CUMHUR UZUN (Muğla) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Komisyonumuzun değerli üyeleri, ben de TMMOB'a bağlı mühendis odalarından gelen çok kıymetli misafirlerimize sunumları nedeniyle çok teşekkür ediyorum.

Burada sunum dinlediğimiz onların üzerinde kişi, kuruluş olduğu ancak bunların ortak bir özelliği vardı: Genel hiyerarşik yapı içinde yer alan kurumları ve bakanlıkları dinledik. Siz o hiyerarşik yapı içinde olmadan gördüklerinizi ve olması gereken ile olmaması gerekenlerin neler olduğunun altını çizerek bize yeni bir bakış açısı kattınız. Bu bakış açısını, aslında bugün olay olduktan sonra birçoğumuz bir şeylerin doğru yapılmadığının farkında olarak dinledik sizi, oysa siz, daha bu olay olmadan olayla ilgili yaşanabilecekleri doğru öngörebilmiş bir kurumu temsil ediyorsunuz. O nedenle, söyledikleriniz çok anlamlıydı. Bunu açmış olduğunuz davalarda iddialaştırdığınızı; yer seçiminden, hazırlanan projenin, jeolojik yapının burada altın madenciliği yapılması konusunda imkânsızlıklar yarattığını ve günün sonunda burada bir liç yığının yenilmesinin kaçınılmaz olduğunu daha dava aşamasında, bu olay yaşanmadan işaret etme öngörüsünü göstermiş kuruluşlar olarak bunları anlattınız. Keşke bu süreçler içinde sizin de bu öngörünüzü dikkate alan bir yapımız ve mekanizmamız sağlanmış olsaydı. Ben burada bugün yapmış olduğunuz sunumdan bu tür süreçlerin içine hiyerarşik yapı içinde olmayan ve kendi bağımsızlığı altında çalışabilen, alan bilgisine sahip kişilerin -sadece bu olaya özel değil- her alanda hele hele gönüllü olarak bu katkıyı vermek üzere hazır olunan bir ortamda alınması gerektiğini; onlarca kuruluştan görüşler, düşünceler alınırken buna ilişkin disiplin ve meslek odalarının bu sürecin içine katılmasının farklı bir bakış açısı, bağımsız bir bakış açısı ve bilimsel bir bakış açısı katması açısından ne kadar değerli olduğunu hissetmeme sebep oldunuz.

OĞUZ ÜÇÜNCÜ (İstanbul) - Neye göre bilimsel?

CUMHUR UZUN (Muğla) - Şöyle ki: Bugün, bu yaşanan üzücü olaydan sonra bu olaydan yıllar önce açılmış olan davada, burada yapılacak altın madenciliğinin ve oluşturulan değerlendirmelerin göçmeye mahkûm olduğunu iddia edip dava dilekçesine koyabilmiş olan bir bilimsellikten bahsediyorum.

OĞUZ ÜÇÜNCÜ (İstanbul) - Vekilim, hiçbir yerde böyle bir şeyin mümkün olmadığını söylüyor arkadaşlar.

CUMHUR UZUN (Muğla) - Şöyle: Bunun burada yapıldığında bir göçmenin, yenilmenin olabileceğini -olacağını hatta, bileceğini de aşmış vaziyette- iddialaştırmış durumdalar. Bunu yaparken de belki bir hukukçu olarak ben yapsam, "Siz bir hukukçu olarak bunu nasıl öngörebiliyorsunuz?" diyebilirsiniz ama -biraz önce söylediğiniz gibi bir- mühendislik faaliyeti olduğu konusunda sanıyorum dünya da farklı düşünen yok, hesaplanabilir olduğu noktasında da farklı düşünen yok fakat bu hesaplamanın nerede, nasıl ve hangi koşullarda olabileceğine ilişkin uzman arkadaşların değerlendirilmesi ve iddiaları var. Bugün itibarıyla bu üzücü olay hiç yaşanmasaydı keşke arkadaşlarımız mahcup olsalardı ama yaşandı ve onlar haklı çıktı. Buradan çıkaracağımız sonuç bence. Meslek odalarının her birisi daha önceden onlarca dinlediğimiz kişilerle aynı hiyerarşik yapı içinde olmadıkları bir ortamda ve özgürce bu sürecin içine katılmaları ve bundan sonra olabilecek bu tür aksaklıkları onların gözüyle de değerlendirmeye alıp "Oluyor mu, olmuyor mu?" diye bakabilmeyi sağlamamız lazım. Ben bildiğiniz üzere hukukçuyum. Hukuk alanında biz zaman zaman davalara katkı sunabilmek için katılma dilekçeleri veririz ve bu katılma dilekçelerimiz çoğu zaman suçtan doğrudan zarar görme ihtimalinin olmaması nedeniyle reddedilir ancak -bakış açısının farkını anlatmak adına söylüyorum- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde bir dava açıldığında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bu konuyla ilgili her bir hukuk kurumuna kendisi bizzat yazı yazıyor: "Huzurumda görülmekte olan x davada bir katkınız, bir değerlendirmeniz olabilir mi? Bu davaya katılmayı ister misiniz? Bizimle birlikte buradaki hukuki problemi çözmekte fikirlerinizi sunabilir misiniz?" diye davetiye çıkarıyor, mektup çıkarıyor. Yanlış yaptığımız şey: Gönüllü katkı koymak isteyenleri şu veya bu nedenle süreç dışında bırakmak ya da süreç içine, bir problemin bir daha yaşanmamasını arzu ediyorsak, bununla ilgili fikri olanı, bununla ilgili bilgisi olanı, hatta bu konuda gönüldaşlıkları bulunanları katabilmeyi çok kıymetli ve değerli bulduğumu ifade etmek... Komisyon olarak kayıtlarda da bulunması adına, böyle bir sürece hiyerarşik yapının dışında objektif değerlendirme yapacak gönüllü meslek odası, sivil toplum kuruluşu -adına ne derseniz deyin- yeter ki bu kazaların olmasının önüne geçebilecek her fikri davet ederek süreçleri götürmenin doğruluğuna işaret etmek isterim ve bununla bağlantılı olarak da acaba dünya da sivil toplum kuruluşlarının, sivil inisiyatiflerin de içine dâhil edildiği ÇED değerlendirmelerinin yapıldığı ülkeye ya da ülkeler var mı? Bu konuda bir bilginiz var ise bizimle paylaşmanızı sizden rica ediyorum.

Çok teşekkür ederim.