RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Grup Başkanımız Sayın Özgür Özel de aslında konuları çok açık ve net bir ifadeyle ortaya koydu. Biliyorsunuz, bu torba kanunu, ilk görüştüğümüz kanunda da bunu biz ısrarla söyledik; bu torba kanun görüşme sistematiği hiçbir şekilde Türkiye Büyük Millet Meclisine yakışan bir görüşme usulü değil. Konuların yeteri kadar görüşülmediği, ilgili, esas görüşülmesi gereken komisyonlarda görüşülmeyerek bütün hepsinin Plan ve Bütçe Komisyonuna geldiği, birbirleriyle ilişkisi olmadığı için bir bütünlük içinde tartışılamadığı ve de daha vahimi, sonrasında da bunların Genel Kurulda bir temel kanun olarak görüşüldüğü bir yapı var ortada. Bu temel kanunda, biliyorsunuz, bölümler üzerine konuşuluyor, maddeler üzerinde bir şey yok. Yani torba kanun görüşürken biz neresinden, neden bahsedeceğiz hem tümü üzerine konuşmalarda, hem bölümle ilgili konuşmalarda, yani o kadar çok birbiriyle ilgisiz kanun var ki bunlara karar veremiyoruz. Böyle bir sistemin ortadan kaldırılması gerekiyor. Orada, ilk görüştüğümüz torba kanunda da Sayın Başkan, Sayın Mehmet Muş da bu konuda, bir daha torba kanun gelmeyeceğine ilişkin bize burada açıklama yaptı, bunlar da tutanak altındadır. Bunun da Hükûmetimiz tarafından da önemsenmesi ve bu konunun da dediğim gibi, bundan sonra bu şekilde bir görüşme sistematiğiyle gitmesi önemlidir.

Ben bir iki hususu daha söyleyeceğim, ondan sonra, bu konuyla ilgili, bu Anayasa'ya aykırılık konusunda Milletvekilimiz Sayın Gökçe Gökçen'e söz vermek istiyorum.

Biri, gerçekten bir Anayasa'ya aykırılık var çünkü bütçenin görüşülme usulü Anayasa'da çok ayrıntılı bir biçimde tanımlanmıştır. Çünkü bu bütçe hakkı, bu ülkede yaşayan milyonlarca insanın ödediği vergilerin nereye harcandığını bilme hakkıdır. Bu anlamda da bunun görüşülmesi özel usullere tabi tutulmuştur. Bütçenin Meclise ne zaman sunulduğundan komisyonlarda ne kadarlık bir süre içinde görüşüleceği, Genel Kurula geldiği zaman nasıl bir görüşme takvimi olacağı, buradaki hem Plan ve Bütçe Komisyonunda hem Genel Kurulda hangi usullerle görüşüleceği son derece açık ve net hükümlerle Anayasa'nın teminatı altına alınmıştır. Bu yüzden de yani bu şekilde ek bütçenin de aynı biçimde, bütçe gibi görüşülmesinin doğru olduğunu düşünüyoruz.

Diğer taraftan, ilginç bir konu var. Tabii, konuşmamızda söyleyeceğiz ama aynı şekilde bu söylediğimiz Anayasa'ya aykırılığın da bir parçasıdır bu. Bu ek bütçe geldi buraya ama biz bu ek bütçeyi aslında tek başına değerlendirmedik, bu torba kanunla birlikte değerlendirdik. Çünkü torba kanunda gelen birtakım hükümlerin aslında ek bütçe içinde yer alması gerekirdi ve öyle görüşülmesi gerekirdi. Cumhurbaşkanı borçlanma limitinin 3 katı kadar artırılması, 4749 sayılı Kanun'a aykırı bir biçimde... Ki orda tanımlanmıştır yani çok açık ve nettir bütçede; bütçe açığı nettir ancak bütçe açığı kadar borçlanılabilir. Ama orada, 4749 sayılı Kanun'da 2 tane hüküm vardır; biri, ihtiyaç olması hâlinde bir yüzde 5'lik artırma yetkisi verilmiştir ilgili bakana, tekrar gerekmesi hâlinde Cumhurbaşkanına bir yüzde 5 daha artırma yetkisi verilmiştir yani toplam yüzde 10 ama burada 3 katına çıkarılıyor, Anayasa'ya aykırıdır kesinlikle.

Ödenek ekleme yetkisi verilmiştir Cumhurbaşkanına torba kanunda bir geçici maddeyle. Cumhurbaşkanı, kurumların harcamaları arasında, ödenekleri arasında aktarma yapabilir, yedek ödeneği kullanabilir ama ödeneği artıramaz, böyle bir yetkisi Cumhurbaşkanının yok. Bu konuda Anayasa Mahkemesi kararı vardır, Anayasa Mahkemesi de bunu iptal etmiştir. Bu açıdan da baktığımızda, çok açık ve net biçimde Anayasa'ya aykırılıklar var. Yani görüşülecek olan, önümüze gelen bütçe tasarısına biz baktık; bu anlamda da buradaki rakamların hiçbir ciddiyeti olmadığını gördük. Çünkü biraz önce söylediğim, torba kanundaki bu maddelerle zaten, dediğim gibi, ek bütçenin de kendi içinde tutarlılığı ortadan kalkmıştır.

