KOMİSYON KONUŞMASI

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Şimdi, bu yeni yasama yılının ilk Plan ve Bütçe Komisyonu toplantısındayız şu anda ve önümüzde Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi bulunmakta. Esasına bakılırsa şu anda Türkiye kamuoyunun, özellikle emeklilerin, yaklaşık 14 milyon emeklinin gözü Türkiye Büyük Millet Meclisinde, Plan ve Bütçe Komisyonunda ve bu Komisyondan -7.500 lira açlık sınırının çok çok altında yaşayan bu emeklilerimiz- mağduriyetlerini giderecek bir düzenleme beklerken biz şu anda Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına Dair Kanun Teklifi'ni, daha doğrusu bir torba kanunu tartışmaktayız. Esasında Türkiye gündemi şu an için bu değil, daha öncelikli, daha ivedilikle çözülmesi gereken, özellikle emeklilerimiz konusunda çözülmesi gereken sorunlarımız varken ne yazık ki şu an bu kanun teklifini görüşüyoruz burada.

Şimdi, biraz evvel dediğim gibi, bu, Konutların Turizm Amaçlı Kiralanması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi. "Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması" dediğimiz kanunlar nedir diye baktığımız zaman, 7183 sayılı Kanun üzerinde yani 7183 sayılı Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanun'un birçok maddesinde tekrardan değişiklikler yapılmak isteniyor. Grup sözcümüzün de belirttiği gibi, esasında bu kanunun bu Komisyonda görüşülmemesi gerekliydi. Neden? Bu kanunun esasında Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu tarafından görüşülmesi gerekmekteydi, burada onu baştan belirtmiştik.

Şimdi, bu 7183 sayılı Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanun 2018 yılında yasalaşmış ve ben bu kanun teklifindeki bizim grubumuzun muhalefet şerhine baktım, muhalefet şerhinde biz şunu demişiz: "Ajans daha teklif aşamasında Anayasa'ya aykırıdır. Kamu yararına iş ve işlemler yapacağı ve bu amaçla kurulduğu öne süren bir kuruluşun Sayıştay denetiminden ve Kamu İhale Kanunu'ndan kendini muaf tutması Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda belirtilen hukuk devleti olma ilkelerine aykırıdır, ayrıca idari işlemlerin yargı denetimine açık olması kuralına, kurumların şeffaf ve hesap verebilirlik ilkelerine aykırıdır, kamu yararına kurulmuş gibi gözüken bu ajans devleti şirket gibi yönetme zihniyetinin bir ürünüdür." Bu kanundaki 3'üncü maddenin, 4'üncü maddenin, 6'ncı maddenin, 7'nci ve 8'inci maddeyle geçici maddelerin Anayasa'ya aykırı olduğunu iddia etmişiz ve bunu daha sonra muhalefet şerhimizde de belirtmişiz Bizim ilk yapmamız gereken şey, bu kanun teklifi önümüze geldiği zaman Anayasa'ya aykırı olup olmadığına bakmak, bunu her seferinde söylüyoruz, en büyük sıkıntılardan biri de bu ne yazık ki. Daha önce, 2018 yılında bu Komisyonda yer alan arkadaşlarımız da bunu söylemiş ve bunu muhalefet şerhine yazmışlar ancak buna rağmen Anayasa'ya aykırılık konusu gündeme getirilmemiş, incelenmemiş ve biz daha sonra bunun ilgili maddelerini Anayasa Mahkemesine götürmüşüz ve Anayasa Mahkemesi de bu götürdüğümüz maddelerden 3'üncü maddenin (6)'ncı fıkrasının, 4'üncü maddenin, 7'nci maddenin, 8'inci maddenin (3)'üncü ve (4)'üncü fıkralarının Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmetmiş ve biz, bugün, şu anda, burada Anayasa'ya aykırılığı Anayasa Mahkemesi tarafından tescillenmiş olan bu maddeleri düzeltmekle uğraşmaktayız. Esasında buna hiç gerek kalmayabilirdi; bizim o gün, muhalefette, bu sıralarda buluşan, Komisyonda bulunan arkadaşlarımızın itirazları dikkate alınmış olsaydı bugün bu Komisyon, bu kanunun -ilgili kanun yani 7183 sayılı Kanun'un- maddelerini tartışmak zorunda kalmayacaktı. Bunun da yasama kalitesinin ne kadar düşük olduğunu bize en iyi gösteren kanun tekliflerinden bir tanesi olduğuna ben inanmaktayım.

