekteyiz yani bütçeden aldığı payda, millî gelirden aldığı payda çok fazla bir değişiklik olmadığını görmekteyiz ancak merkezî yönetim bütçesindeki kamulaştırma ve yatırım rakamlarına baktığımız zaman, ulaştırma ve haberleşme sektörlerinin toplam yatırımlar içerisinde aldığı payın düştüğünü görmekteyiz. Bu pay 2024 yılında 243 milyar liraymış, yüzde 33,3'e denk geliyormuş, 2025 yılına geldiği zaman 319 milyar lira, yüzde 30,8. Yani ulaştırma ve haberleşme sektörüne toplam yatırımlar içerisinde merkezi bütçeden ayrılan payda bir azalma var. Sunumunuzda, 2023'te yüzde 33 olan demir yolu yatırımlarının proje büyüklüğü payının 2024'te yüzde 55'e çıkarıldığından bahsediyorsunuz. Evet, büyük projeler var ve bu projelerin toplam maliyeti yüzde 55'e kadar çıkmış ancak bütçeden demir yolu ulaştırmasına ayrılan yatırım payı da azalıyor yani azaldığını görmekteyiz. 2024'te yüzde 9,7 olan pay 2025'te yüzde 9,2'ye düşmüş durumda ve ortaya şöyle bir tablo çıkıyor: Hem ulaştırma ve haberleşme sektörlerinde toplam yatırımdan aldığınız pay azalıyor hem de demir yolu ulaştırmanın aldığı pay azalmakta ve bunun sonunda da yılan hikâyesine dönen projelerle karşı karşıya kalıyoruz. Bunlardan bir tanesi İzmir-Ankara Hızlı Tren Hattı, geçen bütçede de bundan bahsetmiştik, her sene bahsediyoruz zaten. 2013 yılında başlandı yani bin seksen günde -üç yılda- bitirileceği söylenmekteydi ve İzmir ile Ankara arası üç buçuk saate düşecekti. Ben de Manisa milletvekiliyim yani benim için de önemli, Salihli'ye gittiğim zaman iki buçuk saatte Ankara'ya gelecektim. Bizim için, bizim bölgedeki insanlar için hakikaten önemli bir proje bu çünkü 13,3 milyon yolcu taşınacağı tahmin ediliyor bir yıl içerisinde ve 3,2 milyar euroya mal olacak. Şimdi, bu o kadar şey ki yani hemen hemen her sene bir açıklamamız olmuş, sizden önceki bakanların da açıklaması olmuş. İşte, 2024 yılında biteceği söylenmiş, siz nisan ayında demişsiniz ki: "Ankara-Afyon arası 2026 yılında bitecek, Afyon-İzmir arası ise 2027 yılında bitecek." Ben konuşmamı hazırlarken bu rakamlar vardı ancak sunumumuza bakıyoruz, rakamlar gene ötelenmiş, takvim gene ötelenmiş. "Ankara-Afyon 2026'da bitecek." diyorsunuz nisan ayında, sunumunuza bakıyoruz, 2027'ye ötelenmiş. Afyon-İzmir arasının 2027'de biteceğini söylemişsiniz yani "Proje 2027'de bitecek." derken Nisan ayında, 2028'e ötelemişsiniz. Yani bu projeye ayrılan yatırım tutarı ne kadardır? Yani bu proje hakikaten ne zaman bitecek? Yani 2028 yılında bu proje bitecek mi? Şu an fiziki yapımı yüzde kaçlarda? Bunu öğrenmek istiyorum. Bir de Sayın Bakanım, biraz da Çandarlı Limanı'ndan ben size bahsetmek istiyorum çünkü siz sunumunuzda hiç Çandarlı Limanı'nından bahsetmemişsiniz, farkında mısınız? Yani ne sunumunuzda bir kere Çandarlı'nın adını anmışsınız ne de bize vermiş olduğunuz o kitapta adını anmışsınız. Oysa Çandarlı Limanı'nın temelleri atıldığı zaman Akdeniz'de Pire Limanı'na bir alternatif olacağı, dünyanın en önemli konteyner limanlarından bir tanesi olacağından bahsediliyordu. İddia şuydu: Dünyanın en büyük 10 konteyner limanından bir tanesi olacağı iddia ediliyordu 2011 yılında. 