UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Sayın Başkanım, ben Çalışma Bakanlığından gelen Sayın Genel Müdüre izahatı için teşekkür ediyorum. Eğer belki yanlarında varsa kendisinden ya da Sayın Dışişleri Bakanlığı yetkililerinden şöyle bilgi talep edeceğim; şimdi, işin şöyle bir boyutu var: İş gücü, Türkiye'den gidecek olan iş gücü. Yani KKTC'de şu anda çalışan sayısı nedir ve iş gücünün toplamı nedir? Bunun hangi bölümü KKTC vatandaşlarından oluşmakta, hangi bölümü bugüne kadar yıllar içinde Türkiye'den giden iş gücüyle oluşmuştur? Şunun için söylüyorum, bu önemli, şöyle bir şey var: Yani KKTC'de asgari ücret yüksek, biliyorsunuz; Türkiye'de asgari ücret düşük. Yani bu anlaşmanın KKTC'deki mevcut asgari ücretle çalışan KKTC iş gücünü -nasıl söyleyeyim yani kelimeyi arıyorum, nazik kelime arıyorum- kıracak bir anlaşmaya çevrilmesinden hepimiz endişe etmeliyiz. Buradan giden kişinin ucuz, işte, işveren tarafından...

BAŞKAN FUAT OKTAY - Bu mümkün olmaz diye düşünüyorum çünkü asgari söz konusu olduğu için.

UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - İşte, birincisi, onun güvenceleri var mıdır?

İkincisi de hani buradan değişik zamanlarda KKTC'ye gittik, sizler gittiniz, belki çalışmış olan kıymetli diplomatlarımız var. Şöyle bir şey var, biliyorsunuz, aslında, bütün barış müzakerelerinde olan bir konu bu ve hani hem bizim bugüne kadar hep özen gösterdiğimiz, belki ileride de... Yani KKTC'nin nüfusu, işte, olası bir barışta nüfusu kimlerden oluşur? Ne kadarı Türkiye'den gelenlerdir, bunların ne kadarı barış müzakerelerinin parçasıdır vesaire... Bu, teknik olarak böyle ama bir de realitede, KKTC'den "Biz artık burada barınamıyoruz." diye giden var yani KKTC'nin orada yaşayan öz vatandaşları İngiltere'ye, Amerika'ya, şuraya buraya göç ediyorlar. Yani bu anlaşmanın bir etki analizi yapılmış mıdır? Evet, gidecek ucuz iş gücü buradan; gidiyoruz, seviniyoruz "İşsizimize iş çıktı." diye -belki düşük ücretle ama- oradaki dengelere yani birinci olarak oradaki işçinin dengesine ama uzun erimde, olası barış görüşmelerine KKTC nüfusuna yönelik etkilerinin bir çalışması Dışişleri Bakanlığımızda yapılmış mıdır? Çalışma Bakanlığının belki önceliği olmayabilir ama bu rakamlar Dışişleri Bakanlığının herhâlde alfabesidir yani KKTC nüfusunu kim oluşturur, nasıl oluşur vesaire, müzakerelerde önlerine gelmiş, bundan sonra gelecek olan bir husustur.

Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN FUAT OKTAY - Sayın Bozay...

DIŞİŞLERİ BAKAN YARDIMCISI MEHMET KEMAL BOZAY - Sayın Vekilimin çok isabetli bir sorusu, zaten bu anlaşma da bunları tespite yönelik bir anlaşma. Yani burada biz de bir eksikliği gördük, sizin buyurduğunuz gibi biraz gecikme var ama bunları, işte, 2'nci maddesinden, işçi talepleri nedir, hakikaten gerçekçi mi, değil mi bir dengeyi bozuyor mu; bunu tespit etmek üzere de bu anlaşmayı bu kadar önemsiyoruz. Bunu yaparken işte mesleği, hakikaten orada ne yapacak, sayısı, aranan vasıfları tutuyor mu... Burada bir eksiğimiz var, Sayın Vekilimin dediği hususları da bu anlaşma üzerinden tespitte biraz daha etkin bir hâle geleceğiz. Tabii, o nüfus dengeleri, diğer hususlar, onlar ayrı, onlara da ayrı bakarız. Tabii, şu anda benim elimdeki rakamlarda hepsi mevcut değil ama kendisinin isabetle söylediği hususları da tespit etmek üzere bir çerçeve anlaşmasıdır bu efendim.

