| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Vakıflar Bankası TAO'nun Türk Anonim Ortaklığının 2020 yılına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 02 .06.2022 |
BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Teşekkür ederim.
Değerli Başkanım, Komisyonun değerli üyeleri, Sayıştayın kıymetli temsilcileri, kurumun Yönetim Kurulu üyeleri; öncelikle hoş geldiniz.
Tabii, Türkiye'deki ihale yöntemlerini biliyoruz. Teklif alma usulü, anahtar teslimi götürü bedelde fiyatlardan... Burada da yaptığınız sistem, götürü bedelinde anahtar teslimi. Sözleşmenin de her maddesini zaten nakış nakış işlemişsiniz yani kurdaki artışlar dâhil, malzemedeki fiyat farkı artışları dâhil herhangi bir şekilde, herhangi bir isim ve nam adı altında fiyat farkı verilemeyeceği konusu sözleşmede var zaten. Kaldı ki 2021 yılında bu konuyu Parlamentoda en az 8-10 sefer de gündeme getirmişizdir. Özellikle bu ham madde fiyatlarındaki artışlardan dolayı, Türkiye'de özellikle rekabete dayalı yani açık ihale usulüyle iş alan firmaların sayısı bugün binlerce, yaklaşık 30 bin, 40 bin civarında ve bunların tamamının da gerek bu yöntemle yapılan gerek birim fiyatlarla yapılan ihaleler dolayısıyla çok ciddi sıkıntılar yaşadığını herhâlde buradaki milletvekili arkadaşlarımıza müteahhit firmalar, yapımcı firmalar müteaddit defalar gündeme getirdiler. Bizim, devlet olarak onlara yapabildiğimiz olay sadece şu: 2021 yılı Temmuz ila Aralık sonu itibarıyla gelen fiyat farklarını... Onda da yine, gerçek fiyatlara değil, biraz daha enflasyona endeksli bir şeyler yapmaya çalıştık. O da yüzde 2, yüzde 3 civarında ancak değiştirdi fiyatı. Daha sonra, 2022'nin başında da bir iyileştirme sağlamaya çalıştık ki firmalar ayakta durabilsin ama bütün bunlara rağmen şu an firmalar çok ciddi sıkıntılar yaşıyorlar. Hatta, yüzde 15'e kadar yapmışlarsa biz bunlara "Feshedebilirsiniz." dedik, "Ortaklar arasında yeni firmaya alabilirsiniz, yeni firmaya devredebilirsiniz." Bütün bunları niye söylüyorum? Devlet, yaptığı yatırımların önemli bir kısmında bile bu iyileştirmeyi sağlayamadı. Yani siz "Tamam, 4734'e tabi değilsiniz yani bir anonim şirketsiniz, dilediğinizi yaparsınız, dilediğiniz fiyatla verebilirsiniz..." Ki muhtemelen bu açık ihale, onu da bilmiyorum, buradan sormuş olayım. Yani siz bu ihaleyi yaparken yine davet almak suretiyle belli firmaları mı çağırdınız, yoksa "Açık ihale, buyursun, yeterliliği, şartları uyan herkes bu ihaleye girsin." şeklinde mi yaptınız; bunu da sormak istiyorum.
Yani devlet bu kadar kısıtlı imkânlarla firmalara iyileştirme yaparken belki bunu örnek gösterebilirdiniz, "Devlet bir formül üretti. Bu formül kapsamında bu iyileştirmeyi yapabilirsiniz." diye bir uygulama gerçekleştirebilirdiniz. Bunun bir dayanağı olurdu en azından ama daha o takvime gelmeden siz erken zamanda ihalenin de şartlarını değiştiren... Yani siz bir ihaleye çıkarken... Yani maça çıkarken kurallar belli, diyorsunuz ki: "Kardeşim, bak, teklifinizi verirken bu şartlar altında bize teklif vereceksiniz. Fiyat farkı yok, süre belli, zaman belli, her şey belli. Bu çerçevede teklif verin."
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bir de götürü bedel.
BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Biliyorum, anahtar teslimi götürü bedel, şartlar hiçbir şekilde değişmiyor.
Şimdi, diğer bir firmanın çıkıp "Ben sizin bu kadar fiyat farkı vereceğinizi bilseydim, bunu -misal- 711 milyona değil de 700 milyona da yapardım, 680 milyona da yapardım." diyebilme şansı var. Yani maç başladıktan sonra kuralları değiştirmek yani bu konuda hem sizin maliyetleriniz açışından... Neticede, burada siz de kamu adına görev yapıyorsunuz -zaten kamu olmasa bu masaya gelmezsiniz- biz de kamu adına denetim yapıyoruz. Bunun muhakkak kırk elekten geçmesi lazım diye düşünüyorum. Yani bu uygulamada en azından bizim Parlamentodan geçen, Sayın Cumhurbaşkanımıza verdiğimiz yetki çerçevesinde bir fiyat farkının verilmesi... Yani ülke olağanüstü şartlardan geçiyor, ham madde fiyatları inanılmaz değişti, bunları hepimiz yaşayarak görüyoruz ve toplumdan da bu manada bir talep var. Yani siz onu uygulasaydınız bir miktar bir şey söyleyebilirdik ama bunu beklemeden bu uygulamayı yapmanızın sebebini ve gerekçesini ifade ederseniz daha faydalı olacağını düşünüyorum. Ama saha içerisinde kuralları değiştirmenin özellikle firmalar açısından farklı sonuçlar doğuracağını siz de en az bizim kadar biliyorsunuzdur diye düşünüyorum. Bu net bir şekilde izah edilirse biz de istifade etmiş oluruz.
Teşekkür ediyorum.