MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Sayın Bakan, değerli arkadaşlar; yedi bin beş yüz yıllık tarihi olan Hattilerin ülkesi, dünyada ilk yazılı anlaşma olan Kadeş Barış Anlaşması'nın imzalandığı, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 1935 yılında ilk millî kazıyı başlattığı Alacahöyük, Ortaköy, Şapinuva, Boğazkale, Hattuşa'yı topraklarında barındıran, tarihi ve doğasıyla olduğu kadar tarım ve sanayisiyle de ön planda olan, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alan, Hititlerin başkenti, dünyanın merkezi Çorum'dan selam olsun.

Arkeolojik anlamda zengin olan Çorum, hizmet anlamında oldukça fakir; Çorum'da tarihî, kültürel mirasımız yatıyor, Kültür ve Turizm Bakanlığı bakıyor. Çünkü "bacasız fabrika" dediğimiz turizmden çok hak ettiği payı alamıyor Çorum. Tabiri yerindeyse Çorum'da yağ var, un var, şeker var ama bir türlü helvayı yapamıyoruz. Şayet Bakanlığımız gerekli destekleri vermezse Çorum'un kültürel mirasının helvasını hep birlikte yiyeceğiz.

Sayın Bakan, sizi Çorum'a davet ediyoruz; en son ne zaman geldiniz bilmiyorum. Alacahöyük'ü, Şapinuva'yı, Hattuşa'yı gezdiniz mi? Çorum'daki müzeleri dolaşıp sıkıntılarını sordunuz mu? O nedenle Çorum'a gelip eksikleri yerinde görmenizi talep ediyoruz. Çorum'un turizmden hak ettiği payı alması için sizi göreve davet ediyorum.

Sayın Bakan, Kültür ve Turizm Bakanlığının 2024 yılı bütçesini 38 milyar 964 milyon 106 bin lira olarak açıkladınız. Bu devasa bütçenin içerisinde Bakanlığınızın Çorum'daki kazılara ayırdığı payı da ben size açıklayayım, hesabı sizinle yapalım. Alacahöyük kazısına 491.200 TL, Eskiyapar höyük kazısına 472.200 TL, Kalehisar ören yeri kazısına 410 bin TL, Ortaköy Şapinuva kazısına ise 595.900 TL bütçe ayırdınız; devam eden 4 kazıya toplamda 1 milyon 969 bin lira bütçe ayırdınız. Bu para, Bakanlığınızın bütçesinin on sekiz binde 1'i kadar. Bu bütçeyle bırakın tarihi gün yüzüne çıkarmayı, ancak iğneyle kuyu kazabilirsiniz. Antalya'da 14 noktadaki kazılar için 400 milyon lira, Efes Antik Kenti için 1 milyar liralık bütçe ayırıyorsunuz ama yedi bin beş yüz yıllık tarihi olan Çorum'a 1 milyon 969 bin lira bütçe veriyorsunuz. Siz "dünyanın merkezi" diye nitelendirilen Çorum'a bu bütçeyi reva mı görüyorsunuz? Biz, turizmden Çorum'un hak ettiği payı almasını talep ediyoruz, siz yoksa istemiyor musunuz? Şayet istemiyorsanız eleştirilerimizi dikkate alın ve gereğini yapın Sayın Bakan.

Bakanlığınız Çorum'u Galata bölgesi olarak tanıtıyor; bu yanlış. Burayı acentelere Hitit bölgesi olarak tanıtıp tur programlarına almanız gerekiyor. Bakanlık eliyle Hitit rotasını oluşturup bu rotanın yurt dışında pazarlanmasını talep ediyoruz. Şapinuva; Alacahöyük, Hattuşa gibi ören yeri statüsünde olmadığı için bilet satılamıyor, acenteler tur programına maalesef almıyor, Ortaköy Şapinuva'nın ören yeri statüsü kazanması gerekiyor.

Yine, ilimizde İncesu Kanyonu alternatif turizm için desteklenmelidir. Turizm merkezlerine uzanan güzergâhlardaki tanıtım amaçlı yapılmış günümüz yapımı eserlerin bakımı ve restorasyonu şart. Örneğin, Sungurlu-Çorum arasında Alacahöyük'e 7,5 kilometre mesafedeki yolun girişine daha önce valilik tarafından tanıtım amaçlı yapılmış olan Alacahöyük kabartmaları ile geyik heykeli son derece bakımsız ve dökük, çevresi çöplük içinde; turisti orada âdeta modern bir harabe karşılıyor. Bu durum yıllardır Kültür Müdürlüğünün bilgisinde var ama ilgilenmiyor. Cumhuriyetin ilk millî kazılarından olan Alacahöyük'te modern bir yerel müzenin yeterli personelinin olmayışı da düşündürücüdür. Keza Çorum'daki diğer müzelerde de personel sıkıntısı had safhada. Binlerce mezun işsiz gencimiz iş beklerken müze ve ören yerlerinde personel sıkıntısı çekilmesi eksikliğinizdir. Türkiye'de 4'üncü örnek olan Örükaya Roma Barajı hâlâ iyi bir restorasyon projesine ve bakıma ihtiyaç duymaktadır; üzerindeki ağırlıktan dolayı burası yakında yıkılacak. Örükaya Roma Barajı için verilen sözler yerine getirilerek ülke ve Çorum turizmine kazandırılmalı.

Çorum, ülkemizdeki en yoğun arkeolojik potansiyele sahip noktalardan biridir ancak başka şehirlerde olmasına rağmen Çorum'da Anıtlar Kurulu Müdürlüğü yok. Bu nedenle iş ve işlemler Ankara'da yapılıyor. Çorum Anıtlar Kurulu ve Çorum Rölöve Müdürlüğünün kurulması ilimiz için çok isabetli bir karar olacaktır. Çorum merkezde sadece resmî olarak Çorum Arkeoloji Müzesi bulunmaktadır; bu müzede arkeoloji ağırlıktadır. Açıldıktan sonra binanın bir bölümünde küçük bir etnografya bölümü açılmıştır. Bu küçük bölüm yetmemekte ve birçok eser sergilenmediği için depoda beklemektedir. Bu nedenle Çorum'a ayrı bir bağımsız etnografya müzesi şarttır.

Öte yandan, yıllara meydan okuyan, 1971 yılında yapılan tek devlet tiyatro salonunun bakım onarımının yapılmasını acilen talep ediyoruz. İlimizde hiç yeni kütüphane binası yok.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Tahtasız, toparlayalım lüften. Soru-cevaba geçeceğiz, bayağı yoğun bir ilgi var soru-cevaba.

Buyurun lütfen.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Hasanpaşa Halk Kütüphanesinin 2024 yılında yenilenmesini istiyoruz. Mecitözü'ndeki, Roma Dönemi'ne ait Figani Beke Kaplıcası'nın restorasyonunun yapılmasını, Hüseyin Gazi Türbesi'nin restorasyonunun maddi olarak desteklenmesini istiyoruz.

Sayın Bakan, yolu olmayan bir yere gidilir mi, bozuk yollarla turist çekilebilir mi? Turizm sadece ören yeri ve müzelerle olmuyor. Birçok ören yerine sahip olan Çorum'un, maalesef, güzergâhları düzgün değil, yolları yok.

Burada, iki bin yıl önce yazılmış Hitit duasıyla sözlerimi bitiriyorum: "Bana değiştirebileceğim şeyleri değiştirmek için cesaret, değiştiremeyeceğim şeyleri kabul etmek için sabır, ikisi arasındaki farkı bilmek için akıl ve beni aşkın körlüğünden ve yalanlarından koruyacak dostluklar ver."