| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Taşımacılık AŞ'nin, 2019 ve 2020 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 23 .06.2022 |
BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Sayın Başkanım, Komisyonun değerli üyeleri, Sayıştayın kıymetli temsilcileri, kurumun değerli yöneticileri; öncelikle hoş geldiniz.
Benim öğrenmek istediğim, 2 kurumun bir araya gelerek... Bu hasar tespiti konusunu gündeme getirmiştiniz. Normal şartlarda yolcuların bireysel sigortaları veya bu kazalara karşı yapılan bir sigorta yöntemi var mı? Sigorta şirketleri kazalar karşısında nasıl bir refleks gösteriyorlar veyahut siz bunların tamamını sigortalıyor musunuz yoksa kendi içinizde daha önce Süleyman Bey'in söylediği, işte, bu sigorta rakamları çok yüksek dolayısıyla bizim kendi içimizde oluşturduğumuz bir havuz var, onun üzerinden bu işlemleri...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Daimî fon...
BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Evet.
Bu konuyla ilgili son durum nedir?
Tabii, bizim burada en fazla sorduğumuz sorulardan biri de kurumların daha çok ve engellilerle ilgili çalışmaları. Kurumunuzda, işte, kanun çerçevesinde yaklaşık yüzde 4 civarında engelli çalıştırma yükümlülüğünüz var. Kurumda şu an engellilerle ilgili durumunuz nedir? Bu kapasiteye uygun şekilde eleman istihdam ediyor musunuz?
Yine, tabii, "yolcu" deyince, engelli yolcular var, engelli yolculara yönelik nasıl bir çalışmanız var? Yani engelli yolcuların seyahat etmesine yönelik, inerken binerken veyahut rezervasyon yaparken veya bunlara refakat edenler açısından bir uygulamanız var mı?
Özellikle Bakü-Tiflis-Kars demir yolundan ciddi oranda taşımacılık yapıyorsunuz, yaptığınızı ifade ediyorsunuz. Normal şartlarda Rus coğrafyasındaki taşıma yani ray genişlikleri bizden biraz daha farklı, bundan kaynaklanan belli sıkıntılar yaşanıyor, aynı zamanda diğer ülkelerde de yani bizim Türkiye sınırından itibaren özellikle Tiflis tarafında, Bakü tarafında belli şikâyetler geliyor bize de yani ağır gittiğine dair; bununla ilgili yine bir çalışmanız var mı?
Özellikle yerli kullanımına yönelik gerek yolcu vagonlarında gerekse lokomotiflerle ilgili, tabii, sizin ilgi alanınızda olmamakla beraber, yerli üretimi teşvik etmek açısından muhakkak bu alanla ilgili onlara da destek olmak lazım. Yine, ciddi oranda, siz, bu mevcut "çeken ve çekilen" diyorsunuz işte, bunların tamiri, bakımı... Burada da daha çok, mesela daha yeni Türkiye'de belli sektörler gelişmeye başladı, buna da ciddi rakamlar ödüyorsunuzdur muhakkak çünkü sürekli kullanılan, sürekli hareket hâlinde olan bir sistemin ciddi oranda da bakıma ihtiyacı var. Mesela bakım bütçesine harcadığınız miktar ne kadar? Bunun ne kadarını yerli kaynaklardan, ne kadarını ithalata dayalı bir sistemle bu tamir ve bakım işlerini devam ettiriyorsunuz?
Birinci turda yaptığımız konuşmalarda da yani bugün içinde bulunduğumuz şartlar itibarıyla taşımacılık açısından hem yolcu hem yük taşımacılığı açısından rakamlar daha düşük. Yani bugün ihracat açısından baktığımız zaman size çok ciddi oranda ihtiyacımız var. Bugün özellikle tırların belli sınır kapılarında beklemeleri veyahut da özellikle konteyner konusunda çok ciddi sorunlar yaşanıyor; bununla ilgili kurumun durumu nedir? Mesela konteyner konusunda da bir çalışmanız var mı? Lojistik merkezlerinden bahsettiniz, endüstri bölgelerinden bahsettiniz; muhakkak bunlarla demir yolu bağlantısının yapılması lazım. Bu bölgelerden daha çok, ihracat açısından olsun veya oraya ulaşım üzerinden ihracat açısından olsun çok ciddi ihtiyaç var. Önümüzdeki beş yılda, on yılda, on beş yılda biz sizi nerede göreceğiz? Bununla ilgili, gelecekle ilgili projeksiyonlar konusunda da bize bilgi verirseniz memnun oluruz. Sizin söylediğiniz rakamlardaki artışlar yaklaşık yüzde 10 gibi yolcu taşıması, yük taşıması ama gelecekte...
Samsun'dan bahsedeyim. Mesela, "Özellikle yolcu taşımacılığı açısından bir an önce devreye alın." diyor Mesela, şimdi Amasya'dan başladı, Amasya üzerinden gitmesi mümkün ama bu Türkiye'nin genelinde muhakkak yolcu taşımacılığı açısından da demir yolları önem arz edecek yoksa bugün asgari ücretli ki bugün Türkiye'deki çalışanların yüzde 45'i, yüzde 50'si asgari ücretle çalışıyor. Samsun-İstanbul bileti 350 lira, gidiş- dönüş 700 lira, hanımla beraber giderse 1.400 lira; adamın ocağı batar. Dolayısıyla, demir yolu fiyatları açısından da bir rakam verebilir misiniz? Yani İstanbul'dan bir hemşehrimiz Ankara'ya demir yoluyla geldiği takdirde... Muhakkak internette vardır, siz on-line bilet sattığınızı da ifade ettiniz. Tahmin ediyorum, demir yolu lehine fiyatların çok uygun olduğunu düşünüyorum, taşımacılık açısından da uygun olduğunu düşünüyorum. Bu manada size çok ciddi oranda ihtiyaç var hem ihracatçılar açısından hem yurt içi taşımacılar açısından; bununla ilgili ciddi bir projeksiyonunuz olması lazım; bununla ilgili beklentileriniz nelerdir?
Yeni açılan bir kurum yani yeni açılan kurumların çok fazla bir şeyi olmaz, onun için size biraz marjlı davranıyoruz ama önümüzdeki dönemlerde, inşallah, hem projelerinizi duymak isteriz hem yolcu ve yük taşımacılığı açısından nereye doğru gideceğimiz konusunda da bize bilgi verirseniz memnun olurum.
Çalışmalarınızda başarılar diliyorum.