NEJLA DEMİR (Ağrı) - Değerli arkadaşlar, bugün, burada, ülkenin en önemli gündemlerinden biri olan işsizlik, yoksulluk, kayıt dışılık, güvencesizlik gibi yaşamsal ve toplumsal sorunlara çözüm üretmesi gereken, en kapsamlı kamusal müdahaleyi yapması gereken bakanlıklardan birinin bütçesini görüşüyoruz.

Arkadaşlarımız da bahsetti, işsizlik ülkenin en yakıcı sorunu olmaya devam ederken kadın işsizliği ve yoksulluğu ise alarm veren bir toplumsal krize dönüşmüş durumda ancak biz bugün de Sayın Bakanın uykusu kaçanlara özel tatlı masallarını dinledik. Bir de o masalların kitabını basmışlar. Bu ülkede 30 milyonu aşkın kişi çalışma çağında olmasına rağmen çalışma yaşamına dâhil olamıyor ki bu kişilerin 21 milyonu kadın. Siz kalkmış, hâlâ kadınlara pozitif ayrımcılık yaptığınızı anlatıyorsunuz. 2002'de asgari ücret 184 TL iken biz yüzde 254 artış ile 17.002 TL yaptık deyip bir de konuşma metninizde kara puntolarla belirtmişsiniz. Kaldı ki 2002'de maaşıyla 8 çeyrek altın alabilen, bugün maaşıyla 3,5 çeyrek altın alabiliyor. Hatırlatayım: Maaşlardaki yüzde 254 artış bu şartlarda mevcut Hükûmetin büyük ayıbı olur ancak.

Sayın üyeler, AKP-MHP iktidarıyla ekonomik kriz derinleşiyor, toplum yoksullaşıyor, yoksulluk ise kadınlaşıyor. Ekonomi bir avuç yandaş ve sermayedar için büyürken yoksulluk her geçen gün artıyor, bu yoksulluktan en büyük payı ise kadınlar alıyor. AKP zihniyeti kadını "nesne" ve "ev kadını" olarak görüyor. Kadınların istihdama katılmaması, kadın yoksulluğunu daha da derinleştirmiş durumda.

Sayın üyeler, bağımsız araştırma kurumlarının raporlarına göre, 2024 Eylül itibarıyla açlık sınırı ortalama 20 bin lira, yoksulluk sınırı ortalama 70 bin lira olarak açıklandı. Soruyoruz sizlere: Kaç kadın 70 bin TL maaş alabiliyor? Bugün, milyonlarca kadın açlık sınırının bile altında maaş alamıyor, yaşamaya çalışıyor sadece. Bakın, yarattığınız yoksulluk ve yoksunluk dün İzmir'de hurdacılık yaparak geçimini sağlamaya çalışan bir annenin 5 yavrusunun canına mal oldu ve Hükûmet yetkililerinin açıklamalarına bakılırsa çok yazık ki Hükûmet yoksullukla mücadeleyi seçim dönemi dağıtılan 1 koli erzaktan ibaret görüyor. Bu, utanılacak bir tablodur. Bu tabloyla yüzleşeceğinizi umuyorum. Bakınız, bu utanç tablosunun sebeplerini tekrarlıyorum: Yoksulluğun temel sebebi, asla terk etmek istemediğiniz lüks ve şatafattır, saraya ve yandaşlara ayrılan bütçelerdir. "Tasarruf tedbiri" diye bir uygulama başlattınız ve dönüp tekrar halkın, yoksulun gırtlağına yapıştınız. Saray harcamalarında zerre değişen bir şey yok. Sermayeye yaptığınız jestlerde, borç silmelerde, vergi indirimlerinde zerre değişen bir şey yok. Tabii, kesenin ağzını gariban halk dışında herkese açtınız. Kırgızistan'ın 62 milyon dolarlık borcu silinir, A holdinge, B holdinge halkın kaynakları peşkeş çekilir ama iş yoksula, kadına, çocuğa gelince kuruşların hesabı yapılır. Amerika ziyaretine 2,5 milyon dolar sadece gösteriş için harcanır ama emekli söz konusu olunca kuruşun yine hesabı yapılır.

Sayın milletvekilleri, ülkedeki kadın işsizliğinin geldiği nokta, iktidarın kadını eve hapsetmek isteyen cinsiyetçi istihdam politikalarının en net kanıtıdır. Bakınız, TÜİK'in hane halkı iş gücü araştırması sonuçlarına göre 2022 yılında 15 yaş ve üzeri istihdam oranı yüzde 47,5'tir. Bu yüzde 47,5'lik oranın da yüzde 30'u kadın, yüzde 65'i erkeklere ait. Tabii, emeklerin sömürüldüğü ya da hiçleştirildiği kayıt dışı istihdam da temel bir sorun olarak duruyor. Tarım sektörü de kayıt dışı istihdamın başında geliyor ve tarımda kayıt dışı istihdam kadınlar açısından yüzde 91'e dayanmış durumda. Bu verilerden hareketle, kayıt dışı ve güvencesiz çalışma biçimiyle mücadelede kadınları güçlendirecek, cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldıracak politikaların acilen devreye konulması gerekiyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)