AYHAN BİLGEN (Kars) - Yani işin esası ile usule dair itirazlarımız galiba burada hangi tonda savunacağımız konusunda bir çalışma ahlakı, etiği geliştirmemiz gerekiyor. Şimdi, bir cümle çok iyi tarif edilmediği gerekçesiyle ya da doğru bulmadığımız gerekçesiyle çok can yakıcı bir sorunla, devam eden bir ihlalle ilgili ret kararı çıkarttık biraz önce, ihtiyaç olmadığına, araştırmanın reddine karar verdik. Otuz beş yıl önceki bir ihlalle ilgili araştırmaya ben "evet" diyeceğim. Yani baştan çok net biçimde söylüyorum.

NURETTİN YAŞAR (Malatya) - İhtiyaç olmadığına karar vermedik hem, arkadaşlar tashih etsin...

AYHAN BİLGEN (Kars) - Ama bir daha ki Komisyon toplantısına. Bu arada kaç kişi ölürse hepimizin vebali olacak orada, bu araştırmaları yapmadığımız için. Yani şimdi sonuç var ortada, tutanağa bir şey yazılacak.

ORHAN MİROĞLU (Mardin) - Çok fazla insanın ölmesini istemiyorsanız, PKK'ya bir çağrı yaparsınız, silahlı gruplarını...

ZEYNEP ALTIOK (İzmir) - Siz yapın!

AYHAN BİLGEN (Kars) - Orhan Bey, şimdi burası bir Komisyon.

ORHAN MİROĞLU (Mardin) - Haklı endişenize katılıyorum. Çok fazla insanın ölmesini istemiyorsanız parti olarak hakikaten bir çağrı yaparsınız, o hendekler kapanır.

AYHAN BİLGEN (Kars) - Orhan Hoca, ben politik bir tartışmadan bahsetmiyorum.

ORHAN MİROĞLU (Mardin) - Ama siz politik bir şey söylüyorsunuz, siz politik bir çareye sahipsiniz.

AYHAN BİLGEN (Kars) - Ben çağrı yapıyorum, o zaman sarayda deklare edilen, Hükûmet temsilcilerin de bulunduğu bildirgenin arkasında hep birlikte duralım, biz de hendekleri kapatmaya bizatihi kendimiz gidelim, siz de varsanız. Şimdi, bu tartışma bitmez burada. Ben başka bir şey söylüyorum ama bakın, bir şeyden bahsediyorum ya, politik bir şeyden değil. Diyorum ki: Devam eden bir ihlalle ilgili...

RUHİ ERSOY (Osmaniye) - Bana da beraber yürüyordunuz bu yollarda demek hakkı düşer o zaman.

AYHAN BİLGEN (Kars) - Tabii ki. Biz varız, biz yaptığımız her şeyin arkasındayız. Yani bizim, beraber yürüdüklerimize karşı bir şeyimiz yok, biz doğruların arkasındayız çünkü. Ama otuz beş yıl önceki bir ihlali tartışırken mesela ben şimdi şöyle bir gerekçe koyabilir miyim: Yani niye sadece Diyarbakır Cezaevi, Mamak'ta da çok işkence vardı, diyebilir miyim? Böyle bir teknik tartışmayla bu önergenin reddine oy kullanabilir miyim, yani böyle bir şey olabilir mi? Sonuçta, orada mağdurlar vardı ya da orada işkence görenler devlete karşı kalkışmışlardı, herhâlde masum insanlar değildi, tırnak içinde kullanıyorum bunu. Yani devlet de güvenliği, asayişi sağlamak için o günün koşullarında biraz yanlışlar yapmış olabilir ama devleti yıpratmamak lazım diyebilir miyiz, biz insan hakları savunucularıyız. Yani orada bir kişinin onuru kırılmışsa -ki insanlık dışı uygulamalar olduğunu hepimiz biliyoruz- bunun araştırılmasından yana olmalıyız. Ama otuz beş yıl önceki bir ihlale "Evet" deyip, araştıralım bunu deyip, buna ihtiyaç duyuyorsak devam eden bir ihlal değil, bitmiş bir ihlal. Bu bir karşılaştırma yani teknik bir tartışmadan bahsediyorum. Devam eden ihlaller ile bitmiş ihlallerin öncelik ve önem sıralaması başka bir şeydir. Elbette o araştırılmalıdır.

NURETTİN YAŞAR (Malatya) - Mesela, AK PARTİ Grubunun böyle bir önerisini takdir edebilir misiniz?

AYHAN BİLGEN (Kars) - Gayet tabii. Benim o konuda hiçbir kaygım yok. Biz yüzleşmeyle ilgili, sadece Diyarbakır Cezaevi değil sonrasında yaşanan ihlaller, yargısız infazlar, gözaltında kayıplar, Cumartesi Anneleri, kimin bununla ilgili bir ihlali varsa ve kim tarafından yapılmış olursa olsun...

NURETTİN YAŞAR (Malatya) - Kafanızdaki ön yargıyı değiştirecek...

BAŞKAN - Şimdi Nurettin Bey...

AYHAN BİLGEN (Kars) - Benim bir ön yargım yok. Ben insan hakları konusunda son derece kompleksiz ve rahatım. Ama ben bir şeyden bahsediyorum, bakın, diyorum ki: Bitmiş bir ihlalle -travması devam eder, elbette ki o bitmez- yani otuz beş yıl önceki bir ihlal ile bugün devam eden bir ihlali karşılaştırdığımızda, birini oradaki iki cümle dolayısıyla reddedip diğeriyle ilgili, biraz sonra, hep birlikte oylarımızla "Evet" kararı çıkartacağız muhtemelen. Bunu takdirinize bırakıyorum.