UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Ben aslında Ceyda Hanım'ın sorduğu soruyu soracaktım, ben de Ceyda Hanım'la aynı şeyi merak ettim, şöyle: Bugün Moldova var, sonra galiba Estonya'da da aynı konu var; her ülkeyle yapıldığını düşünmüştüm ben de ama sadece 30 tanesiyle var. Doğru anlıyorsam iki tarafın birbirindeki diplomatının, konsolosluk yetkililerinin, çalışanlarının bakmakla yükümlüleri yani eşi, çocukları çalışma... Sadece 30 ülkeye tanınmış olması garip geldi bana. Normalde yani ne bileyim, dünyanın neresinde oluyorsa, eğer eşiniz çalışacaksa onun anlaşması evrenseldir diye düşünmüştüm; bunlar için özel anlaşma yapılıyor olması şaşırttı. Hani, benim bilmediğim, aklımın ermediği bir şey var mı acaba? Yani 30 ülkeyle varsa dünyadaki 100 küsur ülkedeki bizim çalışan şoförümüzün eşi ya da oğlu çalışmak istediğinde çalışamıyor demektir, doğru anlıyorsam eğer ben mantığı.

DIŞİŞLERİ BAKAN YARDIMCISI MEHMET KEMAL BOZAY - Burada, tabii, Sayın Vekilim, mütekabiliyet yürütüyoruz; 18 ülkeyle de görüşmemiz var, bugün hatta belki Romanya'yla da görüşmelerde çıkacak, imzalanacak yani toplamda 48 oluyor. 48 ülke, ülke şartlarına ve mütekabiliyete göre... Çünkü biz her seferinde o mütekabiliyeti verene göre yapıyoruz. Genelde de mücavir bölgelerde oluyor bu. Moldova'da ve de böyle ilişkilerimizin geliştiği... Mesela, Estonya'da yüz yıldır ilişkilerimiz olan bir ülke ve o yüzden belli bir aşamada biz ahdî düzenlemeleri, çifte vergilendirme, karşılıklı yatırımların tanınması gibi anlaşmaları bitirdikten sonra eksik kalan anlaşmalara bakıyoruz ve diğer ülkeler de mütekabiliyet esasında bize bu imkânı tanıyorlarsa yapıyoruz. Moldova'yla görüşmemizde de bu imkân tanındığı için biz de karşılıklı olarak bunu yapma yoluna gittik. Anlaşmaların her zaman avantajına, dezavantajına bakarak gidiyoruz ama bu, rutin bir anlaşma; 48 olduğunda belli bir aşamaya da gelmiş olacak, 18'iyle de görüşmeleri yürütüyoruz şu anda.

UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Sayın Başkan, izninizle...

BAŞKAN FUAT OKTAY - Buyurun lütfen.

UTKU ÇAKIÖZER (Eskişehir) - Yani hepsinde böyle sabit, kalıp anlaşma mı bu, yoksa ülke spesifik mi? İşte, hangi alanlarda çalışabilir bu bakmakla yükümlü oldukları kişiler, hangi alanlarda çalışamaz, kısıtlama var mı yok mu yani ülke spesifik mi anlaşmalar, yoksa basmakalıp, bildiğimiz gibi hepsinde aynısına mı imza atılıyor?

CEYDA BÖLÜNMEZ ÇANKIRI (İzmir) - Yani o gelirin bir meblağı var mı?

UTKU ÇAKIÖZER (Eskişehir) - Yani herhangi bir kısıtlama bazı ülkelerde oluyor mu olmuyor mu? Onu soruyorum. Neden? Çünkü bir önceki seferde biz buna şerh düşmüştük, aynı şekilde şerh düşüp düşmeyeceğimizi belirleyebilmek için.