Gene, aynı şekilde, kur korumalı mevduat sisteminde kur zararı, biliyorsunuz, Hazine ve Merkez Bankası arasındadır, paylaşılmıştır. Hazinenin payının da bundan sonraki etkisi, yetkisinin de Merkez Bankasına aktarılması da dediğim gibi, gene, aynı şekilde, borçlanmayı direkt olarak etkileyebilecek bütçeyle ilişkili bir hükümdür.

Bütün bunlar, aslında, baktığımız zaman, bütçenin içinde olması, bütçeyle düzenlenmesi gereken... Biraz önce de söylediğim gibi, bütçenin de Anayasa'ya uygun bir biçimde görüşülmesine engel oluşturmaktadır. Bu konuya ilişkin olarak bu tartışmanın açılmasını istedik.

Sayın Başkan, İzmir Milletvekilimiz Sayın Gökçe Gökçen, kendisi Anayasa hukukçusudur. Bu konudaki taleplerimizi, düşüncelerimizi belirtmek istiyoruz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Başkan, şöyle: Komisyon üyesi olmayanlara usulle alakalı söz vermiyorum. Dolayısıyla, Komisyon üyelerimiz usulle alakalı konuşabilirler fakat onun haricindeki milletvekillerimizin usulle alakalı tartışmalara katılmaları söz konusu değil, mümkün değil.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bir dakika Sayın Başkan, bir dakika...

MEHMET RÜŞTÜ TİRYAKİ (Batman) - Tüzüksel bir engel yok Sayın Başkan.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Yok, hayır, şöyle...

MEHMET RÜŞTÜ TİRYAKİ (Batman) - Tüzüksel bir engel yok.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, bir müsaade buyurun.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Siz konuşun, ben devam edeyim.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Usulle alakalı söz vermeyeceğim değerli arkadaşlar, Komisyon üyelerimize söz vereceğim. Eğer Komisyon üyelerimizden usule ilişkin söz almak isteyenler varsa söz vereceğim, yoksa arkadaşlar müzakerelere geçeceğim. Müzakerelerde Komisyon üyelerine söz verdikten sonra sayın milletvekiline görüşlerini belirtmek üzere kendisine söz vereceğim ama Komisyon üyesi olmayanlara usulle alakalı, bu Komisyonun çalışmalarıyla alakalı söz vermeyeceğim değerli arkadaşlar. Başka talepleri olan milletvekillerimiz varsa kendilerine usulle alakalı uygun söz vereceğim.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Evet, şimdi, Sayın Başkan, İç Tüzük'te buna aykırı bir hüküm yok.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar...

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bir dakika, bir izin verir misiniz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Türeli...

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Sözümü bitirmedim Sayın Başkan.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Türeli, bir müsaade edin.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Sözümü bitirmedim, ben söz aldım, lütfen bitireyim, ondan sonra siz söyleyin.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Türeli, söz vereceğim size fakat bu şöyle değil: Anayasa Komisyonundan birisine Plan ve Bütçe Komisyonunun çalışma usulüyle alakalı söz vermem arkadaşlar; bu, söz konusu değil. Daha önceki teamüllerinde de Plan ve Bütçe Komisyonunda böyle bir şey olmamıştır. Size söz veririm, Sayın Ağbaba'ya söz verebilirim, Komisyon üyelerinin kendilerine söz verebilirim ama onun haricinde söz veremem değerli arkadaşlar.

Buyurun Sayın Türeli.

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Şimdi, Sayın Başkan, böyle bir teamül yok. Daha öncesinde de buraya gelen birtakım kanunların Anayasa'ya aykırılığı konusunda da Plan ve Bütçe Komisyonundan gerekli olan birtakım araştırmaların yapılmasını istedik ve burada -Bütçe Başkanlığı- bu konuda bir tartışma açıldı ve ayrıntılı bir biçimde bu konuları tartıştık. Bizim buradaki şeyimiz şudur: Yani yaptığımız kanunların, sonuç itibarıyla bütün ülkeyi ilgilendiren kanunların hepimizin içine sinmesini istemiyor muyuz? Nedir yani, burada -oturup da- İç Tüzük'te olmayan bir madde üzerinde neden buna karşı çıkıyorsunuz? Yani burada arkadaşımız görüşlerini ifade eder, onlar görüşlerini ifade ettikten sonra da burada katılınır, katılınmaz, o konuşulur ama bakın, bunu vurgulamak isterim

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar...

RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - İkinci husus olarak da şunu söyleyeyim: Plan ve Bütçe Komisyonu da aslında... Normalde bir komisyona geldiği zaman o gelen komisyon, kendisine gelen Anayasa'ya aykırılık iddialarını araştırmak zorundadır. Biz, geçmiş dönemlerde -siz de hatırlarsınız, 24'üncü Dönemde beraberdik- gelen birçok kanunun -özellikle 2014'te torba kanun vardı- Anayasa'ya aykırılık açısından incelenmesi için de konuştuk bu konuları, tartıştık.

VELİ AĞBABA (Malatya) - Sayın Başkan, daha önce de geçtiğimiz dönemde konuşuluyordu; İbrahim Kaboğlu konuşuyordu.