| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/4914) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 02 .02.2023 |
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Sayın Başkan, çok teşekkür ediyorum.
Benden önceki arkadaşlarımın da dile getirdiği gibi, gerek muhalefet gerekse iktidardaki arkadaşlarımız tarafından da dile getirildiği gibi çok önemli bir yasayı görüşüyoruz. 4 milyon 500 bin kişiyi ilgilendiriyor. Bunların bir kısmı anne, bir kısmı baba, aynı anda hem anne hem baba hem oğul hem gelin olabilirler ama bunların çocukları da olabilir. Dolayısıyla etkilenecek kesim herhalde 4,5 milyonla sınırlı değil, daha fazla bir kesimi ilgilendiriyor ve üstelik, bu yasa, bizim önümüzdeki ekonomimizin on yılını derinden etkileyecek bir yasa, son derece önemli. Dolayısıyla üzerinde iyi düşünülmesi gerekiyor ve burada bir ekonomik yük var, bu yükü de biz, gökten kudret helvası yağmayacak, onunla ödemeyeceğiz, emeğimizle, alın terimizle çalışacağız, üreteceğiz ve ekonomimizi büyüteceğiz, oradan ödeyeceğiz.
Şimdi, konuyla ilgili olarak, bu kanunun düzenlemesine, teklifine taraf olan EYT temsilcisi kişiler geldiler, Komisyona bilgi verdiler ve benim için büyük bir sürpriz oldu. Bu Komisyona bilgi veren EYT -dernek, kuruluş, platform, her neyse- temsilcilerinin de özde hepsinin aynı fikirde olduğu, isteklerinin, taleplerinin aynı olduğu ama bir bölümünün "Evet, öyle olması doğru olur ama verseniz de olur, vermeseniz de olur. Verirseniz teşekkür ederiz, vermezseniz de çok ısrarcı olmayız." gibi bir tavırları oldu. Ama bir bölüm de "Biz mağdur edildik ve dolayısıyla bunun tamamı bize verilmelidir." dediler ve benim için cidden böyle bir sürpriz oldu. Demek ki EYT'lilerin bir bölümü de tamamen ne istediklerini... Onlar da çok ısrarcı değiller.
Onun dışında, şimdi, iktidardaki arkadaşlarımız konuştular, dediler ki: "Efendim, ekonomimiz 3 çeyrek üst üste ortalamada yüzde 6,5 büyüdü."
ORHAN YEGİN (Ankara) - 6,2.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - "Efendim, 2022 bütçesi yüzde 1 cari açık verdi. Beklenenin çok altında." "Efendim, son dört yılda, baktığımızda, faiz dışı fazla verdik, dolayısıyla önemli bir mali alan ortaya çıktı." Bu rakamlar yanlış mı? Hayır, yanlış değil. Yani 2022 yılının birinci çeyreğinde, ikinci çeyreğinde, üçüncü çeyreğinde bu ekonomi büyüdü, ondan önceki dönümlerde de büyüdü fakat sonuca baktığımızda resim şu: 2013 yılında 957 milyar dolar olan millî gelir azala, azala, azala, azala bugün 806 milyar dolara geldi. Üçüncü çeyrekteki 802 milyar dolarlık millî gelir 2012'nin 806 milyar dolarından 4 milyar dolar daha düşük. Dolayısıyla, kısa vadede çeyreklik bazlarda bir büyüme var ama trende baktığımızda bizim ekonomimiz küçülüyor. Dolayısıyla, o nedenle, Sayın SGK Genel Başkanı arkadaşımızın yaptığı sunumda biz bu bütçenin içerisine 194 milyar TL'lik bir yükü ancak sığdırabiliyoruz. Onun dışında, eğer çıraklıkla ilgili sorunu olanları, stajla ilgili sorunu olanları, BAĞ-KUR'luları, sonra kademeli geçiş önersek onlarla ilgili çıkacak maliyetleri, depremle ilgili mağduriyete uğrayanların sorunlarını da koysak demek ki biraz daha yükselecek. Sonuç itibarıyla, bu ekonominin içerisine biz ancak 194 milyar TL'lik bir yükü sığdırabiliyoruz. Dolayısıyla, gerisini sığdıramıyoruz.
UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Talep neydi bugüne kadar?
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Hayır, talep var işte bakın, size...
UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Talep EYT değil miydi?
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Size de öyle şey geldi, istek geldi, hepimizin maillerini doldurdular, herkes mail üstüne mail gönderdi, talep üstüne talep gönderdi ve şu anda dosyalarımızın içi dolu.
UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Tamam, EYT geldi size de.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Diyor ki: "Bunu düzeltin." Ama siz de diyorsunuz ki: "Ergene karı boşaması kolay." Dolayısıyla eliniz taşın altında değil. Ben de diyorum ki: O zaman yaptığınızda o doğruları yeterli bulmayın. Her defasında bize söylemeyin, evet, siz asgari ücreti vergi dışı bıraktınız, asgari ücret kadar ücreti olanları da bıraktınız.
UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Yetmiyor mu?
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Yetmiyor, evet.
UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Ne yapalım yani?
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Ama çalışanın millî gelirden aldığı paya baktığında, timsah ağzı gibi açılmış, onu söyleyin bize.
UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Neye göre yetmiyor?
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Yetmiyor.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Uğur Bey, böyle bir usulümüz yok.
UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Neye göre yetmiyor?
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Uğur Bey, rica ediyorum.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Evet, yetmiyor. Onun için...
UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Yani Türkiye gerçeğine bakacaksınız; düne bakın, bugüne bakın, kıyaslayın yani.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Uğur Bey, böyle bir usulümüz yok.
İkili diyalog usulümüz yok, size söz verdiğimizde fikirlerinizi ifade edersiniz.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Uğur Bey, yetmiyor.
Onun için, bunu bırakın, siz deyin ki: "Biz önümüzdeki dönemde bu ekonomiyi beş yıl süreyle kesintisiz yüzde 5 büyütürsek millî geliri şuraya getiririz." Bunun planını, programını yapmaya bakın, hep birlikte bunu yapalım, yoksa bunun içine sığmıyoruz, sığmamız da mümkün değil.
O nedenle, son olarak şunu söylemek istiyorum, Sayın Bakan, benden önceki bir sürü arkadaşım söyledi, elimizde videolar var, efendim, Komisyon kayıtları var, tutanakları vesairesi var, Bakan Bey bunu söyledi. Ama siz şimdi şöyle bir tablo getirdiniz ve dolayısıyla Bakan Bey'in söylediğinin dışında bir şey yapıyorsunuz. Bizim, kendi irademizi kullanarak Bakan Bey'den bağımsız olarak, önceki dönemdeki Bakan Bey'in verdiği sözü tutarak bunu düzeltme kabiliyetimiz yok mu, irademiz yok mu? Bunu düzeltelim yani şundan vazgeçelim, bunu yapalım çünkü ben yanlış anladım, o yanlış anladı, siz yanlış anladınız; toplumun tamamı bunu yanlış anlamaz. Yanlış anlamadığı için de herkes gitti, arabasını sattı, borçlandı vesaire oldu, bu süreler geçerli diye ona göre de borçlanma yaptı. Demek ki onlar bu işi doğru anlamış. Dolayısıyla, gelin, Sayın Vekilim, bir önerge verin, bu önergeyle bunu burada düzeltelim çünkü beklenti bu şekilde.
İkinci bir husus, yasaların ileriye yönelik olarak öngörülebilirliği artırması lazım, belirsizliği ortadan kaldırması lazım. Şimdi, bu yasayla kim ne kadar maaş alacak, belli değil. Aylık bağlama oranları nedir, ne değildir? "Önceki yasal düzenleme uygulanacak." deniliyor. Bu belirsizliği ortadan kaldırmak için Sayın Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı neyi uygulayacaklarsa, neyi planlıyorlarsa onu bir yazılı metne döksün, arkadaşlara versin, onlar bunu ya ek madde olarak ya bir önerge olarak versinler, bu belirsizliği kaldıralım, insanlar neyle muhatap olacaklarını bilsinler.
MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Kanunda var.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Hayır, yok öyle bir şey.
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Kanunda var, kanunda.
MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Açık ve net.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Hayır.
MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Efendim, açık ve net. Biraz sonra açıklayacağım Sayın Başkanım.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - O zaman yazılı metne koymanın ne mahzuru var?
MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Efendim, bakın, açık ve net hepsi. Nasıl uygulanacağı kanunda var.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Bakın, inşallah sizin dediğiniz olur ama göreceksiniz, bütün insanlar sosyal medyada bunu yazacaklar, bunu tartışacaklar. O nedenle, bu belirsizliği ortadan kaldırmak için açık ve net olarak bunu bu yasaya yazalım, neyi uygulayacağınızı.
MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Sayın Başkan, zaten yasada var da hesaplama yöntemlerinin zorluğundan dolayı...
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - İşte, neyse. O yöntem zor olabilir, bizim için zor olmamalı, o zoru aşmalıyız. Burada bir sürü uzman var.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sayın Elitaş, en sonunda size geniş bir zaman vereceğim.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı arkadaşımızın arkasında ordusu var, teşekkür ediyoruz. onlar hazırlansınlar, metni hazırlasınlar, versinler buraya, bir önerge getirsinler.
MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Sayın Başkan, zaten...
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Ama çok şeyse bir izah edin bu konuyu.
Buyurun.
MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Kurum sistemine girdiğiniz zaman sizin prim ödeme gün sayınızı soruyor. O prim ödeme gün sayısıyla aldığınız ücreti de soruyor, ne kadar çalıştığınızı soruyor. Ona göre alabileceğiniz maaşı veriyor zaten sistem. Elektronik ortamda var zaten bu sistem.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Kişi bazında...
MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Kişi bazında da var zaten, soruyor orada.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Tamam, o elektronik soruyor da oraya koyduğunuz parametre çalışırken aldığımız ücretin...
MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Efendim, kanunda var o diyorum.
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - ...yüzde 15'i mi, yüzde 75'i mi, 30'u mu, 35'i mi, onu açık ve net olarak yazın.
MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Onu biraz sonra açıklayacağım.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - İsterseniz açıklayın, buyurun.
MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Şimdi, bakın, değerli arkadaşlar...
DURMUŞ YILMAZ (Ankara) - Neyse, bu sizin bileceğiniz iş ama böyle bir sorunla, belirsizlikle karşılaşacağız. Ben sizi uyarmış olayım. Bunu, bir önerge verip kanun maddesine taşıyın.