| Komisyon Adı | : | DIŞİŞLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Kuzey Atlantik Antlaşmasına Finlandiya Cumhuriyetinin Katılımına İlişkin Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi (2/5005) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 23 .03.2023 |
AHMET ÜNAL ÇEVİKÖZ (İstanbul) - Sayın Başkanım, çok teşekkür ederim.
Öncelikle, Sayın Bakan Yardımcısı Büyükelçi Burak Akçapar'ı saygıyla ve sevgiyle selamlıyorum, hoş geldiniz diyorum. Dışişleri Komisyonunda bu kendisinin ilk toplantısıdır, dileriz bundan sonra kendisini daha sık görürüz.
Aynı şekilde, Millî Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Millî İstihbarat Teşkilatı ve bir diğer anlaşma nedeniyle elbette Ticaret Bakanlığı temsilcilerini de saygıyla selamlıyorum.
Biz bir uzman kuruluşuz, Dışişleri Komisyonu belki de en uzman kurumlardan, komisyonlardan bir tanesidir ve bugün önümüzde 2 anlaşma var. Bunlardan bir tanesi de dış politikanın uzmanlık gerektiren en önemli konularından biri olan, üyesi olduğumuz bir örgütün genişlemesiyle ilgili bir konuyu gündemimize getirmiştir. Diplomasinin iki önemli ayağı vardır; biri ikili diplomasi, biri de çok taraflı diplomasi. Elbette bu ikisini birbirine karıştırmamak uygun olur. Belli sorunları ikili düzeyde ele almak ve ikili düzeyde çözmek bazen çok daha etkili sonuçlar doğurabilir. İkili sorunların çok taraflı örgütlere taşınması bazen sıkıntılar yaratabilir. Bu, o çok taraflı örgütteki diğer üyeler tarafından da belki hoşlukla karşılanmayabilir. Hükûmet böyle bir tercih yapmıştır; bu, Hükûmetin tercihidir, bunun sonucunda elbette birtakım kazanımlar elde etmişizdir. Ben şahsen bugün elde etmiş olduğumuz kazanımların iyi bir sonuç verdiği düşüncesindeyim ancak bir diplomat olarak, bilhassa emekli bir diplomat olarak ve uzun süren diplomasi kariyerimde hâlâ şu noktadayım ve şu düşüncedeyim: İkili diplomasiyle çok taraflı diplomasiyi birbirine karıştırmamak daha uygun olur.
Elbette gerekçeye baktığım zaman fevkalade profesyonelce hazırlanmış bir gerekçe görüyorum. Bugün Finlandiya'nın üyeliğini dikkate aldığımız ve konuştuğumuza göre, bu gerekçe de tamamen Finlandiya'ya odaklanmış ve fevkalade güzel bir şekilde kaleme alınmış. O bakımdan, gerekçenin kaleme alınmasını sağlayan kişileri de özellikle tebrik etmek isterim.
Elbette iki ülke NATO üyeliğine başvurmuştur. Bunlardan bir tanesi gündemimizde değildir, dolayısıyla gerekçede de aslında o ülkeyle ilgili herhangi bir yorumda bulunulmamıştır, bu da isabetli bir davranış olmuştur. Profesyonellikten de zaten kastım budur ancak elbette Komisyon üyelerinin diğer ülkeyle ilgili birtakım soruları olmuştur, o soruları da dile getirmişlerdir. Ben aslında bugünün konusunun o olmadığını düşündüğüm için, bunu olabildiğince kısa bir şekilde halletmeyi tercih ederim.
Bütün bunları söyledikten sonra bir de NATO örgütü açısından olaya uluslararası güvenlik meseleleri bakımından bakmak gerektiğini düşündüğümde, yetmiş yıldan beri üyesi olduğumuz NATO gibi önemli ve dünyada tek örneği olan bir ortak savunma örgütünün, son bir sene içinde yaşadığımız bazı gelişmeler nedeniyle iki yeni üye tarafından üyelik talebiyle gündeme gelmesi de bence hakikaten üzerinde dikkatle düşünmemiz gereken bir konu. Bu üyelerden bir tanesi doğrudan doğruya Rusya'yla kara sınırına sahip hem de 1.000 kilometrenin üzerinde, 1.500 kilometreye varan bir kara sınırına sahip. Güvenlik endişeleri hepimizin var, bizim de var. Biz de kendi güvenlik endişelerimizi bu iki ülkenin adaylık başvurusu gündeme geldiği zaman dile getirdik ve güvenlik endişelerimizin belli bir ölçüde de çözülmesini sağladık. Onun için, güvenliğe baktığımız zaman başka ülkelerin güvenlik endişelerine de anlayış ve saygı göstermemiz gerekir. Onun için, Finlandiya'nın bugün, bu şekilde gündeme gelmesini, Sayın Cumhurbaşkanının geçen hafta Finlandiya Cumhurbaşkanını ziyareti sırasında bu kararını açıklamasını ve bizim de Dışişleri Komisyonu olarak fazla vakit geçirmeden bu konuyu derhâl gündemimize almamızı önemli buluyorum ve destekliyorum.
Cumhuriyet Halk Partisi olarak biz Finlandiya'nın NATO üyeliğini destekliyoruz. Elbette arzumuz, İsveç'le yaşanmakta olan sürecin de en kısa zamanda sorunlar aşılarak olumlu bir şekilde bitirilmesi ve İsveç'in de "güvenliğin bölünmezliği" ilkesine de uygun bir şekilde, NATO'nun kuzey kanadındaki güvenliği pekiştirecek bir şekilde onun da üyeliğinin gündemimize gelerek onaylanmasını dilediğimizi de vurgulamak istiyorum.
Çok teşekkür ederim.