JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; ben Komisyon üyesi değilim ama Eskişehir Milletvekiliyim. Özellikle tarihî bir uyarıda bulunmak istiyorum burada. Herkes bugünkü tarihe, takvimlerine bakarsa şayet bugün 5 Haziran Dünya Çevre Günü ve burada deminden beri Komisyon üyelerini dinliyorum ve yapılan açıklamalar, konuştuğunuz şeyler tamamen "Tahrip et, bedelini öde." ve...

BAŞKAN ADİL KARAİSMAİLOĞLU - Haksızlık ediyorsunuz.

HÜSEYİN YILDIZ (Aydın) - Tahrip et, bedelini ödeme.

BAŞKAN ADİL KARAİSMAİLOĞLU - Haksızlık ediyorsunuz ama.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Aslında bakın, Orman Kanunu'nun 17'nci maddesine baktığımızda vatandaşın otlaklarına, işte, geçici barınaklarına bile izin vermeyen bir kanun ama ne yazık ki 17'nci madde zaten -başından beri söylediğimiz gibi- on yedi yıldır delik deşik edilmiş bir madde ve hiç olmayacak şeyleri; madenler, taş ocakları -biraz önce sizler de söylediniz- biyokütle enerji santralleri de dâhil olmak üzere ormanları çok fazla tahrip edecek özelliklere sahip tesislerin yapılmasına izin verecek hâle getirildi. Sözünü ettiğiniz yine ek 9'uncu madde de aynı şekilde çok fazla şeye olanak tanıyor.

Şimdi, baktığınız zaman, ormanlar sadece yeşil ağaç alanları olarak görülüyor. Yani, bakın, iklim krizinden dolayı ne durumda olduğumuz son derece belli. Kuraklık yaşanıyor; işte, biz vekilimle daha önce de birlikte iklim krizi ve kuraklıkla ilgili komisyondaydık geçen dönemde, su konusunda çok büyük sıkıntı çekiyoruz. Sadece ormanlara yeşil, yaprak ve ağaç anlamında bakmıyoruz; içindeki yaban hayatı, altındaki su kaynakları, akiferlerdeki... Ormanlarımızı tahrip ediyoruz, turizm tesisi için tahrip ediyoruz, enerji santralleri için tahrip ediyoruz. İşte, şimdi de ulaştırma ve turizm projeleri için aynı şey gündeme geliyor ve hatta bedel alınmaması söz konusu oluyor. Ben, bunu bir tarihî sorumluluk olarak görüyorum Dünya Çevre Günü'nde, bu 2 maddenin de Komisyonunuz tarafından kanun metninden çıkarılmasını özellikle talep ediyorum ve bu konuda uyarıda bulunuyorum.

BAŞKAN ADİL KARAİSMAİLOĞLU - Ama kanun teklifinde "Havalimanı olarak ilan edilmiş alanlar, sınırlar içerisinde ve otoyol sınırları içerisinde kalmak şartıyla." deniliyor.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Ama bakın, bu genişletecektir onu yani bedel alınmaması.

BAŞKAN ADİL KARAİSMAİLOĞLU - Yok.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Az bir alan da kaldıysa onları da tahrip edecek 2 kanun maddesi üzerinde konuşuyorsunuz. Ben Komisyonu Dünya Çevre Günü vesilesiyle özellikle uyarmak istiyorum.

BAŞKAN ADİL KARAİSMAİLOĞLU - Evet, hassas bir konu, önem vermemiz gereken bir konu.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Çünkü o tesislerin hiçbirini...

BAŞKAN ADİL KARAİSMAİLOĞLU - Ama yollar da havalimanları da yine insan için sonuçta.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Gelecek nesillere bırakacağımız dünyayı koruma sorumluluğunu hepinize özellikle hatırlatmak istiyorum.

BAŞKAN ADİL KARAİSMAİLOĞLU - Hassasiyetinize teşekkür ediyoruz ama biz de hayatın idamesi için gerekli tesisleri kurmak için bunları konuşuyoruz.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Ama hayatımızda üzerinde yaşayacağımız bir gezegenimiz bile kalmayabilir, bunu özellikle vurgulamak istiyorum Sayın Başkan.

BAŞKAN ADİL KARAİSMAİLOĞLU - Hassasiyetinize teşekkür ediyoruz, sağ olun.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Ben o hassasiyeti tüm milletvekillerimizin göstermesi gerektiğini düşünüyorum.

BAŞKAN ADİL KARAİSMAİLOĞLU - Tamam, teşekkür ederiz.

HALİL ELDEMİR (Bilecik) - Başkanım, çevreyle ilgili ben de içinde bulunduğumuz hassasiyeti bir cümleyle ifade etmek isterim müsaadeniz olursa.

BAŞKAN ADİL KARAİSMAİLOĞLU - Buyurun.

HALİL ELDEMİR (Bilecik) - Şu anda 57 tane havalimanımızın 50 tanesinin karbon akreditasyonu var, yeşil havalimanlarından daha üst bir nokta yani. Diğer taraftan da bu uygulamayla Avrupa'da 1'inciyiz biz Sayın Vekilim.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Ama sözünü ettiğiniz her şey beton, betonlardan söz ediyorsunuz yani.

HALİL ELDEMİR (Bilecik) - Şöyle: Betonlardan söz ediyoruz ama bakın, burada karbon emisyonu da çevrecilik açısından önemlidir, dediğiniz gibi bugün Dünya Çevre Günü, bu hassasiyetle... Yani burada her ne kadar bayındırlık, ulaştırma, imar gibi konular olsa da önce insan, sonra çevre, ondan sonra diğer noktaya gidiyoruz.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Yok, önce çevre, ileride insanların yaşayacağı bir çevre bile kalmayabilir Sayın Başkan.

HALİL ELDEMİR (Bilecik) - Ağaç dikimimiz de var zaten.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - O, asla geri döndürülemiyor, Birleşmiş Milletlerin o konuda raporları var Sayın Vekilim. Yani tahrip edilen alan asla bir daha geri döndürülemiyor, bu konuda Birleşmiş Milletlerin çok ciddi raporları var.

BAŞKAN ADİL KARAİSMAİLOĞLU - Ferhat Bey, buyurun.

FERHAT NASIROĞLU (Batman) - Başkanım, hassasiyeti için sayın vekilime teşekkür ediyorum. Hakikaten bu tür projelerde, uluslararası projelerde kredi veren kuruluşlarda da bu hassasiyet var yani 1 ağaç kestiğinizde yerine minimum en az 10 tane ağaç dikiyorsunuz.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - İşte, o bile karşılamıyor Sayın Vekilim.

FERHAT NASIROĞLU (Batman) - Yani muhtemelen burada milyonlarca ağaç dikiliyordur.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Dikilse de asla geri gelmiyor, bu hayat bir daha geri gelmiyor.

FERHAT NASIROĞLU (Batman) - Her 1 ağacın karşılığında 10 tane ilave ağaç ki bu projede 20 tane ağaç...

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Hep öyle söyleniyor da hiç öyle olmuyor. Maden alanlarında bile denetlenmiyor.