ELİF ESEN (İstanbul) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Kıymetli Bakan, Değerli Bakan Yardımcım ve kıymetli bürokratları; hoş geldiniz, sunumlarınız için de teşekkür ediyoruz.

Sayın Bakanım, ben bugün sizden herhangi bir randevu talebinde bulunmayacağım, merak etmeyin ne siz ne özel kaleminiz endişelenmesin. Çünkü 3 kere bekledik, 1 kere KEFEK'te ifade ettim ama ne yazık ki herhâlde, yoğunluğunuz sebebiyle size kadın cezaevleri ve çocuklarla ilgili raporumuzu ulaştıramadık. Geçen hafta, bir ay bekleyişten sonra, artık bir basın toplantısıyla kamuoyuna duyurumuzu da yaptık. Çok değerli tespitler olduğunu düşünüyorum. Aslında, burada niyetimiz, tamamen samimi. Yani kadının ve çocuğun üstün yararının gözetilerek cezaevlerinde bulunmaları ya da bulundurulmamalarıyla ilgili çözüm önerilerimizi de içeren tespitlerimiz, sorun ve ihtiyaç tespitlerimizdi. Yine burada iyi niyetle yaklaşmıştık çünkü bunun sizlerin bir eksiği değil de güncel sorun ve ihtiyaçlarla güncellenerek gelmesi ve bizlerin de oradaki kadınlarla irtibat kurarak, onlardan bire bir aldığımız sonuçlardı bunlar. Şimdi, ben birkaç tanesinden burada bahsetmek istiyorum. Aslında şöyle üzüldüm çünkü biz AK PARTİ kurulduğunda İstanbul'da sizlerle ve Değerli Bakan Yardımcımız Hurşit Bey'le... Siz Pendik İlçe Başkanıydınız, Hurşit Bey Kadıköy İlçe Başkanıydı, Derya Hanım İl Başkanlığında birlikte çalıştığım arkadaşımdı. O zamanki çalışmalarımdan da asla erinmiyorum, gurur duyuyorum ancak daha sonra sıkıntılar sebebiyle aranızdan ayrıldım, bir süre hiç siyasetle ilgilenmedim, sivil toplum ancak şimdi DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısıyım ve Kadın Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısıyım. Yine özgürlüklerin yanında olmak amacıyla, yasakların karşısında, yolsuzlukların da peşinde olmak amacıyla ben siyasetteki izimi devam ettiriyorum.

Şimdi, size hızlıca birkaç öneride bulunmak istiyorum, birkaç da sorum olacak izninizle. Öncelikle, temel haklar eylem planımızda da DEVA Partisi olarak yer verdiğimiz birkaç hususun altını çizmek istiyorum. Hasta mahpuslar bakımından tam teşekküllü devlet hastaneleri tarafından verilen "Cezaevinde kalamaz." raporu sonrası kişinin derhâl tahliye edilmesi, İnsan Hakları Eylem Planı'nda sizlerin de taahhüdüydü bu; bunun yerine getirilmesinin önemli olduğunu düşünüyorum.

Yine, ağır hasta çocuğu olan anneler için -ki dün bir tanesine tanıklık ettim, birazdan bahsedeceğim hızlıca- sağlanan infaz erteleme hakkının babalar için de uygulanmasına dair düzenlemenin yapılması. Anne-babanın aynı anda tutuklu ya da hükümlü olması durumlarında çocuğun bu durumdan dezavantajlı olarak etkilenmemesi için ebeveynlerden birinin küçük çocuğun yanında olması için gerekli düzenlemelerin yapılması ve son olarak İdare ve Gözlem Kurulu raporlarının somut değerlendirmelerle yapılması adına gerekli yasal düzenlemelerin yapılması.

