İSMAİL KONCUK (Adana) - Sayın Başkan, Değerli Bakan, kıymetli bürokratlar, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Adana'da 27 ülkeye ihracat yapan bir öğrencimin gönderdiği bir mektubu okuyacağım ben yani damdan düşeni aslında değerlendirmek, dinlemekte fayda var: "Adana'da sanayi esnafının başlıca sorunlarından ilk sırayı kalifiye personel sorunu almaktadır. Personel sorunu çözümlenemeyen şekle dayanmıştır. Bu açığı belirli bir süre Suriye'den gelen göçmenlerle kapatmış olan işletmeler şimdi daha büyük sorunlarla karşı karşıyadır. Sanayici ve esnafın personel sıkıntısını bilen Suriyeliler, Suriyeli göçmenler ise patronlara kök söktürmeye başladı. Sırf Suriyeli çalıştırıp, onların stresini çekemeyip işletmesini kapatan esnaf arkadaşlarımız var. Yani personel sıkıntısı ciddi bir sıkıntı.

İhracat yapan firmaların ise problemleri şu: Ham madde konusunda hiçbir denetleme olmadığını ifade ediyorlar. Döviz kurlarındaki dalgalanmadan en çok zarar gören firmalar ihracatçılardır; hele de sabit fiyatlı anlaşmaları olan firmalar en zor zamanları geçirenler oldu. Buna bir örnek vereyim: Makedonya'dan müşterimiz geldi, gayet güzel bir şekilde misafir ettik, ürünlerimizi anlattık ve sonunda anlaştık -13 bin euroluk bir iş- anlaşma bitince öğle yemeğine gittik, bir saat sürdü ve döndüğümüzde euro 1 TL düşüş yaşamıştı; o bir saatteki zararımız 13 bin TL oldu. Kur korumalı birikimcilerin parasını koruyan Hükûmetimiz nerede? Bin euroya anlaştığımız bir ürünü bir yıl boyunca aynı fiyattan vermek zorundayız. Hesabı çok basit bir şekilde anlatayım: 2020 Mayıs ayında dolar kuru 6,79; euro 7,43; 3 inçlik sanayi borusu 194 TL. 2022 Ekim ayında dolar 18,60; euro 18,50; 3 inçlik sanayi borusu 1.400 TL Sayın Bakanım. Dolar yüzde 172, euro yüzde 151 artış gösterirken malzeme yüzde 550 artmış; bu sadece üretimimizde kullandığımız bir üründeki artış maliyeti."

Vergi iade konusunda da problemlerini anlatmış: "Bu süreç başlı başına bir sorun." diyor. "İşleminizi yapan maliyedeki memura gelene kadar hummalı bir çalışmadan geçiyoruz. Mal aldığımız firmaları özenle seçmek zorundayız çünkü mal aldığınız firma ya da onun aldığı alt firmalarda bile bir sıkıntı olsa yani fatura satma veya bunun gibi kanunsuz bir iş olsa bunun olumsuzluğu mutlaka bize yansıyor ve bu süreci çok uzun bir süreye yayıyor yani sistem sana diyor ki: 'Malzeme alacağın firmanın tüm istihbaratını yap, araştır, öyle al.' Bu araştırma nasıl yapılır ya da yasal olarak yapılması nasıl mümkün; bunu bilmiyorum. Bu yüzden, mal alırken sağlam ve düzgün firmalar -ya da büyük firmalar diyelim ona- fiyatları yüksek tutuyorlar, daha küçük esnafa güven duyamıyorsunuz maalesef. Bu durumda, hem siz pahalıya mal alıyorsunuz hem de büyük firmalar büyürken küçük firmalar ya iş yapamıyor ya da büyüyemiyor, yine güçlü olan kazanıyor. Buraları aştıktan sonra, alan firmalara kurum sanki paralarını ceplerinden alıyormuş gibi bize bakıyor, tavırları çok kötü oluyor. Dosyana bakan memur bir ay izne çıksa bir ay beklemek zorundasın, bu da ayrı bir sıkıntı yani vergi iadesi alma sıkıntısı.

Geçen her zaman bizim için değerli ve biz bu ortamda imkânlar doğrultusunda en çok, malzemeye, yedek parçaya, ham maddeye yatırım yaparız. Geciken her kuruş bizim maliyetimizi artırıyor. Bir ay önceki bin TL ile bir ay sonraki bin TL maalesef aynı olmuyor."

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son yarım dakikanınız.

İSMAİL KONCUK (Adana) - "Adana sanayisi sıkıntılı. Adana son yirmi yıldır gerek TÜİK verileri gerekse de genel anlamda hem ihracatta hem de büyümede sanayi olarak bir ilerleme kaydedememiştir. Çevre illerimize verilen sanayileşme desteği ve teşvikler iş insanlarını Adana'dan maalesef uzaklaştırmıştır. Bilindiği üzere, Adana'da iktidar partisi yıllardır istediğini alamadığı için -bu, benim yorumum değil sanayicinin yorumu- Adana'ya hiçbir yatırım yapmadılar; bununla birlikte, doğal olarak istihdam da azaldı."

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sayın Koncuk, süreniz bitti.

Son bir iki cümle alayım.

İSMAİL KONCUK (Adana) - Sayın Bakanım, bir dakika...

"Hâlihazırda özellikle ticari anlamda büyüme kaydetmiş ihracat firmalarına destek artırılmalıdır. Büyüme raporlarına göre her türlü takip ve destek verilmelidir."

Saygılar sunuyorum.

Bakanlığın bütçesinin hayırlı olmasını diliyorum.