AYŞE SİBEL YANIKÖMEROĞLU (İstanbul) - Teşekkür ederim.

Sayın Başkan, Sayın Bakan, saygıdeğer milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Yüksek döviz girdisi, cari açığın kapanmasına olan katkısı ve rekabet avantajıyla son derece önemli olan Kültür ve Turizm bütçesini görüşüyoruz. Doğru politikalar ve iyi bir bütçeyle ülkenin tanıtımı, itibarı ve ekonomisi güçlenecektir. Sayın Bakan, bu anlamda baktığımızda, 14,7 trilyonluk toplam bütçede yaklaşık binde 4'ü olan 53 milyarlık Kültür ve Turizm bütçesinin çok düşük olduğu bir gerçektir. On İkinci Kalkınma Planı'nda 38 maddede özetlenen turizm hedef ve politikalarının bu bütçe imkânlarıyla gerçekleştirilmesi hiç mümkün değildir. Tabii, ülkenin içinden bir türlü çıkamadığı ekonomik krizin bütçede etkisi olduğu malumdur ancak burada bütçenin doğru kullanılmasının önemi ortaya çıkmaktadır.

Türkiye'nin dört bir yanı doğa harikaları, tarihî miraslar ve kültürel değerlerle örülüdür. Sahip çıkılıp turizme kazandırılamamış ve kaderine terk edilmiş nice kültür ve tabiat zenginliklerimiz vardır. Sadece İstanbul'u ele aldığımızda bile ihmal edilmiş birçok tarihî eserimiz mevcuttur. Sayın Bakan, İstanbul, 2023 verilerine göre 20 milyona yaklaşan ziyaretçi sayısıyla dünyada en çok ziyaret edilen 1'inci şehir olmuştur. 2024'ün ilk dokuz ayında 14 milyonu aşan ziyaretçi sayısının sene sonunda 20 milyonu aşması beklenmektedir. Tek başına İstanbul'un bu yılın ilk dokuz ayında turizm geliri yaklaşık 20 milyar dolar, sizin de sunumunuzda belirttiğiniz gibi, toplam turizm gelirimiz ise 46,9 milyar dolardır. Bu büyüklükte bir getiriye karşı Bakanlığınıza 1,5 milyar dolarlık bütçe ayrılmış olması gerçekten anlaşılamamaktadır. Sanırım siz de bu durumdan çok hoşnut değilsinizdir. Ayrıca, aktarılacak olan bu bütçenin miktarına karşı getirisi de katbekat fazla olacaktır.

Sayın Bakan, yapılan çalışmalar, İstanbul'un kültürel, doğal, sosyal değerlerinin yeterince araştırılmadığını göstermektedir. Kentin turizme yönelik potansiyellerinin büyük bir kısmının şimdiye kadar yeterince iyi anlaşılamadığını, tanıtılamadığını ve değerlendirilemediğini düşünmekteyiz. Yani bu demek oluyor ki turizm gelirleri çok daha yüksek olabilir. Ayrıca kültür, turizm sektörüne yapılacak yatırımlar yalnızca gelirleri artırmayacak, istihdama da büyük katkı sağlayacaktır.

Sayın Bakan, peki, afet riskine karşı tarihî değerlerimiz korunuyor mu? İnsan hayatını hiçe sayan politikalarla depreme dirençli kentler oluşturamayan iktidarınız ne yazık ki aynı duyarsızlığı tarihî eserlerimizde de göstermektedir. Ayrıca, bugüne kadar gerçekleştirilen kentsel dönüşüm projeleri de kültürel kimliğe ve yapıya uygun tasarlanmamıştır. Deprem bir yana, liman projelerinde bile su altı tarihimiz, mirasımız uygulanan inşaat teknikleri nedeniyle yok edilmektedir ve ne yazık ki ÇED raporlarında tarihî mirasımız göz ardı edilmektedir.

Sayın Bakan, gelelim kültür ve sanat bütçesine. Bu bütçe de çok düşüktür maalesef; çocuklarımıza, gençlerimize kültür ve sanatın bir yaşam alışkanlığı olarak gelişmesi için gerekli eğitimler verilememektedir. Diğer yandan bu ekonomik kriz ortamında vatandaşın, özellikle de gençlerimizin sanatsal etkinliklere bütçe ayırmaları mümkün değildir. Sadece devlet imkânlarıyla sunulan kültür, sanat etkinlikleri yeterli olmamaktadır. Yaygınlığı ve erişilebilirliği artırmak adına özel tiyatrolara eşit ve yeterli kaynak aktarılmalıdır, en azından salon ve turne desteği sağlanmalıdır, kime ne kadar destek verildiği de kamuoyuyla açık bir şekilde paylaşılmalıdır. Ayrıca, biletlere uygulanan yüzde 20 KDV'nin çok yüksek olduğunu da belirtmek isterim.

Sayın Bakan, son olarak sormak isterim ki On İkinci Kalkınma Planı'nda yer verdiğiniz usta-çırak yöntemiyle devamlılığı sağlanabilen ve yok olma tehdidi altındaki geleneksel Türk sanatlarını bu bütçeyle nasıl yaşatabileceksiniz?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

AYŞE SİBEL YANIKÖMEROĞLU (İstanbul) - Bütçenin ülkemize hayırlı uğurlu olmasını diliyorum.

Teşekkür ederim.