Şimdi, siz az önce sunumunuzda kadınların videolarına yer verdiniz, çok da duygulu videolardı. Ben dün Sincan Cezaevini ziyaret ettim. Bundan yaklaşık bir ay önce de 23 Nisan sebebiyle Marmara Silivri Cezaevi ve yine Sincan Cezaevindeki çocukları ziyaret etmiştim. Ziyaretlerimde gözyaşlarımı zor tutuyorum çünkü asıl amacım oradaki kadınların moral olabilmek, oradaki çocukların yüzünü güldürebilmek, yine gözlerim yaşardı, ben izleyemedim videoları, onun için de bu işin peşindeyim diyeyim size. Ben cezaevi ziyaretlerimi devam ettireceğim her ne kadar cezaevi Komisyon Başkanımız toplantıda benim katılmamama dair bir karar belirtse de kendi talebimi belirttim size, Komisyon üyesi olmadığım için katılamayacağımı belirttiniz. Sayın Tanal, sağ olsun, o zaman da dedi ki: "Daha önce Komisyon üyesi olmayan arkadaşlar kendi imkânlarıyla katılabilirlerdi." Siz dediniz ki: "Komisyonumuzun bir kararı vardır ve bu karar doğrultusunda katılamazsınız Elif Hanım." Hâlbuki, niyetim gerçekten iyi niyet ve ben bunu, şöyle, sizden toplantı tutanağından yazılı olarak talep ettim, toplantı tutanaklarında yazılı bir karar yok, şifahen verilmiş bir karar. Ben bu kararınızın tekrar görüşülmesi için Meclis Başkanı Sayın Numan Kurtulmuş'a da dilekçemi sunacağım. Bu konuyla ilgili Derya Hanım'dan da bir randevu talebim oldu ama Derya Hanım'la da biz bir türlü saatlerimizi denk getiremedik diyeyim.

Şimdi, Sayın Bakan, bu hassasiyetle, ben öncelikle dünkü gözlemlerim için Bakanlığınıza teşekkür ediyorum çünkü nitelikli muhalefetin sadece eleştirmek değil, gerektiğinde teşekkür etmek olduğuna da inanıyorum. Dün ben "Annemleyim Projesi" kapsamında anne-çocuk ünitesinde çocuklarıyla birlikte kalan, 0-6 yaş çocuklarıyla birlikte kalan kadınların gayet medeni, gayet iyi şartlarda Sincan Cezaevinde anne-çocuk ünitesinde kaldıklarına tanıklık ettim ancak bu proje bir tek Sincan ve Diyarbakır Cezaevlerinde. Ben şunu sormak istiyorum: Bu çok önemli bir şey yani orada mahpus anneleriyle kalan masum çocukların, o 0-6 yaş gibi çok değerli yaşlarını heba etmeden, topluma sorunlu bireyler katılmasına engel olmak için bu projeyi artırma hedefiniz var mı, belli stratejik planlarınız var mı bununla ilgili? Eğer varsa ben gerçekten gönüllü bir milletvekili olarak, sivil toplumla da -ki bağlarım oldukça güçlüdür sivil toplumdan geldiğim için- iş birliği yaparak devleti, dolayısıyla aracı olan siz Bakanlığınızı desteklemekten gurur duyarım.

Yine, cezaevindeki kadınlar ailelerinin yakınındaki cezaevlerine aktarılmak istiyorlar. 2 çocuğu dışarıda olan İzmirli bir kadın Sincan'da, burada tek çocuğuyla kalıyor ama çocukları İzmir'de, naklini istiyor. Ya, bu çok doğal bir hak. Lütfen, dijital sisteminizde bu iyileştirmelerin yapılmasını sizlerden rica ediyorum. Yani öncelikli tutun 0-6 yaş grubu çocuğu olan anneleri, dijital sistemle artık bu çok kolay, çok kolay eleyebilirsiniz, öncelikli tutabilirsiniz. Lütfen, çocuklarını hiç olmazsa ayda bir görebilecekleri bir yakınlığa eriştirin çünkü maddi yoksunluklar sebebiyle görüşemiyorlar çocuklarıyla.

Yine, denetimli serbestlik kapsamının kadınlarda uygulanmasını düşünüyor musunuz? Düşünüyorsanız... "Alternatif infaz yolları bazı suçlarda geçerli." dediniz. Bu, kadın için de geçerli olabilir mi? İnfaz ötelemeyi çok konuşuyoruz. Yani 0-6 yaşa kadar birçok teknikten bahsetti Değerli Genel Müdürümüz, o teknikler bu kadınlar için gerek ev hapsi gerek belli sınırlamalarla olabilir. Bu 0-6 yaşı, o çocuğun gerçekten karakterinde çok önemli etkisi olan 0-6 yaşı kadınlar dışarıda geçirebilir mi, bununla ilgili bir planlamanız var mı; bunu öğrenmek istiyorum.