BAŞKAN FUAT OKTAY - Evet, peki.

UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Sayın Başkan, tabii, bu anlaşma geçince bu tespit edilecek, biz bu anlaşma geçene kadar bu bilgilerden mahrum muyuz? Yani çalışan kaç işçi var, bunların kaçı Türkiye'den gelmiştir, kaçı orada yerleşiktir; bunların -sizde olmasa bile- Çalışma Bakanlığında olması lazım. Böyle bir şey olamaz, bu anlaşma geçsin de öğrenelim diye bir anlaşma geçirilemez, çok özür diliyorum.

BAŞKAN FUAT OKTAY - O bilgiler vardır zaten, gizli şey değil zaten, o açıktır, bellidir zaten. Onun bu anlaşmayla, geçip geçmemesiyle doğrudan alakalandırılacak, hani bir gerek şart, yeter şart gibi değerlendirilebilecek bir boyutu yok diye düşünüyorum. Yanınızda yoksa da yazılı olarak da iletebilirsiniz.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI DIŞ İLİŞKİLER VE AVRUPA BİRLİĞİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI AHMET NAZİF GARİBAĞAOĞLU - Sayın Başkanım, tabii ki biz hem gelen hem de gidenleri kayıt altına almaya çalışıyoruz, bu bizim için önemli. Ne yazık ki bu iş gücü anlaşması... Yoksa iş gücü anlaşmasında, bu anlaşmanın ekinde yer aldığı üzere, bir teklif hizmet sözleşmesi var, işçinin ve işverenin hakları ve yükümlülükleri belirtiliyor orada. Bunu aynı zamanda bizim İŞKUR il müdürlükleri de onaylıyorlar, onayladıklarında da bu kayda geçmiş oluyor. Maalesef, özellikle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne gidenler arasında bu olmuyor. Biliyorsunuz, pasaport olmadığından kimlikle herkes gidebiliyor. Dolayısıyla, bunların büyük bir çoğunluğu kaçak olarak çalışıyor yani kayıt dışı olarak çalışıyorlar. Bununla da biz bu kayıt dışılığı önlemeyi amaçlıyoruz, bu da bizim için önemli.

Diğer taraftan, tabii, oradan buraya gelenler var. İşte, Uluslararası İşgücü Kanunu'ya birlikte çalışma izni zorunluluğu var, çalışma izni almak zorundalar. Bununla ilgili size rakam verebilirim ama dediğim gibi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne giden vatandaşlarımızın sayısında, maalesef, yüzde 60, 70, 80'lerde izin alınmadan gidildiği söyleniyor, belirtiliyor; bunu belirtmek isterim. Size o rakamları verecek olursam, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nden buraya kaç kişi çalışma izni almış, onu size kısaca vereyim: 2024 yılında 35, 2023'te 88, 2022'de 87, 2021'de 72, 2020'de 44 kişi Kuzey Kıbrıs'tan buraya gelmiş, çalışma izni vermişiz.

UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - KKTC'den buraya gelenler, bizden gidenleri bilmiyoruz.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI DIŞ İLİŞKİLER VE AVRUPA BİRLİĞİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI AHMET NAZİF GARİBAĞAOĞLU - Bizden gidenleri, söylediğim gibi, maalesef... İşte, bu anlaşma yürürlüğe girdikten sonra daha net bir şekilde bunun üzerinde size bir rakam verebileceğiz inşallah.

Teşekkür ediyorum.