MUSTAFA DEMİR (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Gerek 1'inci maddeyle ilgili görüşlerimizi bildirmek açısından gerekse de turizm verileriyle ilgili küresel ve ulusal çaptaki ülke ekonomisinin artışını belirlemesi açısından birkaç bilgi paylaşmayı arzu ederim.

Dünyada küresel veriler olarak küresel gayrisafi millî hasılanın yüzde 19'unu turizm geliri oluşturur. Bizim ülkemizde de turizm gelirlerinin en iyi olduğu dönemlerde, patlamalardan falan önceki dönemde yüzde 6,2'ye kadar çıkmıştı; bu son derece önemli bir veri bizim açımızdan. Bir de sağladığı dövizle ödemeler dengesi açığını kapatması açısından da yüzde 49 oranında ülke ekonomisine destek veren önemli bir sektör turizm. Turistlerin 11 farklı alanda yaptıkları harcamayla, tam 21 farklı sektörü etkileyen, onları domine eden, önemli katma değeri olan bir sektörümüz. Yine, turizm sektöründe 1 birimlik talep artışıyla ekonomiyi yaklaşık 2 birim oranında canlandıran... Buna baktığımızda, diğer sektörlerle mukayese ettiğimizde turizm sektörünün direkt ekonomiye etkisi açısından son derece önemli bir değer olduğunu görüyoruz. Ayrıca, turizm gelirlerinin yüzde 10 artışı da toplum refahını yüzde 9 oranında artırıyor. Yani sadece ekonomiye verdiği destekle birlikte, aslında gelirlerinin toplumun geniş kesimine yansıması açısından da sosyal açıdan da yani ülkenin sosyolojisi açısından da son derece önemli bir oran. Yine, turizm gelirleri yüzde 10 artınca çalışanlara yapılan ödemeler de yaklaşık yüzde 4 oranında artırılıyor. Bu da kazanımların eşit paylaşılması, emek verenlerin turizm gelirlerinden eşit oranda faydalanması açısından önemli. Dünya turizminde 400 milyona yakın insana iş sağlayan bir sektör, aynı zamanda global istihdamda da yüzde 9'a yakın bir destek sağlıyor. Zaman zaman dünyada da ülkemize de finansal hizmetler, ulaşım ve imalat sektörünün büyüme hızlarıyla rekabet edecek ve zaman zaman onları geride bırakacak önemli bir sektör.

Türkiye'ye gelince bir defa Türkiye Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayınlanan ve 90 gösterge kullanılarak hazırlanan Seyahat ve Turizm Rekabetçilik Endeksi'nde, bu verilere göre, 141 ülke arasında 44'üncü sırada yer almakta; bizim açımızdan çok önemli olan bir durum. Küresel Kaynaklar Kategorisi'nde de 141 ülke arasında 16'ncı sırada. İşte kültürel varlıklarının tarihi, bölgelerin tescili, kültürel varlıklarının ve ören yerlerinin zenginliği açısından dünyada son derece önemli bir potansiyele sahibiz. Yine Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütünün verilerine göre de -hâlâ da devam ediyor bu, pandemiden sonra da devam ediyor, büyük bir hızla artıyor- ziyaretçi artış hızı küresel ortalamanın çok üzerinde seyrediyor ülkemizde.

İstanbul özelinde girmek isterim. Sayın Bakanım, sizin çok emeğiniz oldu, özellikle İstanbul Havalimanı'yla ilgili. Şimdi, kart harcamaları, turizm harcamalarına göre varış noktası Küresel Şehirler Endeksi'nde 5'inci sıradayken şu anda 4'üncü sırada. İstanbul Havalimanı'nın ulaşıma açılması, hizmete girmesiyle 5'inci sıradan 4'üncü sıraya çıkması, yükselmesi son derece önemli İstanbul açısından. Yine Tripadvisor seyahatçilerinin tercihlerine göre belirlenen listeler arasında dünyada en çok tercih edilen 3'üncü varış noktası; şüphesiz İstanbul Havalimanı'yla yine destekli bir netice bu. Bir de uluslararası bağlantı skoruna göre de dünyanın en önemli 5'inci küresel merkezi.

Şimdi, değerli arkadaşlar, bunları niçin anlattık? Yani turizm, kendimize ait değerlerin, kültürel değerlerin veya bizden önceki coğrafyaya ait kültürel değerlerin tanıtılması, dünyanın değişik bölgelerinden, değişik yerlerinden gelen insanlara başta ülkemizin şu anda yaşayan insanlarının tanıtılması ve bu birikimlerinin tanıtılması açısından son derece önemli. Turist rehberlerimiz, bu değerlerin tanıtılmasıyla birlikte aslında bizim temsilcilerimiz yani yurt dışından geldiğinde, havaalanında iner inmez, otobüslerine bindiklerinde karşılaştıkları yerel ilk insanlar, ben bu açıdan son derece önemsiyorum. Ülkemizle ilgili ilk intibaların oluşması açısından turizm rehberlerinin önemli bir fonksiyon icra ettiklerini düşünüyoruz.

Şimdi, bu 1'inci madde söz konusu olduğunda değerli arkadaşlarımızın hemen hemen hepsinin üzerinde hassasiyetle durduğu, bu sınav meselesi. Yabancı dille turist rehberliği mesleğini icra edebilmek için gerekli olan yabancı dil yeterlilik belgesinin geçerlilik süresindeki sınırlamanın biz de uygun olmadığını düşünüyoruz yani istişare neticesinde, arkadaşlarımızla ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve rehberlerimizle yaptığımız çalışmalar neticesinde. Dolayısıyla bununla ilgili, mevcut teklifimizin çerçeve 1'inci maddesiyle değiştirilen 6326 sayılı Kanun'un 3'üncü maddesinin (5)'inci ve (6)'ncı fıkrasının madde metninden çıkarılmasının; bundan sonra gündem olacak yine aynı konuyla ilgili, sınavla ilgili, 9'uncu maddeyle 6326 sayılı Kanun'a eklenen geçici 5'inci maddenin ilk cümlesinin başında yer alan "Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlük tarihi itibariyle turist rehberliği ruhsatnamesine sahip olan turist rehberleri ile" ibaresinin, yine aynı cümle içinde bulunan "bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlük tarihinden itibaren en geç beş yıl içinde" ibaresinin ve son cümlesinin madde metninden çıkarılmasının; en son yine bununla ilgili -bir daha, her defasında söz almamak için genel olarak söylüyorum- yine bu sınavla ilgili, 10'uncu maddeyle eklenen geçici 6'ncı maddenin ikinci cümlesinde yer alan "mesleğe kabul edildikleri tarihten itibaren en geç beş yıl içerisinde" ibaresinin ve maddenin son cümlesinin madde metninden çıkarılmasının uygun olduğunu düşünüyoruz Sayın Başkanım.

HÜSEYİN YILDIZ (Aydın) - Sayın Vekilim, 11'inci maddeyle ilgili bir değişiklik yapmayı düşünüyor musunuz?

BAŞKAN ADİL KARAİSMAİLOĞLU - Maddeye geldiğimizde onu da...

MUSTAFA DEMİR (İstanbul) - Madde sırasına göre, inşallah, geldiğinde onları konuşuruz.

Teşekkür ederim Sayın Bakanım.