Yine, dün bir hasta çocuğu olan, genetik rahatsızlığı sebebiyle elleri, kolları tutmayan bir çocuğun annesiyle bire bir görüştüm. Bu kadın hapishanede ve çocuğuna kayınvalidesi bakıyor. Bu kadın, ya, gözyaşları içinde dışarıda evladının yanında olma isteğini belirtti. İsimleri var bende. Ben bu kadınlara birkaç ay sonra tekrar gideceğim çünkü moral olmanın da, Mecliste bir ablaları olduğunu bilmelerinin de kıymetli olduğunu düşünüyorum. Lütfen, bu kadınlarla ilgili ben cezaevi müdürümüzle de görüştüm, o da gayet yapıcı yaklaşıyor. Sizden de rica ediyorum bu hasta çocuğu olan kadınların bir an evvel evlatlarına kavuşmalarını.

Yine, koruyucu, önleyici tedbirlerin son derece önemli olduğunu yani cezaevine girmeden de çıktıktan sonra da koruyucu, önleyici tedbirlerle yeniden suça sürüklenmemesi için bu kadınların, çocukların, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığıyla iş birliğiniz çok önemli. Ben teşekkür ediyorum, Sayın Mahinur Göktaş çok hızlı bir şekilde geri döndü randevu talebime ve ben bunları ona aktardım ama birinci sorumlu sizsiniz. Ben sizden rica ediyorum ve takipçisi olacağımı da burada iletiyorum çünkü bu ikinci ziyaretlerimde ufak engellemelerle karşılaştım, ilkinde çok rahat bütün kapılar açıldı ama yani bu ikincisinde biraz böyle önümüze setler çıktı. Biz de sırtımızı mevzuata yasladık, mevzuatın bize tanıdığı haklarla bir milletvekili olarak dün ziyaretimizi gerçekleştirdik.

Rehabilitasyon kısmı önemli. İş yurtları konusunda teşekkür ve tebrik ediyorum, bu sistem gayet iyi işliyor ve çok da kıymetli hayata adaptasyon, yeniden suça karışmamaları anlamında ancak çocuklu kadınlar, 0-6 yaş grubu çocuğu olan kadınlar, kreş desteğinde bu çocuklarını tamamen emanet edemedikleri için bu kurslardan ne yazık ki faydalanamıyorlar. Belki onların faydalanacağı bir sistem, o saatlerde özel bir bakım çocuklarına sağlanabilir; bunu rica ediyorum.

Ceza infaz personellerinin eğitimi çok çok önemli. Bunu nasıl takip ediyorsunuz; bir performans izleme, değerlendirme sisteminiz var mı? Çünkü şunu da tespit ettik: Bakın, bir sürü yenilik yapıyorsunuz yani bu yaptığınız sunum, yenilikçi bakış açınız son derece kıymetli. Yine bunun için de teşekkür ediyorum ancak bunun takip edilmesi de çok önemli, uygulamada aksaklıkların olduğunu görüyoruz, sizin yeniliklerinizden ceza infaz kurumu memurlarının bir kısmının haberi yok. Neden haberi yok? Çünkü ben yine, yaptığım görüşmelerde dışarıda olan çocuğu için çocuk başına destek alabilecekken bir kadının bu destekten haberinin olmadığını, bu destekten mahrum kaldığını... Ki bunlar yoksul ailelerin kadınları. Bu hayati derecede önemli suça sürüklenmemesi için, zararlı çevrelere karışmaması için... Bir de dün bir kadından, bu iyi hâl sınavları uyguluyormuşsunuz, bu iyi hâl sınavlarının mahpuslar üzerindeki olumlu etkilerini gözlemledim. Bunun da çok çok önemli bir şey olduğunu düşünüyorum. Şöyle söylüyordu: "Ben hepsine giriyorum, hepsinden de 100 alıyorum, bunun bana olumlu döneceğini düşünüyorum." Bu önemli bir moral, motivasyondur. Ödül, havuç ve ceza sisteminden bahsettiniz. Bunların da doğru bir şekilde uygulanması son derece önemli.

Ve en son kadın cinayetleri... Geçtiğimiz ay 40 kadın şiddete maruz kalarak öldü ve 20 kadın da şüpheli ölüm. Lütfen, bu cezasızlık sebebiyle dışarıda olan kadın katillerinin... Artık "planlı katiller" diyoruz bunlara. Bunun için de bu yapılacak yeni düzenlemede bu anlamda da koruyucu, önleyici ceza infaz yöntemleri konusunda hassas olmanızı rica ediyorum.

Çok teşekkür ediyorum, sağ olun.

Teşekkür ediyorum Değerli Başkanım söz verdiğiniz için.