4+4+4, toplamda 12 milyon TEU'luk bir elleçleme kapasitesi olacağından bahsediliyordu ve böylesine büyük bir proje ancak sizin ne sunumunuzda var ne de bize dağıttığınız kitapçıkta var. Kitapçığa bakıyoruz, burada mesela denizcilik sektöründe devam eden büyük projelerden bahsetmişsiniz. Rize İyidere Lojistik Limanı'ndan bahsediyorsunuz ki bunun yıllık kapasitesi 100 bin TEU yani biz 12 milyonluk TEU'luk bir limandan bahsediyoruz. Demre Yat Limanı'ndan, Aydıncık Yat Limanı'ndan bahsetmişsiniz ama ortada Çandarlı Limanı yok. Şimdi, bugüne kadar bu limana, Sayın Bakan, ne kadar kaynak aktardınız ve bu limanla ilgili görüşleriniz nelerdir? Hakikaten bunu merak ediyoruz çünkü Sayıştayın raporlarına baktığımız zaman, 2017 yılında Sayıştay şöyle bahsediyor: "İzmir ilinde yılda 1,2 milyon, 1,4 milyon TEU oranında elleçleme yapılmakta." Yani kapasitenin yüzde 40'ından bahsediliyor, İzmir limanlarında yapılan elleçlemede kapasitenin yüzde 40'ından bahsediliyor ve burada, siz, hâl böyleyken ilk etapta 4 milyon TEU, proje sonunda da 12 milyon TEU kapasiteli bir liman yapmaya girişmişsiniz. Peki, burada fizibilite yapılmadan mı bu limanın yapımına girişildi? Bugünkü durumu hakkında bilgi sahibi misiniz? Bilmiyorum, oradan gelen fotoğraflar var, 40 santime yakın çatlaklardan bahsediliyor. Şu an orada olta balıkçılığı yapılmakta ve sırf orada böyle bir lansman yapılmıştı, böyle umutlar verilmişti, "Dünyanın en büyük limanlarından bir tanesi yapılacak." denilmişti ve o bölgede, mesela Batı Anadolu Serbest Bölgesi açıldı bunun üzerine yani orada ciddi bir sorun var. Ne olacak, burada bir revizyona ihtiyaç var mı? Çünkü arada bir de SOCAR da ciddi kapasiteli bir bölgede, Aliağa'da bir liman açtı. Yani burada bir revizyon yapacak mısınız? Çandarlı Limanı'nın akıbeti ne olacak? Bir de internet hızından bahsetmek istiyorum, benden önceki konuşmacılar da bahsetmiştir, büyük ihtimalle. 2024'te de biz bu konuda size ciddi tenkitlerde bulunmuştuk. Ekim 2024'te, baktığımız zaman, mobil internet hız sıralamasında Türkiye dünyada 62'nci sırada, mobil geniş bant hız sıralamasında 102'nci sırada. Yani Batı cephesinde değişen bir şey yok, geçen sene de aynıydı. Kötü bir hizmet alıyor ne yazık ki Türkiye'deki kullanıcılar ama faturalar her geçen gün artıyor yani Türkiye'de artık internet de pahalı hâle gelmiş durumda. Bir de bir soru sormak istiyorum size: Eski Ulaştırma Bakanı Cahit Turhan'ı biliyorsunuz, sizden önce görev yapmıştı; Kuzey Marmara Otoyolu Projesi'nde CEO'luk görevinde bulunduğu söyleniyor, basında çıktığı kadarıyla aylık 1 milyon lira gibi bir maaştan bahsediliyor. Bu Kuzey Marmara Otoyolu'na baktığımız zaman bir konsorsiyum var? Kim var bunda? Yok yok yani bizim "5'li çete" diye tabir ettiğimiz Cengiz var, Limak var, Kalyon var, Kolin var; hepsi var ve şöyle bir durum var: Sayın Cahit Turhan Bakanlığı döneminde bu işletmeye astronomik ve tutturulması imkânsız sayılarda ilave araç geçiş garantisi vermiş yani yılda 1 milyar 338 milyon araç geçiş garantisi vermiş. Kabaca bir hesap yaparsak şayet, Türkiye'deki bütün araçlar yılda 87 defa buradan geçerse ancak bu rakamı tutturuyorlar, böylesine imkânsız bir hedef konulmuş. Ben şunu sormak istiyorum size, siz de bir Bakansınız ve bu sektörün içerisinden, bürokrasiden geliyorsunuz: Sizce eski Ulaştırma Bakanının yapmış olduğu şey etik bir davranış mıdır, ahlaki bir davranış mıdır? Sizin de hayalinizde böyle bir kariyer planlaması var mı? Teşekkür ederim.