Peki, Anayasa Mahkemesi bu saydığımız 7183 sayılı Kanun'un 3, 4, 6, 7, 8'inci maddelerinde Anayasa'ya aykırılık tespit etmiş ve iptal edilmesine hükmetmiş olmasına rağmen şu an önümüzdeki kanun teklifinde yapılan düzenlemeler bu Anayasa'ya aykırılıkları giderebiliyor mu? Bana kalırsa gidermiyor. Esasında bir kere daha bunun üzerinde konuşmamız lazım. Bu kanun teklifinin 26'ncı maddesi, 7183 sayılı Kanun'un 7'nci maddesinde düzenleme getiriyor, 27'nci maddesi de 7183 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinde düzenleme getiriyor. Bu maddelere yani kanun teklifinin 26'ncı ve 27'nci maddelerine bakarsanız Anayasa'ya aykırılığın olduğu gibi durduğunu görmekteyiz. Anayasa Mahkemesinin kararına bakmamız gerekli. Biliyorsunuz, bu Ajans, Sayıştay denetiminden bağımsız, özel bir firma bunun denetimini yapıyor. Anayasa Mahkemesi, kararında bu 26'ncı maddede değiştirilen 7'nci maddeyle alakalı şunu söylemekte: "Bağımsız denetim esas itibarıyla ticaret şirketlerinin finansal tabloları ile finansal bilgilerinin düzenlendiği bir denetim türüdür. Bununla birlikte ticaret şirketlerinin aksine kâr etmek değil esas itibarıyla kamu yararını gerçekleştirmek amacıyla kurulmuş olan Ajans, kanununda sayılan faaliyetleri genel olarak kamu hukuku ve ilke kurallarına göre yürütecektir.

Diğer yandan, "demokratik devlet ilkesi" mali açıdan denetlenen Ajansın işlemlerinde usulsüzlüklerin tespit edilmesi hâlinde bunlara belirli hukuki sonuçların bağlanmasını gerektirmektedir. Kanunda Ajansın denetiminin hukuka uygun şekilde gerçekleşmesinin temin edilmesi veya mali işlemlerinde belirli usulsüzlükler tespit edilmesi durumunda yapılacak işlemler ve bu bağlamda Ajans yetkileri tarafından doğacak hukuki sonuca yönelik herhangi bir hüküm de öngörülmemektedir." diyor ve Anayasa'nın 2'nci maddesine aykırıdır diye iptal ediyor yani burada "Bu kurumun Sayıştaya tabi olması gerekmektedir." diyor. E, peki, biz ne yapmışız? Biz bu kurumu Sayıştayın denetiminden muaf tutmuşuz. Bu 26'ncı maddede yapılan düzenlemeye baktığımız zaman -ne demişiz- şöyle bir ibare eklemişiz: "Denetim sonucunda düzenlenen bağımsız denetim raporları Sayıştaya gönderilir. Sayıştay bağımsız denetim raporunu, Ajansın mali rapor ve tablolarının güvenilirliği ve doğruluğu bakımından ve Ajansın kontrol sistemleri, yöntem ve süreçleriyle birlikte-inceleyip -hazırlayacağı raporu- Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar." Bakın, eğer biz bu Ajansı, Sayıştayın denetiminden kaçırmaya devam edersek ben bunun tekrardan Anayasa Mahkemesine gideceğini ve tekrardan önümüze geleceğini düşünüyorum. Burada 26'ncı maddenin Anayasa'ya aykırı olduğunu düşünmekteyim.

27'nci madde de aynı şekilde bu Kamu İhale Kanunu'ndan muaf tutulmak isteniyor. Burada da Anayasa Mahkemesi aykırılık görmüş ve ilgili maddeyi iptal etmiş, yerine konulan maddeyle ilave edilen şeylere bakarsak da birer iyi niyet temennisi olduğunu görmekteyim.

Özellikle, söylediğim gibi, 26'ncı maddenin ve 27'nci maddenin Anayasa'ya aykırı olduğunu düşünmekteyiz. Anayasa Mahkemesinin almış olduğu kararlara rağmen bu aykırılıklar giderilmemiştir. Yani kamu kaynaklarını kullanan bu kurumun Sayıştay denetiminden ve Kamu İhale Kanunu'ndan muaf olması kabul edilir bir şey değildir, Anayasa'ya da aykırıdır. Daha önce de ikaz etmiştik; Anayasa Mahkemesi iptal etmiş, önümüze gelmiş, gene aynı hataları yapıyoruz ne yazık ki. Bu hususların Komisyon tarafından dikkate alınmasını temenni ediyorum.

Daha sonra da maddelerde ayrıca görüşlerimi bildireceğim.

Teşekkür ederim.