DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, değerli bürokratlar; öncelikle Komisyona hoş geldiniz.

Sunumumuzu dikkatle dinledik. İki gün önceden itibaren önce Enerji Bakanlığı sunum yaptı ve konu yığın liç sahasına geldiğinde "Yığın liç sahasıyla ilgili konular bizim sorumluluk alanımıza girmiyor." şeklinde bir ifadede bulundular. Dün itibarıyla Çevre Bakanlığı geldi, onlar da "Yığın liç sahasıyla ilgili konular bizim sorumluluk alanımıza girmiyor." dedi. Şimdi, bugün siz geldiniz, Çalışma Bakanlığı olarak diyorsunuz ki: "Yığın liç sahasıyla ilgili konular bizim sorumluluk alanımıza girmiyor." Peki, hangi bakanlığın sorumluluk alanına giriyor? Ben sayayım, söyleyin: Dışişleri Bakanlığı olabilir mi? Millî Eğitim Bakanlığı olabilir mi? Maalesef, bu anlamda bakanlıkların kesişim alanında bulunması gereken bu önemli yığın liç sahası konusu bakanlıkların arasında topu birbirlerine atmalarıyla havada kalıyor. Konu havada kalıyor ama enkaz altında kalan 9 işçimizin 7'sinin de hâlâ enkaz altında olduğunu bir kez daha vurgulamak istiyorum.

Değerli bürokratlar, yaptığınız sunumdan hareketle, 20'nci sayfada, kazanın meydana geldiği Erzincan ili İliç ilçesi Çöpler köyü mevkisinde bulunan sahadaki şirketlerin isimlerini yazmışsınız: Anagold Madencilik var; delme, patlatma, yükleme, taşıma, nakliyede Çiftay İnşaat var; proje ve mühendislik hizmetleri faaliyetlerinde Kar-Sa İnşaat var; personellere verilecek taşıma, servis hizmetlerinde Asil Çöplerler şirketi var; bunları belirtmişsiniz. Peki, şu şirket nerede, onu sorayım. Soruşturma kapsamında alınan ifadelerde, bir şüphelinin yani Anagold çalışanının verdiği ifadede deniliyor ki: "Liç bölgesindeki projelendirme yurt dışı kaynaklı firma olan "GRE" isimli şirkete aitti. Bu şirket projelendirmeyi yaptı ve bizim şirket bünyesindeki proje ofisine uygulaması bırakıldı." Bu şirketle ilgili bir bilginiz var mı? Siz Türkiye'deki tüm çalışma sahalarında iş güvenliği ve işçi sağlığını kontrol etmek, denetlemek ve buralarda da bu tip felaketlerin olmasına engel olmakla yükümlüsünüz.

Şimdi, diğer taraftan, 21'inci sayfada ifade ediyorsunuz, diyorsunuz ki: "Delme, patlatma, yükleme, taşıma, nakliye, madencilik üretim faaliyetlerini yürüten Çiftay İnşaat unvanlı iş yerinde maden işyerlerine yönelik iş sağlığı ve güvenliği kapsamında teftişler yaptık." Peki, Çiftay şirketi yığın liç sahasına oksitli cevher taşıyor mu? Taşıyor. Dolayısıyla Çalışma Bakanlığı da Çiftay şirketinin getirip taşıdığı ve yığın liç sahasına yığdığı oksitli cevher sürecinin de dolayısıyla sorumlularından biri mi? Evet, biri. Şimdi, siz bu yığın liç sahasına bu oksitli cevherleri getiren bu şirketi, bu şirketin her gün kaç kamyon ne kadar miktarda oksitli cevher taşıdığını kontrol ettiniz mi? Kamyon sefer sayılarının, dünyadaki altın fiyatları yükseldiğinde bölgedeki sefer sayılarının da arttığını tespit ettiniz mi? Burada bu kamyon sefer sayılarıyla ilgili elinizdeki tüm verileri, bu işletme altın maden sahası faaliyete açıldığı günden felaketin yaşandığı güne yani 13 Şubat 2024 tarihine kadar ve ondan sonra da takip eden sürecin içinde yine buna benzer bir oksitli cevher taşınması söz konusuysa o bilgileri de sizden talep ediyorum. Dolayısıyla da buradan hareketle kamyonların nereden oksitli cevheri alıp nereye taşıdığı bilgisini, her kamyonun ne kadar yük taşıdığı bilgisinin kayıtlarını sizden resmî olarak istiyorum, sözlü bir ifadeye sıkışmış genelgeçer bir ifadeyle değil, resmî kayıtları sizden talep ediyorum. Buradan hareketle, aslında Çalışma Bakanlığının yığın liç sahasıyla ilgili sorumluluğunu da ispat etmiş bulunuyoruz. Ha, iki gün önce Enerji Bakanlığını da aslında ispat ettik, kendileri kabul etmek istemedi; dün itibarıyla Çevre Bakanlığının sorumluluğunu da ispat ettik, onlar da kabul etmek istemediler. E, siz bugün sunuma zaten "Sorumlu biz değiliz."den hareketle başladınız; sizin de sorumluluk alanınıza giren kısmını, yığın liç sahasının bu taşımacılık, yükleme ve bu yükü indirme kısmıyla ilgili yine ispat etmiş bulunuyoruz.

