EDNAN ARSLAN (İzmir) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Şimdi, Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu personel düzenlemelerinde Cumhurbaşkanına aşırı yetki aktarılması ve geçen hafta yasalaşan huzur hakkı ödemeleri düzenlenmesine burada aykırı hükümler getirilmesi söz konusu. Anayasa Mahkemesinin her ne kadar iptal kararını karşılamak için kurumda görevli geçici statüdeki personele yapılacak ödemeler KHK'yle değil yasayla yapılıyor olsa da ne var ki burada kanunilik ve yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesi tam sağlanmıyor. Geçici görevle ilgili olsa dahi kamu görevlilerinin ücret ve mali haklarına ilişkin düzenlemelerin kanun yoluyla, açıkça düzenlenmesi gerekirken, teklifin birinci fıkrasıyla, öğretim üyelerine ödenecek ek ücretlerin asgari ücretin 3 katını aşmayacak biçimde Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek.

Ayrıca, teklifin ikinci fıkrasıyla, ödül ve bursların Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen üst limit dâhilinde kurumca çıkarılan yönetmelikle belirlenmesi yetki devrinin sınırlarını aşmaktadır.

Üçüncü fıkradaki, kurumun desteklediği proje teşvik ödülleri ücret, ödül ve burslar mülkiyet hakkı kapsamında olup bunların belirlemesinde Cumhurbaşkanına yapılan yetki devirleri de Anayasaya aykırılık oluşturmaktadır. Ayrıca, kurumda görevlendirilecek hakem, kurul ve komite üyelerine ödenecek huzur hakkı geçen hafta kabul edilen ve 1 Ocak 2025'te yürürlüğe girecek 7521 sayılı Kanun'un 29'uncu maddesindeki birden fazla huzura kalınmaması ve bunun sınırının belirlenmesine dair hükme aykırılık içermektedir.

Bu teklifin 2'nci maddesi, TENMAK'taki huzur hakkının asgari ücretin 3 katını aşmamak üzere Cumhurbaşkanınca takdir edilerek ödenmesi ve diğer kanunların ilgili hükümlerinin uygulanmaması öngörülmektedir. Madde 11 ve 12'deyse e-ticaret sektörünün özellikle büyük ölçekli firmaların daha az yıllık ticaret lisans bedeli ödeyebilmesine dönük bir düzenleme yapılıyor. Böylece, e-ticaret şirketlerinin kanununda artan oranlı ve dilimler hâlinde hesaplanan yıllık ticaret lisans bedellerini daha az ödeyebilmesi için kanunun etrafından dolanılan yeni bir yöntem getiriliyor. Mevcut kanunda e-ticaret firmaları eğer ihracat yapıyorsa bu ihracat tutarlarını toplam yıllık işlem hacimlerinden düşerek lisans bedelleri tabi tutulmaktadır. Teklifteyse firmaların ihracat bedellerinin 2024 yılında 4 katı, 2025 yılında 3 katı, 2026 ve sonrasındaki 2 katı kadar ihracat geliri, şirketin toplam işlem hacminden düşülecek, 2024 yılı için bu 4 katlık indirimde, firmanın sektördeki büyüklüğünün ne kadar olduğu dahi dikkate alınmayacak, 2025 yılından itibaren bir e-ticaret firması, ihracat gelirinin 3 katı tutarında yazabilmesi ve toplam işlem hacminden düşebilmesi içinse firmanın sektör büyüklüğünün yüzde 20-23 aralığından büyük olmaması şartı aranacak. Bir e-ticaret firması ayrıca Sanayi Bakanlığından yatırım teşvik belgesi alırsa bu kapsamdaki yatırım harcamaları da 2024 yılında 4 kat, 2025 yılında 3 kat, 2026 ve sonrasında 2 katı kadar toplam iş ve işlem hacminden düşülerek lisans bedeli ödenebilecek.

Madde kapsamında büyük ölçekli e-ticaret firmaları, 2022 Temmuz ayında çıkan yeni Elektronik Ticaret Kanunu düzenlemesiyle getirilen artan oranlı lisans bedelini en az 6-8 kat daha düşük ödeyebilecek. Firmanın sektör büyüklüğüne bakılmaksızın 2024 yılında yapılan ihracatın 4 katı yatırım teşvik belgesi almışsa ve yatırım harcamasına 4 katı kadar yıllık toplam işlem hacminden düşülecek, büyük ölçekli firmalar yıllık lisans bedellerini üst dilim yerine daha alt dilimlerinden ödeyebilecek ve kârlarını katlayabilecek. Madde, bu düşük lisans bedellerin etki analizini içermiyor. Kamunun vazgeçtiği gelir karşılığında sektörden kısa, uzun vadede ihracat da oluşabilecek katkıları, beklentilerini ölçmüyor kartelleşmeye gidebilecek bir sürecin önünü açarak 2022 Temmuz ayında çıkan yasanın üretici ve firmaların büyük küresel karteller karşısında korunmasına dair iskeletini bozuyor. Firmalar arasındaki rekabet koşullarını da bozma riski içeriyor. Teklif, 2024 Temmuzunda dolaylı yoldan değiştirdiği bir hesaplama yöntemiyle 2023 ve 2024 yılında sektör içindeki projeksiyonların ihracattan yana yapmamış, buna göre yatırım teşvikine başvuracak hedef gütmemiş firmaların lisans bedellerini ölçeklerine kıyasla daha yüksek tutarda ödemesine yol açar.

Bu gerekçelerle, görüşülmekte olan (2/2293) esas numaralı Kanun Teklifi'nin 2, 11 ve 12'nci maddelerinin Anayasa'mızın 2, 6, 7, 10, 35 ve 67'nci maddeleri hükümlerine aykırılığı dikkate alınarak Meclis İçtüzüğü'nün 38'inci maddesince gereğinin yapılmasını arz ve teklif ediyoruz.