Evet, bir diğer konu 24'üncü sayfada yer alan BEKRA. BEKRA'da büyük endüstriyel kazaları önlemekle ilgili size de düşen bir kısım var ancak maalesef bunu da yerine getirmiş değilsiniz.

Aynı zamanda, bir diğer bakanlara da, aslında Çevre Bakanlığına da sürekli atıf yapıyorsunuz, o atıflardan bir tanesinde aslında Maden Atıkları Yönetmeliği'ne dikkat çekiyorsunuz ve Maden Atıkları Yönetmeliği'nin de "Yürütme" başlıklı 25'inci maddede diyor ki: Maden Atıkları Yönetmeliği'yle ilgili süreci yani bu yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yönetir. Dolayısıyla, buradan da aslında siz de Çevre Bakanlığının bu konuyla ilgili sorumluluğuna yine işaret eden bir kuruluş durumundasınız.

Evet, 29'uncu sayfada yaptığınız denetimlerle ilgili bazı bilgiler vermişsiniz "Şu kadar ceza kestik." vesaire şeklinde genelgeçer bir tablo var. Bu tabloya konu olan bulguların tümünün resmî, onaylı, imzalı, kaşeli, damgalı, mühürlü hâllerini sizden talep ediyoruz. Altın maden ocağı işletmeye açıldığı günden bugüne kadar olan bütün denetim raporlarını talep ediyoruz. Bu talebimiz belki binlerce sayfa olacaktır ancak bunların tümünü inceleyeceğiz; bunları sizden istiyoruz, neleri denetleyip denetlemediğinizi de buradan görmüş olacağız.

Yığın liçi sahasına dönük olarak bu felaketin gerçekleşmesine sebep olan bazı tespitlerinizi net bir bulguya dayandıramasanız dahi belirli bir ihtimal üzerinden sunumunuzda ifade etmişsiniz, bunlardan biri yığın liçi inşasının projeye uygun olarak gerçekleştirilmemiş olması. Bu noktadaki ihtimali aslında sunumunuza yazarken tabii, şu soruyu sormak durumundayız: Konu olan bu yığın liç sahası projesi sizde var mı? Soru: Var mı? Var mı proje sizde?

BAŞKAN ATAY USLU - Sayın Vekilim, sorular sorulduktan sonra alacağız zaten. Siz buyurun, devam edin.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yani "evet" ve "hayır" cevabını...

BAŞKAN ATAY USLU - Arkadaşlar bakacaktır, "vardır" "yoktur" inceleyeceklerdir.

ALİ TEMÜR (Giresun) - Araştırsınlar efendim, siz devam edin.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Hayır, raporlarında yazıyor zaten de onun için.

BAŞKAN ATAY USLU - Varsa da sorun, yoksa da yani o şekilde sorun canım, ihtimal şeyi yok.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, bir "evet" ve "hayır" demek bu kadar zor olduğunda ben korkuyorum, diğer altın maden sahaları için gerçekten korkuyorum,

ŞENGÜL KARSLI (İstanbul) - Hepimiz soru sorduk, sıramızı savdık.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Çok acayip bir şey, neyse.

"Yığın liçine kararlılığı düşürecek ölçüde solüsyon verilmiş olma ihtimali var." diyorsunuz. Bu ihtimali buraya yazacak kadar gerçek ve önemli bir noktaya taşıdığınıza göre bu konuyla ilgili de sizin elinizde bazı bilgi, belge, bulgular, veriler mutlaka vardır. Onunla ilgili de sizden, size ulaşan bu konuyla ilgili verileri içeren resmî belgeleri talep ediyoruz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN ATAY USLU - Buyurun.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ve diğer bir önemli konu: İlk kayma sabah saatlerinde yaşandıktan sonra, Çalışma Bakanlığı, burada bir kayma yaşandığından -yani büyük felaketten, öğlen saatlerindeki kaymadan önce- hangi saatte haberdar oldu? Büyük felaket, büyük kayma yaşandıktan sonra mı haberdar oldu? Hangi saatte haberdar oldu, hangi kanaldan haberdar oldu? Yani bürokratik kanallardan mı geldi, il müdürlüğünden mi bilgi geldi, televizyondan mı izlediniz, kim size haber verdi; bunun bilgisini istiyorum.

Diğer taraftan, patlatma konusunda arkadaşlar da sordular. Burada felaketin yaşandığı gün bir patlatma yapıldığı bilgisi sizde var mı, felaketin yaşandığı gün patlatma yapıldığına dair bir bilgi sizde var mı? Buradaki patlatmalar hangi bölgelerde yapılıyor? Her gün yapıldığı söylenen patlatma hangi bölgede yapılıyor? Size patlatmayla ilgili bir bilgi ulaştı mı? Patlatmayı yapan personelin sertifikaları var mı; bunları kontrol ettiniz mi? Altın maden ocağında Türk ve yabancı uyruklu çalışan var mı? Bunu sadece hani Kanadalı olması hasebiyle sormuyorum; farklı milliyetlere mensup olan çalışanlar var mı? Yine, Türk vatandaşlığına daha sonra geçip de çalışan personel var mı? Şimdilik bunları soruyorum.

Teşekkür ederim.